Türkiye’de okul öncesi eğitimin erişilebilir ve fiyatsız olması, fırsat eşitliğinin sağlanması açısından büyük değer taşıyor. Lakin son yıllarda devlet anaokullarında talep edilen fiyatların artması, pek çok ailenin bu hizmetten yararlanmasını zorlaştırıyor. Güç ekonomik şartlar altında geçim çabası veren aileler, çocuklarını devlet anaokullarına gönderemiyor ya da maddi fedakârlıklar yapmak zorunda kalıyor.
Türkiye’de devlet anaokulları kayıt etabında fiyat talep etmiyor, lakin beslenme, kırtasiye, paklık üzere hizmetler için “katkı payı” ismi altında aidatları aylık ya da yıllık olarak velilerden talep ediyor. Belirlenen fiyatlar vilayet, ilçe seviyesinde değişkenlik gösteriyor.
“Size bir hoşluk yapalım”
Asgari fiyatla geçinen ailelerin çocuklarını anaokuluna yazdırmakta zorlanmasını, birebir sorunu yaşayan evli ve üç çocuk babası G.Ş., ile konuştuk. 2004 yılından bu yana Ankara’da motokuryelik yapan G.Ş., 4 yaşındaki kız çocuğunu anaokuluna yazdırmak için gittiği anaokulunda “katkı payı” talebiyle karşılaştığını anlattı. Kendisinden 12 bin liralık fiyat talep edildiğini belirten G.Ş, bu fiyatı ödeyemeyeceğini söylemesinin üzerine kendisine “Size bir hoşluk yapalım. O vakit 3 bin lirasını peşin verin, kalanını taksitle ödeyin” biçiminde bir cevap verildiğini söyledi. Bunun üzerine Ulusal Eğitim Bakanlığı’nı aradığını anlatan G.Ş., bakanlık yetkililerinin kendisine bu fiyatın Nisan ayından bu yana talep ettiklerini söylediğini hatırlattı.
“Kız çocuğuma yeteri kadar bir eğitim sağlayamamaktan hüzün duyuyorum”
“Acaba çocuğumu bu sene okutmasam mı? Çocuğum okul öncesi eğitim almasa mı? diye düşündüm” diyen G.Ş., içerisinde bulunduğu ekonomik durumu ise 17 bin 500 lira kira ödediğini, kredi kartlarının ise limitinin kalmadığını hatırlatarak anlattı ve şu sözleri kullandı:
“Ne yapacağımı şaşırdım. Ben çocuklarım için üzülüyorum. Kız çocuğuma yeteri kadar bir eğitim sağlayamamaktan keder duyuyorum. Ben her vakit istiyorum ki kızımı üniversiteye kadar okutabileyim. Bir meslek sahibi olsun. Ancak şu anki ekonomik şartlara baktığımız vakit bu çok güç. Her şey ateş değeri. Çanta, defter, suluk her şey… Ne yapacağımı bilemiyorum. Ulusal Eğitim Bakanı’na şunu söylemek istiyorum. Ekonomik durumu yüzünden kendi çocuğunu okula yazdıramasaydı ne hissederdi? Ben bir baba olarak çok makus hissettim. Kendisini benim yerime koysun. Ne hissettiğimi düşünsün. Ben evladıma düzgün bir hayat sunamayacağımı düşündüm.
“Şimdi ben çocuklarımı nasıl okutayım?”
Bu kız çocuğu daha anasınıfına başlıyor. Önümde çabucak direkt ağabeyi aklıma geldi. Lisede olan bir çocuğum var. Sanki bunun için bu sene neler isteyecekler benden? Artık ben çocuklarımı nasıl okutayım? Okutup da üniversiteye yollayabilecek miyim? Ben dediğim üzere motokuryeyim. On bir kere kaza geçirdim. Ben düşünemiyorum çalışıp, para kazanamazsam, çocuklarıma nasıl bakacağım. O denli bir durumda eğitim masraflarını nasıl karşılayacağımı düşünüyorum.”