Vücudumuzda güç sağlamak, vitaminleri taşımak ve organlarımızı korumak üzere vazifeleri olan yağlar, beslenmemizin kıymetli bir modülüdür. Lakin doymuş ve doymamış olmak üzere ikiye ayrılan bu yağ çeşitleri, bedende farklı tesirler yaratır. Araştırmalar, bilhassa doymuş yağ içeren öğünlerin kalp damar sıhhati üzerinde olumsuz tesirler oluşturduğunu uzun vakittir ortaya koyuyor.
Beyin, sonlu güç deposuna sahip olduğu için daima olarak oksijen ve glikoz taşıyan kana gereksinim duyar. Bu gereksinimin karşılanması için beden “dinamik serebral otoregülasyon” isimli bir sistem kullanır. Bu sistem, kan basıncındaki değişimlere karşın beyne sabit ölçüde kan gitmesini sağlar. Fakat doymuş yağdan varlıklı bir öğün sonrası bu düzenek sekteye uğrayabilir.
Araştırmaya nazaran, yüksek yağ içeren bir öğün sonrası kanda yağ düzeyi yaklaşık dört saat içinde tepeye ulaşıyor. Bu süreçte kan damarları sertleşiyor, esnekliğini kaybediyor ve genişleyemez hale geliyor. Sonuç olarak, bedende – ve bilhassa beyinde – kan akışı sınırlanıyor. Bu da beynin gereksinim duyduğu kanı her vakit alamamasına yol açabiliyor.
Uzmanlar, bu sürecin vakitle felç ve demans üzere hastalıkların gelişme riskini artırabileceğine dikkat çekiyor. Ayrıyeten, yaşlı bireylerin bu tesirlere karşı daha savunmasız olduğu ve bu nedenle doymuş yağ alımını sınırlamalarının bilhassa değerli olduğu vurgulanıyor.
İngiltere Ulusal Sıhhat Servisi (NHS), erkekler için günlük azamî doymuş yağ tüketimini 30 gram, bayanlar için ise 20 gram olarak belirlemiş durumda. Fakat bilhassa hafta sonu siparişleri ve dışarıda yemek tüketimi sırasında bu limitlerin sıkça aşıldığı iddia ediliyor.
Ara öğünlerden sonra beden ekseriyetle “post-prandial lipaemia” olarak bilinen bir duruma giriyor. Bu devirde kanda yağ düzeyi yüksektir ve beden sistemleri, bilhassa beyin, en büyük risk altındadır.
Araştırmacılar, doymuş yağ yerine çoklu doymamış yağların tercih edilmesini öneriyor. Somon, ceviz ve çeşitli tohumlar üzere besinlerde bulunan bu yağlar uzun vadede kalp ve beyin sıhhatini destekleyebilir.