İktidar her yıl olduğu üzere tekrar pembe maksatlarla donattığı Orta Vadeli Program’ı (OVP) açıkladı. 2026-2028 periyodunu kapsayan OVP, bir evvelki OVP ile halka sunulan tüm pembe amaçları boşa çıkardı. OVP’nin pembe maksatlarına nazaran önümüzdeki 3 yılda enflasyon düşecek, işsizlik azalacak, kişi başına ulusal gelir 20 bin 987 dolar düzeyine kadar çıkacak. Lakin OVP’deki gerçekler vatandaşın daha fazla vergi ödeyeceğini, kamu kaynaklarını faizin yutacağını, kamunun elinde son kalan kıymetlerin de süratle satılacağını gösteriyor.
VATANDAŞA YÜKLENECEK
OVP bilgilerine nazaran, enflasyon bu yıl yüzde 28.5’e, gelecek yıl yüzde 16’ya düşecek. Halbuki bir evvelki OVP’de enflasyonun 2025’te yüzde 17.5’e, 2026’da da yüzde 9.7’ye düşeceği ilan edilmişti. Yeni OVP, daha bir yılı dolmayan OVP’deki gayelerin adeta ‘çöp’ olduğunu ortaya koydu. Yeni OVP’de yüzde 28.5 öngörülen yıl sonu enflasyonunun da tutma ihtimali mümkün görünmüyor. Yeni OVP’ye nazaran bu yılın sonunda ulusal gelir 62.2 trilyona (1.569 milyar dolar) ortalama dolar kuru bu yıl 39.62 TL, seneye 46.59 TL olacak.
Kişi başına gelir bu yıl 17 bin 748 dolar olacak 2028’de 20 bin 987 dolara çıkacak. GSYH’nın bu yıl yüzde 3.3, seneye de yüzde 3.8 büyüyeceği iddia edilen OVP’ye nazaran işsizlik bu yıl yüzde 8.5’e, seneye yüzde 8.4’e gerileyecek. İktidar kamu harcamalarını finansa etmek için tekrar vatandaşın cebine yüklenecek. OVP’ye nazaran, vatandaştan bu yıl 10.7 trilyon, seneye de 13.8 trilyon olmak üzere yalnızca 2 yılda 24.5 trilyon lira vergi toplayacak. Kamu kaynaklarından faize bu yıl 2 trilyon 53 milyar, seneye de 2.7 trilyon lira para aktarılacak.
Diyanet’e 174 milyar Saray’a 21 milyar
OVP ile önümüzdeki yılın bütçe ödenekleri de ortaya çıktı. OVP’ye nazaran 2026’da Cumhurbaşkanlığı bütçesi yaklaşık yüzde 26 artışla 16.9 milyar liradan 21.3 milyar liraya çıkarılacak. Cumhurbaşkanlığı’nın işçi masrafları ise yüzde 61.7 üzere harikulâde artarak 2.8 milyardan 4.5 milyara çıkacak. Bu yıl 130 milyar lirayı aşkın ödenek kullanan Diyanet İşleri Başkanlığı’nın bütçesi ise 2026’da yüzde 34 arttırılarak 174.4 milyar liraya çıkarılacak. Bu kaynağın 149 milyar lirası imamların maaşına gidecek.
Seçim hazırlığı 2026 yılında
İktidarın seçime ait hazırlıkları OVP’ye de yansıdı. OVP’ye nazaran geçen yıl ve bu yıl yüzde 10.4 olan kamu tüketiminin ulusal gelire oranı 2026’da bir anda yüzde 11.1’e çıkacak. Kamu tüketimi 2027’de yüzde 11.2’ye, 2028’de yüzde 11.3’e yükselecek. Bu bilgi, kamu kaynaklarının önümüzdeki yıldan itibaren seçim için harcanmaya başlayacağını işaret ediyor. Borçlanmaya tartı veren iktidarın önümüzdeki yıl ayrıyeten 185 milyar liralık devasa özelleştirme amacı koyması da seçime hazırlığın işareti oldu.
NE DEDİLER?
İstikrar dedi lakin…
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, CHP’nin İstanbul Vilayet Başkanlığı’na kayyum atanmasıyla piyasaların düştüğü günde OVP’yi “Türkiye sağladığı siyasi istikrar, inanç ortamı ve iktisat programıyla çok daha güçlenecek” tabiriyle yorumladı. Yılmaz, döviz piyasasına ‘spekülasyon arttığı zaman’ müdahale ettiklerini söyledi.
Kimseye çıpa olmaz
Ekonomist Güldem Atabay, OVP için “Ülke elden giderken, burnumuzun ucunu göremezken kimseye çıpa olmayacak 3 yıllık program” sözünü kullandı. Atabay, “Bakan Mehmet Şimşek de olan bitenden sıkılmış, havlu atmış belirli ki. OVP, iç tutarsızlıklarla dolu” değerlendirmesini yaptı.
Deprem parası harcanmadı
OVP metninde 2024’te “Deprem harcamaları bütçe öngörülerinin altında kaldı” sözü kullanıldı. İktisatçı İnan Memnun, “Özellikle zelzele bölgelerine ayrılan kaynak harcanmamış. Zelzele bölgelerinde beşerler neden çamur ve yokluk içinde eziyet çekiyorun karşılığı OVP’de bulunuyor” açıklamasını yaptı.