Avustralya’da eşi gibisi görülmemiş bir skandal yaşandı. Tüp bebek kliniğinde bir bayana, öteki bir ikili ilişkin embriyo transfer edildi. Şanssız bayan, 9 ay boyunca öteki bir çiftin bebeğini karnında taşıdı.
Brisbane kentindeki Monash Tüp Bebek kliniğinde gerçekleşen olayda bayan, doğurduğu çocuğun genetik annesi olmadığını öğrendi. Klinik, bunun insan kusurundan kaynaklandığını söyledi. Daha evvel bu türlü bir yanlışın yapılmadığının altını çizdi.
Hukukçular, çocuğun ebeveyninin kim olduğuna karar vermenin aile hukuku kapsamında olduğunu söylüyor. Lakin mağdur ailelerin başı bu mevzuda son derece karışık.
HUKUKİ VE AHLAKİ BİR TRAJEDİ
Avukat Frances Bertram’a göre biyolojik ebeveynler ile doğumu gerçekleştiren bayan ortasında hukuken karmaşık velayet sıkıntıları doğabilir. Lakin öbür bir çiftin birçoklarını doğuran anne, bebekle bağ kurmuş halde.
Bertram, “Ebeveynin kim olduğunu sorgulamaya başladığınızda bu, çocuğun kim tarafından büyütüleceğine kadar uzanacaktır. Bu tam bir tüzel kabus” dedi.
Bu üzere olaylarda aile üyelerinin yüksek tazminat talep edebileceğini, duygusal tesirlerin ise ölçülemeyecek boyutta olduğunu söz etti.
Etik uzmanı Dr. Hugh Breakey’e göre olay önemli bir düğüm oluşturuyor. Breakey, “Karar nihayetinde ailelere bırakılacak. Umudumuz, bu sorunun dikkatle ve âlâ düşünelerek çözülmesi. Ortada haklı görünen iki taraf var lakin ikisi birden haklı olamaz. Bu noktada yapılması gereken, kimin ne hak ettiğinden çok çocuğun neye muhtaçlığı olduğunu düşünmek” sözlerini kullandı.
TÜP BEBEK KLİNİKLERİ, YANILGILARLA DOLU
Doğum yapan annenin rahmine yanlış embriyoyu yerleştiren Monash Tüp Bebek Kliniği, embriyo tahribatı nedeniyle 700’den fazla hasta ile 56 milyon dolarlık bir uzlaşmaya gitmişti.
Benzer meselelerin diğer çocuklarda da olmuş olabileceğini belirten uzman Katherine Dawson, tüp bebek yoluyla doğan her 18 çocuktan biri için, DNA testleri yapılmasının gerektiğini vurguladı. Monash kliniği üzere kliniklerin binlerce aileyi mağdur etmiş olabileceğini belirtti.
Ülkedeki önde gelen tüp bebek uzmanlarından Prof. Gab Kovacs, yılda 100 binden fazla tüp bebek operasyonunun gerçekleştiğini, nadiren de olsa yanılgı yaşandığını söyledi.
En yaygın kusurun yanlış sperm kullanımı olduğunu belirten Kovacs, tüm süreçlerde ikinci bir işçinin onay vermesi üzere güvenlik adımları uygulandığını anlattı.
Kovacs, “İnsanların yanılgı yapabileceğini kabul etmekten diğer yapılacak pek bir şey yok” dedi. Monash Tüp Bebek CEO’su Michael Knaap ise olaydan ötürü derin ıstırap duyduklarını, kontrolleri artırdıklarını ve hadiseyi tekil bir olay olarak değerlendirdiklerini açıkladı.