Ekonomistler Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı eylül ayı enflasyonunu kıymetlendirdi. Ekonomistlerin ortak paydaşı Merkez Bankası’nın faiz indirimi takviminin tehlikeye düştüğü tarafında oldu.
ERYILMAZ: MERKEZ BANKASI PAS GEÇEBİLİR HATTA ARTIRABİLİR
Ekonomist Filiz Eryılmaz, TÜİK, İTO VE ENAG’ın açıkladığı enflasyon bilgilerine ait SÖZCÜ TV Para Siyaset programında TÜİK bilgileri açıklanmadan evvel önemli açıklamalarda bulunmuştu. Eryılmaz, enflasyon bilgilerinin açıklanmasından evvel Merkez Bankası’nın faiz indirimine devam edemeyeceğine dikkat çekmişti. TÜİK’in açıkladığı enflasyon bilgileri ise beklentilerin epeyce üzerinde geldi.
TÜİK’in açıkladığı enflasyon eylülde aylık bazda yüze 3,23, yıllık 33,29 olarak kaydedildi.
ALB Yatırım Başekonomisti Filiz Eryılmaz, şu sözlere yer verdi:
Aylık bazda 2,47 olması, yıllık 32,60 olarak açıklanmasını bekliyorum. Piyasanın beklentisi de 2,6 olarak açıklanması bekleniyor. Piyasada telaş arttı. İstanbul enflasyonu yüzde 3,60’a yaklaştı. Teorik olarak TÜİK ile İstanbul enflasyonu arasında korelasyonun düzelmesi bekleniyor. Kritik bir enflasyon verisi çünkü 2,9 üstü gelirse bu kez uzun vakit sonra birinci defa yıllık enflasyon yukarı çıkacak.
MERKEZ BANKASI FAİZ İNDİRİMİNE ORTA MI VERECEK?
Dezenflasyon süreci sekteye uğrayacak. TCMB Başkanı Fatih Karahan, New York’ta yatırımcılarla buluştuğunda şahin konuştu. Bu durumda faiz indirim umutları azalabilir. 23 Ekim’de faiz kararı var. Merkez Bankası pas geçebilir hatta faiz artırabilir. Eğitim harcamaları dikkat çekebilir. Çünkü İstanbul enflasyonun eğitim harcamalarında yüzde 24′ün üzerinde artış var.
Hanehalkı ile TÜİK arasındaki farkın en büyük nedeni, TÜİK’e olan güvenin olmamasından kaynaklı.
Hizmet enflasyonu her vakit yüksek geliyor. Türkiye hizmet enflasyonu fazla olduğu ülke olduğu için TÜİK’in sepetinde hizmet enflasyonunu ağlaştırmalı.
ASGARİ ÜCRET İLE AÇLIK SONU ORTASINDAKİ MAKAS AÇILDI
Enflasyonun nedenleri göre uygulanan siyasetlerle gelirler politikası uyuşmalı. Eryılmaz, maliye siyasetinin devreye alınamadığını belirterek gelirler siyasetinin toplumsal barışı, huzuru ve adaleti bozmadan yapılması gerektiğini vurguladı.
Enflasyonla mücadele gerçek manada işlerin daha da sıkı tutulmaya devam ettiği bir yıl olacak. Bu yıl çok kıymetli bir yıl olacak iktisat yönetimi için. Var gücüyle gelirler politikası üzerinden de geçen sene olduğu üzere mücadele devam edecek.
TÜİK’in Eylül 2025 datalarına nazaran aylık enflasyon %3,23, yıllık enflasyon ise %33,29 düzeyinde gerçekleşti. Açıklamanın akabinde önde gelen ekonomistlerden peş peşe yorumlar geldi. Analistler, ortak görüş olarak dezenflasyon sürecinin durduğunu ve Merkez Bankası’nın faiz indirim siyasetinin artık devam ettirilemeyeceğini vurguladı.
EKONOMİST İRİS CİBRE: MERKEZ BU ENFLASYONLA FAİZ İNDİREMEZ
Finansal Piyasalar Uzmanı Ekonomist İris Cibre, Merkez Bankası’nın artık faiz indirimine gidemeyeceğine dikkat çekti.
“Aylık %3,23
Yıllık %33,29
Merkez bu enflasyonla faiz indiremez. Üzgünüm.”
AKTAŞ: EYLÜL ENFLASYONU 3’E SIĞMADI
Ekonomi müellifi Alaattin Aktaş, dezenflasyon sürecinin artık sona erdiğine dikkat çekerek, yıl sonu enflasyon maksadının Eylül ayında aşıldığını belirtti.
“…Ve eylül enflasyonu 3’e sığmadı! TÜİK’e nazaran eylül enflasyonu yüzde 3,23 oldu. Ağustos sonunda yüzde 32,95’e gerileyen yıllık artış eylül sonunda yüzde 33,29’a çıktı. Bu dezenflasyon sürecinin kesintiye uğraması demek. Dokuz aylık artış yüzde 25,43. Merkez Bankası yüzde 24’lük yıl sonu maksadını şimdiden “yakalamış” oldu.
BABUŞCU: ENAG VE TÜİK ORTASINDA İKİ KAT FARK VAR
Prof. Dr. Şenol Babuşcu, enflasyon bilgilerindeki farklara dikkat çekti. ENAG’ın açıkladığı %63,23’lük oran ile TÜİK’in %33,29’luk resmi verisi ortasında neredeyse iki katlık bir fark bulunduğunu belirtti. Ayrıyeten yılın birinci 9 ayındaki kümülatif farkın %18,75 civarında olduğunu tabir etti.
ALKİN: MERKEZ BANKASI İDDİACI
Prof. Dr. Emre Alkin, Merkez Bankası’nın kendi denetimi dışında kalan alanlarda kesin sözlerle siyaset belirlemesini güçlü bir halde eleştirdi.
“Merkez Bankası idarelerinin denetiminde olmayan problemlerle ilgili kesin görüş belirtmesi ‘iddialı’ olmak değil, ‘iddiacı’ olmaktır.
Gerçeklerle değil, modellerle yaşamaya devam etsinler.”
BARIŞ ESEN: VATANDAŞI ETKİLEYEN TARAFA
Ekonomist Dr. Barış Esen, resmi enflasyon oranı olan %33,29’un ötesinde, halkın günlük ömrünü direkt etkileyen fiyat kalemlerine dikkat çekti.
“Manşeti kenara koyalım, vatandaşı asıl etkileyen taraf:
Eğitim: %66
Konut: %51
Gıda: %36”