Daha düşük fiyat ödemek için, alt patron olarak söz edilen taşeron şirkette çalışıyor gösterilen emekçilerin de sendika artırımından yararlanma yolu açıldı. Anayasa Mahkemesi, asıl patronun personeli olduğu halde muvazaalı bir formda taşeron şirketin çalışanı üzere gösterilen çalışanların asıl patronun iş yerinde imzalanan toplu iş kontratı artırımlarından yararlandırılması gerektiğine hükmetti. Karar Murat Tokar isimli personelin Türkiye Kömür İşletmeleri’ni (TKİ) dava etmesiyle alındı. Sendikalı taşeron emekçileri açısından kıymetli bir kazanım olarak bedellendirilen karara giden süreç şöyle yaşandı:
FARKLI KARARLAR
Murat Tokar, 2006 yılından itibaren TKİ’de personel olarak çalışmasına karşın P.A.Ş isimli şirketin çalışanı olarak gösterildiğini öğrendi. Tokar, TKİ ile P.A.Ş şirketi ortasında muvazaalı alt-asıl patron (taşeron) ilgisi kurulduğunu sav etti. Tavşanlı iş mahkemesine dava açan Tokar, 2009 yılından beri Türkiye Maden-İş Sendikası üyesi olmasına karşın muvazaalı hizmet alım mukavelesi nedeniyle toplu iş mukavelesi kararlarından yararlandırılmadığını bildirdi. Tokar açtığı davada muvazaanın tespitinin yapılması ve toplu iş kontratı alacaklarının tahsilini talep etti.
Mahkeme, personel Tokar’ı haklı buldu ve çalışanın sendikalı TKİ personeli olarak en üst haklardan yararlandırılmasına karar verdi. Fakat Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, personelinin sendika üyesi olduğunu asıl patrona bildirmediği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verdi. Bu karar üzerine birinci derece mahkeme davayı emekçi aleyhine sonuçlandırmak zorunda kaldı. Tokar da Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.
Yargıtay-AYM savaşı çıkabilir
Anayasa Mahkemesi (AYM) Yargıtay’ın kararını sendikal hakların kullanılması istikametinden hak ihlaline yol açtığı sonucuna vardı. Sendika üyeliğini asıl patrona bildirmeyen çalışanların de toplu iş kontratı haklarından yararlandırılması gerektiğine karar veren Anayasa Mahkemesi, hakkın teslim edilmesi için kararını birinci derece mahkemesine gönderdi. Mahkemenin emekçi lehine vereceği karar tekrar Yargıtay’a gidecek. Yargıtay’ın bu kararı onaylamaması halinde AYM ile Yargıtay ortasında (Can Atalay örneğinde olduğu gibi) yeni bir savaş yaşanacağı tabir ediliyor.