Deprem anında yaşanan bu ağır hislerin doğal ve insanın hayatta kalma içgüdüsüne bağlı olduğunu belirten Klinik Psikolog Sermin Bozbağ, özellikle güvenlik hissinin sarsılmasıyla birlikte bireylerde süreksiz yahut kalıcı ruhsal tesirlerin ortaya çıkabileceğine dikkat çekti.
Deprem sonrası tasanın bir müddet devam etmesinin olağan olduğunu söz eden Bozbağ, bu sürecin sağlıklı bir biçimde atlatılması için bireylerin hem kendileriyle hem de aile bireyleriyle bilhassa de çocuklarla hakikat bağlantı kurmasının kıymetine değindi.
‘GÜVENLİK ALGISINDAKİ BOZULMA KAYGIYI TETİKLER’
Deprem anında kişinin kendini inançta hissetme muhtaçlığının ortaya çıktığını söyleyen Bozbağ, “Bu üzere durumlarda bedenimiz kendini müdafaaya alır. Kalp çarpıntısı, baş dönmesi, sersemlik, nefes alamıyormuş üzere hissetme üzere belirtiler yaşayabiliriz. Bu da son derece doğaldır” dedi.
Korkunun oluşmasının temelinde güvenlik algısındaki sarsıntının yattığını belirten Bozbağ, “Deprem kaygısıyla baş etmede aile içindeki irtibat, hazırlıklı olmak ve plan yapmak bu süreçte hayli kıymetlidir. Sarsıntıdan evvel çocuklarla konuşmak, konutta inançlı alanların neresi olabileceğini belirlemek, çocuklara sarsıntısı oyuncaklarla anlatmak üzere hazırlıklar çocukların bu süreci daha az travmatik geçirmesine katkı sağlar” diye konuştu.
‘DEPREM ÇANTASI HAZIRLAMAK İNANÇ HİSSİNİ ARTIRIR’
Kişinin denetim edebildiği ögelere odaklanmasının ruhsal olarak rahatlatıcı olduğunu söz eden Bozbağ, “Deprem çantası hazırlamak, konutun sağlamlığı hakkında bilgi edinmek, inançlı alanları belirlemek üzere adımlar bireye güç kazandırır. Bu sayede birey, büsbütün çaresiz olmadığını hisseder. Sarsıntının akabinde oluşan korkunun bir mühlet devam etmesinin doğaldır. Fakat bu belirtiler bir ayı geçiyorsa yahut kişi gündelik hayatını sürdürmekte zorlanıyorsa, uykusuzluk, kabuslar, ani irkilmeler yaşıyorsa kesinlikle bir uzmandan takviye alınmalıdır” dedi.
Bozbağ, ağır korku yaşayan bireylerin, ‘Şu anda inançtayım, ailem güvende’ üzere telkinlerle kendilerini rahatlatmaya çalışmasının tesirli bir formül olduğunu belirtti.
‘EBEVEYNLER SAKİN OLURSA ÇOCUKLAR DA SAKİN OLUR’
Depremden en çok etkilenen kümelerden birinin çocuklar olduğunu hatırlatan Bozbağ şunları söyledi:
“Anne baba kaygı içindeyse çocuk da kendisini kaygılı hissedebilir. Bu nedenle evvel ebeveynin hislerini düzenlemeye çalışması, diyaframdan nefes alma antrenmanları yapmalıdır. Akabinde çocukla çocuğun yaş seviyesine nazaran anlayabileceği biçimde konuşmalı, onun da kendisini rahatlatabilmesine dayanak olmaya çalışmalıdır. Zelzele üzere doğal afetlerin yalnızca fizikî değil, ruhsal tesirleri de var. Dehşet hissetmek çok doğal. Lakin bu dehşet hayatı zorlaştıracak seviyeye gelirse, kişi daima tehdit altında hissediyorsa, profesyonel takviye almak ihmal edilmemeli.”