Bu yıl Kurban Bayramı, 6 Haziran Cuma günü başladı ve 9 Haziran Pazartesi günü sona erdi. 5 Haziran Perşembe günü ise arife günü olarak kutlandı. 17 Mart 1981 tarihli Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun’a nazaran, Kurban Bayramı tatili arife günüyle birlikte toplam 4,5 gündür.
Kamu çalışanlarına geçen yıl olduğu üzere bu yıl da ek idari müsaade verilmedi. Fakat özel kesimde çalışan personellerin bayramda çalıştırılması durumunda farklı yasal yükümlülükler devreye giriyor.
Türkiye Gazetesi’nden İsa Karakaş’ın köşe yazısında yer alan bilgilere nazaran, Bayram günlerinde çalışanın çalışması için yazılı onayının alınması gerekiyor. Patronla yapılan toplu yahut ferdî kontratlarda karar yoksa, personelden onay alınmadan bayram günlerinde çalıştırılması yasal değil. Onayı olmadığı halde işe gelmeyen bir emekçi bu nedenle işten çıkarılırsa, kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanır. Ayrıyeten işe iade davası da açabilir.
BU DURUM KIDEM TAZMİNATINA YOL AÇIYOR!
İşçi, evvelce verdiği onayı 30 gün evvelden yazılı olarak geri çekmişse, bu da patron açısından bağlayıcıdır. Aksi takdirde emekçi isteği dışında çalıştırılamaz. Patronun onayı olmadan emekçiyi çalıştırması ise, personele haklı nedenle fesih hakkı tanır ve kıdem tazminatına yol açar.
BAYRAMDA ÇALIŞANA İKİLİ YEVMİYE
Kurban Bayramı müddetince çalışmayan personellere, o günler için maaşlarında rastgele bir kesinti yapılmadan tam fiyat ödenir. Fakat çalışanlara, her bayram günü için bir günlük ek fiyat daha verilmesi gerekir.
Örnekle açıklamak gerekirse; aylık 120.000 TL maaş alan bir makine mühendisi günlük 4.000 TL kazanıyor. Bayram günlerinde çalışırsa, her bir gün için 8.000 TL alacak. Toplam 4,5 gün çalışırsa, bu devir için 18.000 TL ek gelir elde edecektir. Bu ödeme, maaş gününde yapılmak zorundadır.
BU FİYATIN YERİNE MÜSAADE KULLANDIRILMASI İSE YASAL DEĞİLDİR
Fazla mesai yapan emekçiye %50 artırımlı ödeme
Bayramda yalnızca olağan mesai değil, fazla mesai de yapılmışsa, çalışana bir günlük ek fiyata ek olarak fazla çalışılan saat başına %50 artırımlı fiyat ödenmesi gerekir. Böylelikle hem ikili yevmiye hem de fazla mesai karşılığı fiyat hakkı doğar.
Özellikle haftalık 45 saatlik yasal çalışma mühletini aşan durumlarda, iş yerinin sistemine bağlı olarak hafta tatilinin bayrama denk gelmesi halinde, çalışana fazla mesai fiyatı de ödenmelidir.
Bu ödemelerin yapılmaması ya da geciktirilmesi durumunda personel, faiziyle birlikte talep etme hakkına sahiptir. Ayrıyeten hem ikili yevmiye hem de fazla mesai fiyatları SGK primlerine dahil edilerek emeklilik maaşına olumlu katkı sağlar.
Kurban Bayramı’nda çalıştırılacak emekçilerin hakları net halde tanımlanmış durumda. Patronun, onay almadan personel çalıştırmaması ve tüm ödemeleri vaktinde yapması yasal mecburilik. Aksi durumlarda personele hem tazminat hem de fesih hakkı doğuyor.