Emeklilik seyahatinin birinci adımı, e-Devlet üzerinden alınan hizmet dökümüyle prim günlerinin ve sigortalılık durumunun denetim edilmesidir. Çalışanlar, statülerine nazaran farklı uygulamalara tabi tutulur:
4A (SSK): İşçi statüsünde çalışanlar
4B (Bağkur): Kendi ismine işyeri olanlar, şirket ortakları yahut isteğe bağlı sigortalılar
4C (Emekli Sandığı): Kamu çalışanları
Borçlanmalar (askerlik, doğum vb.) da hizmet dökümünde görülür. Bilhassa son 2520 gün kuralı emekliliği belirler. Hangi statüde daha fazla prim ödendiyse, emeklilik o statü üzerinden gerçekleşir.
ÖRNEK HESAPLAMA
Dünya Gazetesi’nde yer alan SGK uzmanı Özgür Erdursun’un köşe yazısına nazaran, Emeklilik kurallarının daha âlâ anlaşılması için örnek bir hesaplama:
Doğum tarihi: 1 Nisan 1979
İşe giriş tarihi: 5 Mayıs 1994
Bu kişi, SSK kapsamında 5675 prim gününü tamamladığında ve son 2520 günün en az 1260 günü SSK’dan yatırıldığında, EYT kapsamında yaş kaidesi aranmadan emekli olabilir. Lakin her çalışanın doğum ve işe giriş tarihi farklı olduğundan, kaideler bireye özel değişir.
EMEKLİLİK BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?
Şartlarını yerine getiren çalışanlar için müracaat süreci şu adımlarla ilerler:
İşten çıkış bildirimi: İşveren, çalışanın çıkışını “Kod 8 – Emeklilik nedeniyle işten çıkış” olarak bildirir.
e-Devlet başvurusu: “Gelir / Aylık / Ödenek Talep Belgesi” menüsünden yeni müracaat yapılır.
Başvuru ekranı: Emeklilik çeşidi olarak “yaşlılık aylığı” seçilir, statüye nazaran 4A, 4B yahut 4C işaretlenir.
Banka tercihi: Emekli maaşının yatırılacağı banka ve şube seçilir.
Bilgi denetimi ve onay: Kişisel bilgiler doğrulandıktan sonra müracaat tamamlanır.
Başvuru onaylandığında SGK süreci devralır ve maaş bağlama süreçleri başlatılır.
MAAŞ VE ZAMANLAMA: ARTIK Mİ, YILBAŞINDA MI?
En çok merak edilen sorulardan biri maaşın hangi tarihte daha avantajlı olacağıdır.
Emekli Sandığı (4C): Yıl sonu ve yılbaşı ortasında fark bulunmaz.
SSK (4A) ve Bağkur (4B): 2025’te hak ettiği halde dilekçeyi 2026’ya bırakanların maaşlarında yaklaşık %5’lik kayıp yaşanır.
Bu nedenle, bilhassa SSK ve Bağkur kapsamındaki çalışanların müracaat tarihlerini dikkatle seçmeleri gerekir.
TAZMİNATLAR VE HAKLAR
Emeklilik nedeniyle işten ayrılan çalışanlar, çeşitli haklara sahip olur:
Kıdem tazminatı: Her hizmet yılı için bir brüt maaş üzerinden hesaplanır. 2025 yılı için kıdem tazminatı tavanı 53.919,68 TL’dir.
Kullanılmayan yıllık müsaade fiyatları: Patrondan tahsil edilir.
İhbar tazminatı: Emeklilik nedeniyle işten ayrılanlara uygulanmaz.
EMEKLİLİKTEN SONRA ÇALIŞMA
Özel bölümde: Emekli aylığı kesilmeden çalışmak mümkündür.
Kendi işini kuranlar: Maaş kesintisi yapılmaz, ek Bağkur primi ödenmez.
Kamu kurumlarında: Emeklilik sonrası çalışma maaşın kesilmesine neden olur.
2025’TE EMEKLİ OLACAKLARA KIYMETLİ UYARI
2025 içinde hak kazanıp dilekçesini 2026’ya bırakanların maaşında %5’e varan kayıp kelam konusu olabilir. Müracaat tarihi, maaşın belirlenmesinde kritik rol oynar. Bu nedenle her çalışan, kendi şartlarına nazaran hesaplama yaparak karar vermelidir.