Hazine’nin faiz ödemeleri 2000’den beri birinci kere 2024 yılında anapara ödemelerini geçti. 2025 yılının Ocak-Nisan faiz ve anapara ödemeleri de yılın tamamında bu trendin süreceğine işaret etti. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın Merkezi İdare brüt borç stoku datalarına nazaran, 2024 yılında merkezi idare faiz sarfiyatları toplamda 1 trilyon 98.3 milyar TL’ye yükseldi. Birebir yıl, merkezi idare anapara ödemeleri ise 933 milyar TL düzeyinde gerçekleşti.
2024 yılında Hazine’nin faiz sarfiyatları, en son 2000 yılında görüldüğü halde, anapara borç geri ödemelerini aşmış oldu. Faiz ödemeleri anapara ödemelerinin üstünde seyrettiği sürece Hazine daha fazla iç borçlanmaya gitmek durumunda kalıyor. 2025 Ocak-Nisan aylarında ise toplam anapara 397 milyar TL iken, borç faizi ödemeleri 724.6 milyar TL’ye ulaştı. Merkezi idarenin brüt borç stoku ise nisan prestijiyle 10.7 trilyon lirayı aştı.
BORÇLANMA MALİYETİ ARTTI
19 Mart’ta başlayan siyasi tansiyon ve belirsizlik ortamı, Hazine’nin borçlanma maliyetinin artmasına neden olurken; borcun faiz ve döviz riski yükseliyor. İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Binhan Elif Yılmaz, 19 Mart sürecinin, Hazine’nin daha maliyetli borçlanmasına yol açtığını söyledi. 7 Nisan ve 8 Mayıs’taki 2 yıl vadeli sabit kuponlu devlet tahvili ihalesinde ortalama bileşik faiz oranının yüzde 47’nin üzerine çıktığına işaret eden Maliye Profesörü Yılmaz, bu oranın, Merkez Bankası’nın faiz indirimlerine başladığı birinci aylara nazaran 10 puan daha fazla olduğuna dikkat çekti. Yılmaz, “Faiz ödemeleri anapara ödemelerinin üstünde seyrettiği sürece iç borç çevirme oranı artıyor. Böylece Hazine daha fazla iç borçlanmaya gitmek durumunda kalıyor” dedi.
2008 krizindeki seviyeye geri döndü
Bütçeden bu yılın birinci üç ayında ortalama 155 milyar TL seviyesinde gerçekleştirilen borç faiz masraflarının nisan ayında 260.7 milyar TL’ye ulaştığının bilgisini veren Prof. Dr. Binhan Elif Yılmaz, nisan ayı bütçe masraflarının yüzde 23’ünün ve vergi gelirlerinin yüzde 33’ünün borç faiz masraflarına ayrılmış olduğunu, 2008 global krizindeki seviyeye geri dönüldüğünü aktardı.