Bu platin tepesinin zamanlaması kritik ehemmiyete sahip. Zira bu iz, Dünya’nın son büyük soğuma periyodu olan ve yaklaşık 12 bin 870 ile 11 bin 700 yıl evvel gerçekleşen Younger Dryas olayıyla tıpkı periyoda denk geliyor. Bu periyot, gezegen ısınma eğilimindeyken birdenbire gelen büyük bir soğumayla Kuzey Yarımküre’de sıcaklıkları 15°C kadar düşürmüştü.
Daha evvel bu iklimsel kırılmanın, Kuzey Amerika’daki buzul erimesiyle ortaya çıkan tatlı suyun okyanus sirkülasyonunu bozmasıyla gerçekleştiği düşünülüyordu. Fakat birtakım araştırmacılar, bu ani değişimin bir kuyruklu yıldız yahut asteroid çarpması sonucu meydana geldiğini öne sürdü.
2013 yılında Grönland’dan çıkarılan buz çekirdeklerinde platin oranının olağanın çok üzerinde olduğu tespit edilmişti. Lakin bu dorukta gök taşlarında yaygın olarak bulunan iridyum oranı beklenenin çok altındaydı. Bu sıra dışı kimyasal yapı, klasik meteoritlerle örtüşmüyordu. Bu nedenle birtakım araştırmacılar, Dünya’ya çarpan “alışılmadık” bir demir asteroidin sorumlu olabileceğini düşündü.
Yeni araştırma ise bu teoriyi sorguluyor. Bilim insanları, Almanya’daki Laacher See volkanik patlamasına ilişkin kaya örneklerini tahlil ederek platin, iridyum ve başka iz elementlerin oranlarını inceledi. Sonuç: Bu patlamaya ilişkin kayalarda neredeyse hiç platin bulunmadı. Ayrıyeten buz çekirdeklerindeki platin tepesi, Younger Dryas’ın başlamasından yaklaşık 45 yıl sonrasına denk geliyordu. Bu da kelam konusu volkanik olayın soğuma devrinin sebebi olamayacağını gösteriyor.
Platin doruğu tam 14 yıl sürmüş ve ani bir çarpma tesirinden fazla uzun periyodik bir olayın göstergesi olmuştu. Bu da bilim insanlarını öbür bir muhtemel kaynağa yönlendirdi: İzlanda’daki deniz altı yahut buz altı volkanik patlamalar. Bu tıp patlamalar yıllar sürebiliyor ve yayılan gazlar deniz suyuyla etkileşime girerek kimyasal bileşimini değiştirebiliyor. Bu süreçte platin üzere ağır metaller atmosfere taşınarak Grönland’a ulaşabiliyor.
Benzer bir durumun tarihi örnekleri de var. Örneğin MS 8. yüzyıldaki Katla patlaması Grönland buzlarında 12 yıl süren bizmut ve talyum doruklarına neden olmuştu. 10. yüzyıldaki Eldgjá patlaması da buzul buzlarında kadmiyum artışına yol açmıştı.
Araştırmacılar, Younger Dryas’ın başlangıcında buz çekirdeklerinde tespit edilen devasa sülfat doruğuna de dikkat çekiyor. Bu durum, kelam konusu devirde gerçekleşmiş büyük bir volkanik patlamanın iklimde ani soğumayı tetiklemiş olabileceğini gösteriyor.
Çalışma her ne kadar sadece platin doruğuna odaklanmış olsa da, Younger Dryas’ı açıklamada uzaydan gelen bir çarpma yerine, geniş çaplı bir kuzey yarımküre volkanik patlamasının daha mantıklı bir açıklama sunduğu sonucuna varılıyor. Geçmişteki bu iklim kırılmalarını anlamak, gelecekteki muhtemel büyük olaylara hazırlıklı olmak açısından büyük ehemmiyet taşıyor.