ABD Yüksek Mahkemesi’nin 9 üyesinden 6’sı, doğum yoluyla vatandaşlık hakkını sınırlamayı amaçlayan başkanlık buyruğuna karşı alt mahkemelerin ülke çapında ihtiyati önlem kararı veremeyeceğine hükmetti.
Yargıç Amy Coney Barrett, çoğunluk ismine kaleme aldığı gerekçeli kararda şu sözlere yer verdi:
“Önümüzdeki problem bir tahlil yolu sorunudur, 1789 Yargı Yasası uyarınca, federal mahkemelerin üniversal ihtiyati önlemler çıkarma konusunda eşitlikçi bir yetkisi olup olmadığı. Üniversal bir ihtiyati önlem, eşitlikçi bir otoritenin kullanımı olarak haklı gösterilebilir lakin Kongre, federal mahkemelere bu yetkiyi vermemiştir.”
Mahkeme, Trump’ın doğumla vatandaşlık hakkını sona erdirmeyi amaçlayan yürütme buyruğunun yasallığı konusunda direkt bir karar vermedi. Fakat azınlıkta kalan üç liberal yargıç, Başkan’ın buyruğunun açıkça hukuka muhalif olduğunu savundu.
Yüksek Mahkeme’nin kararı, Trump’ın ikinci başkanlık periyodunun birinci gününde imzaladığı ve kısa vadeli vizelerle ya da yasal statüsü bulunmayan yabancıların ABD’de doğan çocuklarına vatandaşlık verilmesini engellemeyi hedefleyen yürütme buyruğuna ait üç başka davayı kapsıyor.
Söz konusu davalarda alt mahkemeler ülke çapında ihtiyati önlem kararı almış, Trump idaresinin avukatları ise bu mahkemelerin yetkilerini aştığını öne sürerek evrakın tekrar ele alınması için Yüksek Mahkeme’ye başvurmuştu.
Yüksek Mahkeme, Nisan ayında Trump’ın yürütme buyruğuna karşı ülke çapında “genel” ihtiyati önlem kararı veren Maryland, Massachusetts ve Washington eyaletlerindeki üç alt mahkeme yargıcına odaklanan birleştirilmiş davaları görüşmeyi kabul etmişti.
Mahkeme’nin kararı, hem kısa hem de uzun vadede geniş yankı uyandıracak. Bilhassa Trump’ın ikinci başkanlık devrinde Beyaz Saray siyasetlerine karşı açılan 300’ü aşkın federal davanın seyri açısından belirleyici rol oynayacak.
Söz konusu yürütme buyruğu, kısa periyodik vizelerle ya da yasal statüsü olmayan bireylerin ABD’de doğan çocuklarına vatandaşlık hakkı tanınmasını engellemeyi hedefliyor.