Son 3 yılda yaklaşık 170 bin kişilik istihdamını kaybeden ve arka arda konkordato haberleri ile gündeme gelen hazır giysi dalı 2026’yı kayıp yıl olarak tanımlarken, bu süreçten çıkış için gözlerin çevrildiği ABD pazarını ise yüksek enflasyon ve maliyetler nedeniyle kaybetti. Kesim temsilcileri, ölçek ve altyapı olarak, Çin’den çıkmak isteyen üreticiler için Türkiye’nin aranılan profil olduğunu fakat markaların Türk şirketlerinden üretimlerini Mısır’a taşımalarını istediklerini kaydetti.
‘TÜRKİYE UÇARDI’
Uluslararası Hazır Giyim Federasyonu (IAF) Başkanı Cem Altan, tarihi bir fırsat olabilecek üretim arayışının Türkiye’de maliyet ve enflasyon pürüzüne takıldığını kaydederek son tabloyu şöyle özetledi: “2005 yılında kotalar kalkınca Tüm ABD’li alıcılar Çin müşterisi oldu. Bütün o kuşak Çin’e gitti. Artık 20 sene oldu, o yeni alıcılar Türkiye’yi tanımıyorlar. Bizim yeni alıcılara kendimizi tanıtmamız lazımken başımıza bu enflasyon, pahalılık olayları çıktı. Türkiye’ye gelip Türklere ‘Beni Mısır’a götür’ diyorlar. Enflasyonla gayret ile kendi ayağımıza sıktık.” Çin’den çıkmak isteyen ülkelerin de Türkiye’de görüşmeler yaptığını, küresel hazır giysi ve konfeksiyon üretiminde de aslında Türkiye’nin avantajına olan bir sürecin yaşandığını aktaran Altan, “Çünkü Bangladeş’te, Pakistan’da sorun var. Kamboçya, Vietnam’ın kapasiteleri dolu. Çin’den çıkacak ülke arıyorlar. (Ekonomide) Durum bu türlü olmasaydı, Türkiye uçardı. Şu anda en büyük sorun maliyet. Maliyet dışında hiçbir sorun yok. Türkiye en uygununu verecek durumda” dedi.
Eski firmalar kapatıp çekiliyor
Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği Eş Başkanı Ümit Özüren, daha çok aile işletmeleri halinde büyüyen hazır giysi üreticilerinin öz sermayesinin güçlü olduğunu lakin mevcut kaidelerin artık kimi firmaları bölümden çekilmeye zorladığını aktardı. Özüren, “Artık dal bu işte gelecek görmeyen kendi kendine mevcut sermayesi ile kapatıp da emekçisinin hakkını ödeyen onuruyla kesimden ayrılmaya başlayan firmalar oluşmaya başladı. Bunlar çok eski firmalar. O bizi çok üzüyor. Bu dalda iş kalmadı. Ailelerin ikinci üçüncü kuşakları bu işten uzak duruyor artık” dedi.
10 milyar dolarlık üretim kapasitesi atıl
Ümit Özüren, dalın son 3 yılda 4 milyar dolarlık ihracat, 2 milyar dolarlık iç pazar olmak üzere ek yatırım potansiyeli ile 10 milyar dolarlık bir kapasite kaybı yaşadığını aktardı. Son 3 yılda yaklaşık 170 bin kişinin de bölümden ayrıldığını aktaran Özüren, “2025’in ikinci altı aya ait rahatlama beklentisi bence 2026’ya taşındı artık. Bu yalnızca konfeksiyon için değil bütün sanayi için geçerli. Herkes tüm seneyi kayıp olarak görüyor” dedi. Bu noktada Avrupa’da satılık pek çok markanın olduğunu kaydeden Özüren, devlet teşviki ile birkaç şirketin birleşmesinden oluşacak ortak teşebbüs kümelerinin satın alınacak markalar üzerinden bir çıkış noktası oluşturabileceğini kaydetti.