Avrupa’da tesirini artıran sıcak hava dalgaları, iklim uzmanlarını endişelendirdi. Avrupa Birliği’ne bağlı Copernicus İklim Değişikliği Servisi’nin son datalarına nazaran, kıta genelinde Haziran ayı sıcaklıkları 1991-2020 ortalamasının 1,10 derece üzerine çıkarak 18,46 dereceye ulaştı. Bu, Avrupa tarihinde kayıtlara geçen en sıcak beşinci Haziran oldu. Fakat asıl dikkat alımlı olan, geleceğe dair iklim iddialarının bugünlerde yaşanıyor olması.
TAHMİNLER ERKENDEN GERÇEKLEŞTİ
Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) 2015 yılında yaptığı 2050 yılına yönelik sıcaklık projeksiyonları kimi bölgelerde 2025’e gelinmeden gerçekleşti. Örneğin, 2050 yılında İspanya’nın Huelva kentinde 43 derece sıcaklık beklenirken, bu yılın Haziran ayında termometreler 46 dereceyi gösterdi. Fransa’nın Agen, Strazburg, Paris, Lyon ve Nimes kentleri için 2050’de öngörülen sıcaklıklar da şimdiden aşıldı ya da eşiğine geldi.
FRANSA ALARMA GEÇTİ
Fransa’da Haziran ayının son günlerinden bu yana tesirli olan sıcak hava dalgası nedeniyle Meteo France, 16 vilayette kırmızı, 68 vilayette turuncu sıcaklık alarmı verdi. 1 Temmuz prestijiyle ülkede sıcaklıklar 40 derecenin üzerine çıkarken, gece saatlerinde bile 20 derecenin altına düşmedi. Çok sıcak nedeniyle en az iki kişi hayatını kaybetti.
TÜRKİYE’DE TESİR ALTINDA
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Siyasetleri Uygulama ve Araştırma Merkezi’nden Prof. Dr. Murat Türkeş, Avrupa ve Akdeniz genelinde sıcaklık artışlarının giderek hızlandığını vurguladı. Türkeş, Türkiye’nin de yaklaşık iki hafta evvel başlayan yeni bir sıcak hava dalgasının tesiri altına girdiğini ve bu dalgaların müddetinin ve şiddetinin giderek arttığını belirtti.
‘1,5 DERECE SONU AŞILDI’
Prof. Türkeş, küresel ısınmanın artık yalnızca sanayi öncesi periyoda nazaran 1,5 derece hududunda değil, bu eşiğin neredeyse her ay aşıldığı bir nizama geçildiğini söyledi. “Yaklaşık 30 yıl evvel 2050 için yapılan öngörüler, bugünden yaşanır hale geldi,” diyen Türkeş, bilhassa kentlerde “kentsel ısı adası” tesirinin bu süreci daha da hızlandırdığını kaydetti.
DENİZLERDE GELİŞME RİSKİ ARTIRIYOR
Sıcak hava dalgaları sadece karada değil, denizlerde de tesirli oluyor. Türkeş, deniz suyu sıcaklıklarının 2 ila 5 derece arttığını ve bunun karasal sıcaklıklar üzerinde kalıcı tesirler yarattığını vurguladı. Denizel sıcak hava dalgalarının uzun vadede kıyı kentlerinde kuraklık, buharlaşma artışı ve ziraî randıman kaybı üzere sonuçlara yol açabileceği ihtarında bulundu.
Uzmanlara nazaran artan sıcaklık ve kuruyan hava, orman yangınlarını da tetikliyor. Prof. Türkeş, Avrupa, ABD ve Türkiye’nin yaz aylarında yangın riskiyle karşı karşıya olduğunu, bilhassa rüzgarlı ve nem oranı düşük havalarda bu riskin katlanarak arttığını tabir etti.
VATANDAŞLARA SAAT UYARISI VERİLDİ
Sıcaklıkların sıhhat üzerindeki olumsuz tesirlerine de dikkat çeken Türkeş, bilhassa yaşlılar, çocuklar, kronik hastalığı olan bireyler ve gebelerin 11.00-17.00 saatleri ortasında dışarı çıkmaması gerektiğini söyledi. Hafif, açık renkli giysiler, bol su tüketimi ve gölgede kalmanın hayati ehemmiyette olduğunu belirtti.