ABD’nin İsrail ile birlikte İran’ın nükleer tesislerine hava saldırısı düzenlemesi İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatma kararı almasına neden oldu. İran Meclisi’nin Hürmüz Boğazı’nın kapanması için onay verdiğini bildirdi. Lakin son kararı İran Dini Lideri Ali Hamaney verecek.
Eğer Hamaney onay verirse İran, Hürmüz Boğazı’nı mayınlar ve gemilerle kapatacak. Dünyanın petrol tüketiminin beşte birini karşılayan boğaz, gemiler için geçilemez bir hale gelecek.
Vortexa’nın datalarına nazaran, dünyanın petrol tüketiminin beşte birinin geçtiği Hürmüz Boğazı’ndan, 2022 yılından geçen ayın başına kadar günlük 17,8 milyon ile 20,8 milyon ortası varil ham petrol, yakıt ve kondensat geçiyor.
Petrol İhraç Eden Ülkeler (OPEC) üyeleri ortasında bulunan Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt, Irak ve İran başta olmak üzere ham petrolün büyük bir kısmı Asya’ya bu boğaz üzerinden ihraç ediyor.
İRAN, HÜRMÜZ BOĞAZI’NI NASIL KAPATACAK?
İran, Hürmüz boğazının girişine mayınlar döşeyerek ve gelen ticari gemileri İHA’larla caydırarak kanalın büsbütün kapanmasını sağlayabilir.
İran Meclisi’nin Hürmüz Boğazı’nın kapanması kararını alması bile birçok ticari geminin boğazdan dönmesi için kâfi oldu. İran’ın Bender Abbas limanından boğaz çizgisi boyunca mayın ve silahlar yerleştirmesi de boğazın büsbütün kapanması sağlayacak.
Hürmüz Boğazı’ndan geçen Ticari gemilerin güvenliği vazifesi Bahreyn merkezli ABD 5. Filosuna ilişkin. Boğazın kapatılması halinde 5. Filo, ABD ordusunun da takviyesiyle İran’a karşı bir deniz savaşı başlatabilir.
Ancak Hürmüz Boğazı’nın son derece savunulabilir pozisyonu, boğazın mayınlanması halinde bir donanma için geçilemez bir çizgi oluşturması manasına geliyor. ABD güçlerinin bu boğazı tekrar açmak için İran’ın güneyine çıkartma yapması yahut Birleşik Arap Emirlikleri ile işbirliği yapması gerekiyor.
Hürmüz Boğazı nasıl kapatılabilir? Kırmızı: Mümkün mayın ve İHA çizgileri / Siyah: Gemi trafiği
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, “İran’ın Hürmüz Boğazını kapatması ekonomik bir intihar olur. Lakin kapatmaları durumunda elimizde seçenekler var” açıklamasını yaptı. Lakin bu seçeneklerin maliyeti tartışma konusu.
HÜRMÜZ BOĞAZI KAPANIRSA NE OLUR?
Hürmüz Boğazı’nın kapanması dünya iktisadını derinden sarsacak bir ekonomik kriz manasına gelirken İsrail ataklarını eleştiren Körfez Arap ülkelerinin de savaşa dahil olması riskini taşıyor. İran petrollerinin yüzde 90’ından fazlasının bu boğaz üzerinden geçmesi bu ticaretten elde ettiği gelirden de faydalanamaması ve savunma bütçesinin yok olmasına neden olacak.
ÇİN’DEN HÜRMÜZ BOĞAZI AÇIKLAMASI
Dünyanın en büyük iki iktisadından biri olan Çin , İran’ın ihraç ettiği petrolün yüzde 90’ını satın alıyor fakat bu ihracatlar memleketler arası yaptırımlara tabi.
Çin Dışişleri Bakanlığı Hürmüz Boğazı’nın kapatılmasına ait şu açıklamayı yaptı:
“Uluslararası mal ve güç ticareti için değerli bir güzergah. Bölgenin güvenliği, memleketler arası toplumun ortak çıkarınadır”
AVRUPA’DAN HÜRMÜZ BOĞAZI AÇIKLAMASI:
Avrupa Birliği Yüksek Temsilcisi Kallas Hürmüz Boğazı’nın kapatılmasına ait ise şu açıklamayı yaptı:
“İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatması son derece tehlikeli olur ve hiç kimse için güzel olmaz”