Sanayi dalının ağır, gürültülü ve tozlu iş kolu olan mermer fabrikalarında çalışan bayanlar işlerini titizlikle yapıyor. Mermer yıkama, ayıklama, temizleme, paketleme ve mozaik işlerinde çalışan bayanlar, sanayi kesiminde kendini gösteriyor.
Fabrikanın gürültüsünden taktıkları kulaklık, tozundan ise ağızlarını kapattıkları eşarplar ve maskelerle korunan bayanlar, ince işçiliğin gerektiği mozaik yapıştırma ve satışa hazır hale gelen eserlerin son denetimlerini de yapıyor.
Menteşe ilçesi Yerkesik Mahallesi’nde,18 yıldır doğal taş kümesi traverten ve mermerden mozaik üzerine faaliyet gösteren firmanın çalışanlarının yüzde 90’ını bayanlar oluşturuyor.
Kadınlar tarafından el emeği göz ışığı ile ortaya çıkarılan eserler 20 ülkeye ihraç ediliyor.
Muğla Mermerciler Derneği Başkanı Hüseyin Işık, Muğla bölgesinin kendi içindeki firmalarla her yıl ortalama 130 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdiğini, malzemeyi bu bölgeden alan firmalar ile bu sayının 250 milyon dolara ulaştığını söyledi.
Sektörde yan eserler ve dayanak olan alt kuruluşlarla yaklaşık 400 milyon dolarlık bir iktisadın yönetildiğini belirten Işık, bunun Muğla için ehemmiyetini vurguladı.
Dernek olarak bu katma bedeli arttırmak için çalıştıklarını anlatan Işık, “Sektörümüz içinde bayanlarımız yaklaşık yüzde 30 civarında ve bu çalışma ortamları en alt kademeden yönetici vasfına kadar sürüyor. Bu bize artı bir bedel katıyor. Biraz ağır bir bölümüz. Bu yüzden daha çok paketleme, seleksiyon, daha titiz işler yani bayan eliyle yapılacak işlerde biz bu katma bedeli ziyadesiyle almış durumdayız” dedi.
Işık, 22 yıl öncesine kadar bayanların kesimde yok denecek kadar az olduğunu tabir ederek, düzgün seleksiyon, personellik ve paketleme bahislerinde bayanların daha titiz olduğunu anlattı.
İşletmede çalışanların yüzde 90’ı kadın
İşletme sahibi Hacı Gülçek de 2007’de üretime başladıklarını, yaklaşık 18 yıldır mermer atıkları ve artıklarından üretim yaptıklarını kaydetti.
İşletmede çalışan 35 işçinin yüzde 90’ını bayanların oluşturduğuna vurgulayan Gülçek, “Buna müspet ayrımcılık diyebilirsiniz. Cumhurbaşkanımız 2025 yılını ‘Aile Yılı’ olarak ilan etti. Bu kapsamda işletmemizde aile iktisadına katkı sağlamak ve toplumsal hayat manasında onların daha rahat etmeleri için çalışıyoruz” diye söz etti.
Yaklaşık 20 ülkeye yıllık 2 milyon dolar civarında ihracat yaptıklarını bildiren Gülçek, bayanların el emeği ve göz parıltısıyla atık gereçten yaptığı eserlerin değerli bir katma paha oluşturduğunu lisana getirdi.
“Burada ince personellik var”
Mermer fabrikasında 11 yıldır çalışan Nimet Türkeş ise birinci başladığında işi yapamayacağı konusunda büyük dehşet yaşadığını lisana getirdi.
Türkeş, daha sonra çalıştığı mozaik firmasının daha çok bayanların çalışması gereken bir yer olduğunu anladığını belirterek, “Çünkü burada ince personellik var. Taşların seleksiyonundan tutun dizilişlerine kadar daha çok bayanların yapabileceği işler. Ekseriyetle bayanlarımız daha yüklü çalışıyor. Zira göz hassasiyetimiz biraz daha fazla” diye konuştu.
Derinkuyu Mahallesi’nde yaşayan 2 çocuk annesi Fatma Tavşan da 10 yılı aşkın müddettir fabrikada çalıştığını ve ekmeklerini taştan çıkardıklarını söyledi.