Sessizce büyüyen bir organ
Prostat, erkeklerde mesanenin çabucak altında yer alan, ceviz büyüklüğünde bir salgı bezidir. Meni sıvısının bir kısmını üretmekle vazifeli olan bu küçük yapı, direkt hayatla değil üremeyle ilgilidir. Lakin yaş ilerledikçe bu organ büyümeye başlar ve önemli sıhhat sıkıntılarına neden olabilir. Olağanda 20-30 gram olan prostat, 50 yaş sonrasında 40-100 grama kadar çıkabilir. Bu büyüme yeterli huylu da olabilir, berbat huylu da. Sorun şu ki; her iki durumda da belirtiler benzeridir (Kaynak: Mayo Clinic – Prostate gland: Function and diseases)
İdrar şikayetleri neyi gösterir?
İdrar şikayetleri kolay yaşlılık belirtisi olarak görülse de, bazen önemli bir hastalığın birinci habercisi olabilir.
İşte birtakım işaretler:
– Güçsüz akış
– Bekleyerek idrara başlama
– Gece sık sık kalkmak
– İdrarda kan
Bu belirtiler hem BPH hem de prostat kanseriyle bağlı olabilir. Kesinlikle doktor kontrolü gerekir. (Kaynak: Harvard Health – Trouble urinating? Don’t ignore it)
Prostatı korumak için ne yapabiliriz?
Kesin korunma yolu olmasa da, riskleri azaltmak mümkündür. Sağlıklı beslenme, antrenman ve fazla kilodan kaçınma tesirli faktörlerdir. Domates, brokoli, yeşil çay üzere antioksidanlar destekleyici olabilir ancak asıl kıymetli olan nizamlı denetimdir. (Kaynak: Johns Hopkins Medicine – Foods That Promote Prostate Health)
Sonuç:
Prostat hastalıkları, erkek sıhhatinin en ihmal edilen alanlarından biri. Kolay bir idrar şikayetiyle başlayan süreç, yıllarca belirti vermeden ilerleyebilir. Nizamlı denetim, erken teşhis ve yanlışsız bilgi hayat kurtarır. (Kaynak: European Association of Urology – Prostate Health Awareness)
Büyüme her vakit kanser manasına gelmez
Yaşlandıkça prostatın büyümesi yaygın bir durumdur. Buna Benign Prostat Hiperplazisi (BPH) denir ve çoğunlukla kanser değildir. Fakat idrar kanalına baskı yaptığı için hayat kalitesini olumsuz tesirler. Birebir bölgede gelişen prostat kanseri ise BPH ile karıştırılabilir zira belirtiler büyük oranda birebirdir:
– Sık idrara çıkma
– Gece birden fazla defa idrara kalkma.
– İdrar akışında zayıflama.
– Mesane tam boşalmamış hissi.
– İdrar yaparken yanma,kesik kesik gelme.
(Kaynak: American Cancer Society – Prostate Cancer Symptoms and Signs)
Enfeksiyon mu, kanser mi, BPH mı?
Üçü de birebir bölgeyi tesirler ancak nedenleri, seyri ve tedavileri çok farklıdır. Prostatit, yani prostat iltihabı, genç erkeklerde bile görülebilir. Ağrılı idrar, ateş, kasık ağrısı ve ani başlayan şikayetlerle kendini gösterir. Akut ve kronik formları vardır. Ekseriyetle antibiyotikle tedavi edilir.
(Kaynak: Cleveland Clinic – Prostatitis: Causes, Symptoms & Diagnosis)
Erkekler neden geç kalıyor?
Birçok erkek, utandığı için ya da önemsemediği için bu belirtileri yıllarca görmezden gelir. Toplumda “muayene olursam bir şey çıkar” korkusu yaygın. Meğer erken evrede yakalanan prostat kanseri, büyük oranda tedavi edilebiliyor. (Kaynak: National Institutes of Health – Men’s Health Awareness)
Tarama ne vakit başlamalı?
Amerikan Kanser Derneği’ne nazaran 50 yaşındaki her erkek en az bir kere prostat denetiminden geçmeli. Ailesel risk varsa bu yaş 40-45’e çekilmeli. PSA testi, elle muayene ve gerekirse MR, teşhiste kullanılır. (Kaynak: American Cancer Society – Prostate Cancer Screening Guidelines)
YARIN:
– PSA testi neyi gösterir, neyi göstermez?
– Yüksek çıkarsa her vakit makûs haber midir?
– PSA’nın sonları: Yanılgılı olumlu ve negatifler
– Özgür PSA, yaşa nazaran bedeller ve takip
– Yeni jenerasyon testler ve alternatifler
– Kararı kim verir: Doktor mu, hasta mı?