Kullanılmayan yıllık müsaade fiyatlarının tahsilinde hangi vakit aşımı müddetinin uygulanacağı, uzun müddettir çalışanlar ve patronlar ortasında tartışma konusuydu. Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberinde aktardığına nazaran, Yargıtay bu hususta değerli bir içtihat değişikliğine gitti ve belirsizliğe son verdi.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, geçmişte 2012 ile 2017 yılları ortasında sona eren iş mukaveleleri için 10 yıllık vakit aşımını temel alıyordu. Lakin 2020 yılında iş davalarına bakan dairelerin birleştirilmesinin ardından bu görüş yine değerlendirildi. Yeni içtihada nazaran, bu periyoda ilişkin kullanılmayan yıllık müsaade fiyatlarında de artık 5 yıllık vakit aşımı mühleti uygulanacak.
GEÇMİŞTEN BUGÜNE VAKİT AŞIMI SÜRECİ
Ahmet Kıvanç’ın aktardığı bilgilere nazaran, 1 Temmuz 2012’den evvel yıllık müsaade fiyatları için 5 yıl olan vakit aşımı, bu tarihte yürürlüğe giren Türk Borçlar Kanunu ile birlikte 10 yıla çıkarılmıştı. Lakin 25 Ekim 2017’de yürürlüğe giren İş Mahkemeleri Kanunu ile birlikte emekçi alacaklarında vakit aşımı müddeti tüm alacak tiplerinde 5 yıl olarak belirlendi.
Kanunda yer alan süreksiz unsura nazaran, 25 Ekim 2017’den evvel başlamış olan vakit aşımı mühletleri, eski kararlar doğrultusunda (10 yıl) işlemeye devam edecek. Lakin mühleti şimdi dolmamış alacaklar için, kalan mühletin 5 yılı geçmesi halinde, yeni düzenleme geçerli olacak.
SÖZLEŞME BİTİNCE HAK BAŞLIYOR
İş Kanunu’na nazaran, personelin kullanmadığı yıllık müsaadelerin fiyatına hak kazanması, iş kontratının sona ermesiyle birlikte mümkün hale geliyor. Müsaade fiyatı, emekçinin işten ayrıldığı tarihteki brüt maaşı üzerinden hesaplanıyor ve zamanaşımı mühleti de bu tarihten itibaren başlıyor.
İşçinin işten çıkış hali bu mevzuda belirleyici değil. Yani ister patron tarafından haklı sebeple çıkarılmış olsun, isterse çalışan kendi isteğiyle işten ayrılmış olsun, kullanılmayan yıllık müsaade fiyatının ödenmesi gerekiyor.
Yargıtay’ın içtihadında yaptığı bu değişiklik, çalışanların hak arama müddeti açısından kıymetli sonuçlar doğururken, patronların de yükümlülüklerini tekrar gözden geçirmesini gerektiriyor. Ahmet Kıvanç, yazısında çalışanların hak kaybı yaşamamaları için vakit aşımı müddetini dikkatle takip etmeleri gerektiğini vurguluyor.