Altın yatakları ekseriyetle tektonik plakaların buluşma noktalarındaki volkanik aktivitelerle ilişkilendirilir. Fakat altının Dünya’nın mantosundan yüzeye taşınma sistemi uzun yıllardır bilim dünyasında tartışma konusuydu. Çin Jeobilimleri Üniversitesi’nden Deng-Yang He liderliğindeki bir grup, trisülfürün bu süreçte kilit bir rol oynadığını belirledi. Grup, altının trisülfür ile bağlanarak suda çözünebilen bir kompleks oluşturduğunu ve bu kompleksin altını mantodan kabuğa tesirli bir formda taşıdığını keşfetti.
He ve takımının deneyleri, bu trisülfür-altın kompleksinin, magmatik ortamlarda gram düzeyinde altın taşıyabildiğini gösterdi. Bu keşif, altın yataklarının yüksek yoğunluklarını açıklayabilecek yeni bir model sundu. Michigan Üniversitesi’nden Jeolog Adam Simon, “Bu model, altının yüksek konsantrasyonlarda bulunmasını açıklamak için en mantıklı açıklama,” dedi.
Ancak, Cenevre Üniversitesi’nden Stefan Farsang ve Zoltán Zajacz tarafından yürütülen bir öteki çalışma, trisülfür yerine bisülfürün anahtar bir rol oynayabileceğini öne sürdü. Magmatik şartlarda yapılan deneylerde bisülfür, hidrojen sülfür ve kükürt dioksit üzere bileşiklerin altın taşıyabildiği gösterildi. Evvelki çalışmalarda trisülfürün magmatik ortamlarda baskın olduğu düşünülse de Farsang, bu sonuçların ölçüm yanılgısından kaynaklanabileceğini tez etti.
Farsang, “Lazer dalga uzunluklarını dikkatlice seçerek, trisülfür radikallerinin evvelki çalışmalarda fazla iddia edildiğini gösterdik,” dedi ve tartışmaya yeni bir boyut kazandırdı.
Bu iki farklı teori, altının taşınmasında kükürdün hangi formunun daha tesirli olduğu sorusunu gündeme getirdi. Lakin her iki çalışma da kükürdün altın taşınmasında vazgeçilmez bir öge olduğunu kabul ediyor.
Bu iki çalışma, Proceedings of the National Academy of Sciences ve Nature Geoscience mecmualarında yayımlandı.
Leave a Reply