TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Kastamonu’da dolu afeti nedeniyle ziyan gören elma bahçesinde incelemelerde bulundu. Bayraktar incelemelerin akabinde yaptığı açıklamada, don hadisesinin Türkiye’nin yaklaşık 65 vilayetinde bilhassa meyve eserlerine büyük ziyan verdiğini belirtti. Bayraktar, şunları kaydetti:
“Maalesef ülkemizde mevsim kaymaları yaşıyoruz. Kışın kâfi yağış alamadık ülke genelinde kar yağışı bekledik lakin maalesef kar yağışları kâfi olmadı. Tabi ilkbaharda ilkbahar yağışlarını bekliyorduk ancak kar yağışı geldi. Kar ve kar yağışının gerisinden da meydana gelen don hadisesi maalesef Türkiye’nin yaklaşık 65 vilayetinde bilhassa meyve eserlerimize büyük ziyan verdi.
”AB coğrafik işaret tescili alan Taşköprü sarımsağı ziyan gördü”
37 vilayetimizde meyve bahçelerinde ziyaretlerde bulunduk. Yüzde 100’lere varan oranlarda ziyanlar tespit ettik. Bugünde Kastamonu’dayız, burada bir elma bahçesindeyiz. Bu bahçede de yüzde 100’lere varan oranda bir ziyan kelam konusu. Kastamonu vilayetimizde ceviz, armut, erik, fındık, kiraz, şeftali, elma başta olmak üzere aşağı üst bütün meyveler yüzde 80 – yüzde 100 oranında ziyan görmüş durumda. Şeker pancarı tarlalarımızda da bir ölçü ziyan bulunuyor. Burada kıymetli bir eserimiz var, Kastamonu’da Avrupa Birliğinde tescil alan Avrupa Birliği’nin kabul ettiği Taşköprü sarımsağımız var üzülerek tabir ediyorum Taşköprü sarımsağımız da tekrar Kastamonu’da ziyan görmüş durumda. Bu afetler hem bahçelerimiz ziyan verirken bir taraftan da çiftçilerimizi mağdur ediyor, çiftçilerimiz haklı olarak evvel örgütlerinin yanında görmek istiyor. Örgütlerinin kendisine sahip çıkmasını bekliyor ve daha sonra da diyor ki devlet bizim yanımızda olmalı. Bu afetle karşılaşan çiftçilerimiz devletten gerekli yardımı görmelidir.
“Çiftçilerimizin üretime devam edebilmesi için acil nakit muhtaçlığı bulunuyor”
Özellikle çiftçilerimizin bankalara olan borçlarını biliyoruz, Tarım Kredi Kooperatiflerine borçları var, kamu bankalarına borçları var bu borçların yapılandırılmasını istiyoruz. Burada dikkat edilmesi gereken şu; bu afetler sayı olarak artıyor lakin şiddet olarak da artıyor yani bu sene son 30 yılın en düşük ısı kıymetleri ile karşı karşıya kaldık -20 dereceleri gördük -18 dereceleri gördük. Bu bahçe -18 dereceyi görmüş. Bu son 30 yıldır gördüğümüz ısı pahaları değil, çok farklı bir ısı düşmesi buna eserlerimizin dayanabilmesi mümkün değildi, esasen dayanamamış. Bazı bahçelerimiz de görüyorum kollar kurumuş, birtakım bahçelerimiz de ağaçlarımızın gövdeleri kurumuş yani münasebetiyle önümüzdeki yıllarda da tahminen birkaç yıl bu bahçelerden randıman almak mümkün olmayabilir. Bu bahçelerin meyve tavrı kelam konusu olmayabilir münasebetiyle bu borçları yapılandırırken afetin bu büyüklüğünü dikkate alarak borç yapılandırılması olağanüstü değer taşıyor. Bunun birkaç yıl bu borçların birkaç yıla ötelenmesi ertelenmesi değer arz ediyor. Bu çok değerli bunun dışında bir de çiftçilerimiz üretime devam etmek istiyor yani önümüzdeki yıl da bu bahçelerle hizmet vermek, bu bahçelerin bakımını sağlamak bu bahçelerden meyve almak istiyor. Üretim yapmak istiyor. Münasebetiyle çiftçilerimizin nakit muhtaçlığı var burada bankalarımızın çiftçilerimizin şu anki borç durumuna bakmadan bunların ertelenmesini istiyoruz.
Çiftçilerimize taze kredi açılması lazım, yeni kredi açılması lazım, düşük faizli kredi verilmesi lazım, bunu sağlarsak çiftçilerimiz buradan elde ettikleri nakitle bahçelerine girebilir, bahçelerinin bakımını yapabilir üretime devam edebilir. Ayrıca bankaların dışında nakit takviyesine gereksinimi var çiftçilerimiz bu manada Tarım ve Orman Bakanlığımızın bir çalışması var maliyetler üzerinden bir nakit yardımı yapılması düşünülüyor. Bunu da olumlu karşılıyoruz lakin bir an önce bu çalışmaların bu tespitlerin yapılarak bu nakit muhtaçlığının süratli bir halde karşılanması değerli. Çiftçilerimizin nakite çok acil olarak gereksinimi var yani gecikmiş olan takviye, dayanak değildir münasebetiyle verilecek nakit dayanağı çok süratli bir halde çiftçilerimize ulaştırılmalıdır.
“Tarım göç veriyor”
Bu ortada bilhassa çiftçimize takviyesi şunun için istiyoruz tarımda çiftçilerimizi tutamıyoruz tarım göç veriyor yani tarlada, üretici olanlar kentte tüketici oluyor pekala üreticileri tüketici haline getirirsek üretenler kentte tüketmeye başlarsa bu ülkenin besin güvenliğini kimle sağlayacağız. Tüketicilerimizin besin muhtaçlığını kimler karşılayacak onun için üreticilerimize muhtaçlığımız var üreten insanlara gereksinimimiz var göçü önlemek istiyorsak çiftçilerimize dayanak olmak zorundayız. Bizi bekleyen bu manada bir tehdit daha var. Gençlerimizi tarımda tutamıyoruz. 18 – 32 yaş ortası gençlerimizin oranı yüzde 5’lere kadar düştü. Gençlerimize müspet ayrıcalık yapmamız lazım, bir ekip takviyeler vermemiz lazım ve gençlerimizi tarımda tutmamız lazım. Kırsal kalkınmaya muhtaçlık var, sosyo ekonomik istikametten kırsalı kalkındırmamız lazım, gençlerimizin kesinlikle suretle tarım kesiminde kalabilmesi, köylerinde kalabilmesi için kırsalın kalkınması olağanüstü kıymet taşıyor.”
“Bugün kuraklık tehdidi tehlikesi devam ediyor”
Bizi bekleyen bunun dışında çok büyük bir tehdit daha var vakit zaman gündeme taşıyorum, kimi paydaşlarımız ilgili uzmanlar da bunu gündeme taşıyor. Önümüzde çok önemli bir kuraklık tehdidi bizi bekliyor. Zati kuraklığın emarelerini bugünden gördük görmeye başladık, kimi vilayetlerimizde kuraklık hala devam ediyor. Ben geçtiğimiz günlerde Güneydoğu Anadolu Bölgesindeydim, oradaki eserlerimiz kuraklıktan olağanüstü olumsuz etkilenmiş lakin batı bölgelerimizde de bugün kuraklık tehdidi tehlikesi devam ediyor. Bazı barajlarda kâfi su yok çiftçilerimize su verilemiyor barajlardan. Münasebetiyle sulama imkanı bulamayan çiftçilerimiz eserlerini sulayamıyor. Artık yapılan çalışmalara nazaran 5 – 6 yıl sonra Türkiye su yoksulu bir ülke olacak. Yani kişi başı su tüketim ölçüsü 1000 metreküpün altına düşecek. Hasebiyle bütün bunları bu tehdidi bütün bu kuraklıkla ilgili zahmetleri dikkate alarak şu an çabucak süratli bir biçimde önlemlerimizi almamız lazım, bunlardan bir tanesi en değerlisi sulamada verimlilik sayılarımız. Süratli bir biçimde üreticilerimizin basınçlı sulama sistemlerine geçmesini sağlamamız lazım. Bugün hala yabanî sulama yapılan yerler var. Türkiye’nin buna tahammülü yok artık. Bütün üreticilerimizin kâfi dayanak verilmek suretiyle, basınçlı sulama sistemlerine geçmesi sağlanmalı.
“Çiftçimizin gerisinde durmazsak üretime devam edemeyiz”
Kuraklık elbette bizi etkileyecek zira biz Akdeniz havzasında bulunan bir ülkeyiz. Münasebetiyle önümüzdeki yıllarda Akdeniz havzasında bulunan Türkiye dahil bütün ülkeler kuraklıktan etkilenecek fakat bu önlemleri alırsak kuraklıktan az etkilenen bir ülke oluruz. Şayet bu önlemleri almazsak ülkenin besin güvenliğini sağlayamayız. Çiftçilerimiz sofralarımızda fedakarca bir halde üretim yaparak üç öğün hiçbir şeyi eksik etmiyorlar. Sabah, öğlen, akşam sofralarımızda hiçbir şey eksik değil lakin kesimle alakalı bu tehditleri dikkate almazsak gerekli tedbirleri almazsak ve çiftçimizi desteklemezsek çiftçimizin ardında durmazsak üretime devam edemeyiz. Ziraat Odası liderleri da afetlerin başından beri alanda oldular, çiftçilerimizin yanında oldular ve gerçek bilgileri bize ulaştırdılar.”