Altın, haziran ortasından beri ziyadesiyle âlâ bir performans sergiliyor. ABD Merkez Bankası’nın (FED) eylül ayında 25 baz puan faiz indirimiyle birlikte tarihi yüksek düzeylere çıkan altında inançlı liman talebini destekleyen faktörler ve küçük düşüşlerde bile gelen alımlarla ana trendin yükseliş eğiliminde olduğu vurgulanıyor.
Oysa şimdilerde rekorlar kıran altının onsu 2022’nin Ekim ayında bin 635 dolara kadar düşmüştü. Tam pandemi periyodu ve ertesindeki 2021 ve 2022’de başta FED olmak üzere dünya genelindeki merkez bankaları enflasyona karşı agresif faiz artışları yapıyor, dolar bedel kazanıyordu (dolar endeksi son 20 yılın zirvesindeydi). Mali sıkılaştırma siyasetleri nedeniyle satış baskısındaki altın Şubat 2022’de başlayan Ukrayna savaşına karşın son vakitlerin en berbat devrini yaşıyordu. 2021’i yüzde 4, sonraki yılı da yüzde 1 paha kaybıyla kapatmıştı.
ALTIN BITCOIN VE BORSALAR DAHİL TÜM VARLIKLARI GERİDE BIRAKTI
Forbes Türkiye’den Levent Gürses’in derlediği habere nazaran; altın 2025’te yılbaşından 22 Eylül’e kadar olan periyotta yüzde 42 kıymet kazanarak bitcoin ve borsalar da dahil olmak üzere tüm varlık sınıflarını geride bıraktı. 22 Eylül’de Aralık vadeli altının onsu 3 bin 753 dolara ulaştı. Bu son bir yılda yüzde 43, on 3 ayda yüzde 11 ve bir aylık devirde yüzde 10 yükseliş demek. 2022’deki taban noktadan baktığımızda ise yüzde 130 getiriye denk geliyor.
Peki, altının 2025’teki tırmanışının gerisinde yatan nedenler ne? Daha nisan başında onsu 2 bin 975 dolarda olan altını süratle yükselten üç güç bir ortaya geldi: Trump periyodunun artan gümrük vergileri ve yarattığı global kaos, inatçı enflasyon ve giderek daha ölçülü hale gelen FED ve artan fiziki talep… Ticaret gerginlikleri, FED’in zayıflayan ABD iktisadını desteklemeye çalıştığı bir devirde enflasyon ateşine körükle gidiyor ve uzmanların “stagflasyon kokteyli” olarak isimlendirdiği bir durum yaratıyor.
ABD’de faiz indirimi beklentileri doları zayıflattı ve altını yabancı alıcılar için daha cazip hale getirdi. Dünya çapında faiz oranlarının düşmesi altını elde tutmayı nispeten daha cazip hale getiriyor.
Asya ve gelişmekte olan piyasalardaki merkez bankaları, rezervlerini istikrarlı bir formda artırarak dolardan uzaklaşıyor. Dolar endeksi yılbaşındaki 109 düzeyinden Eylül’de 97 düzeyine indi. Dünya çapında birçok iktisadın borç yükü artarken, yatırımcılar mevcut ekonomik sistemin ne kadar dayanabileceğini sorguluyor.
ALTIN BORSA YATIRIM FONLARI ÖNE ÇIKTI
Aynı vakitte, daha az bariz lakin giderek daha değerli bir itici güç ortaya çıktı; altın borsa yatırım fonları (ETF’ler). Bu fonlara girişler, yılların en yüksek düzeyine ulaştı. Bu durum kendi kendini güçlendiren bir döngü yaratıyor; yatırımcılar ETF üniteleri satın aldıkça, sağlayıcılar bunları desteklemek için fizikî külçe satın almak zorunda kalıyor.
Belirsizlik yahut çalkantılı periyotlarda yatırımcılar tarafından tercih edilen altın, fizikî olarak sahip olunabilen ve depolanabilen bir emtia olduğu için hükümetlere ve finans kurumlarına güvenmeyen yatırımcılar tarafından da tercih ediliyor.
ABD’li efsane yatırımcılardan Ray Dalio’nun uyarısı da altına dayanak oldu. Dailo, ABD’nin borç yükü sürdürülemez hale geldikçe altın ve başka somut varlıkların açık orta kazananlar olacağını söyledi. Dünyanın en büyük hedge fonunun kurucusu, ülkenin borcu 37 trilyon doları aşarken ve harcamalarda rastgele bir kısıtlama ufukta görünmüyorken, geçmişteki döviz krizlerinin sinyallerini gördüğünü vurguladı.
Altının rekor yükselişini tetikleyen bir diğer neden, 1,46 milyar nüfuslu ve en büyük ikinci altın tüketicisi Hindistan’da her yıl alım çılgınlığı yaratan düğün döneminin başlaması… Her yıl yaklaşık 10 milyon düğün yapılan Hindistan’da Ekim ayında kutlanacak en yaygın bayramlardan Dussehra ve Diwali öncesinde fiziki altın piyasası epey hareketli…
ABD’de tüketicinin iktisada inancının gerilemeye başlaması altın fiyatlarına olumlu yansıyor. Tüketici itimadı Ağustos’taki 58,2’den Eylül’de son altı ayın en düşük düzeyi olan 55,4’e geriledi ve bu karamsarlık altın için kıymetli zira tüketicilerdeki gerginlik altın ve gümüş üzere “gerçek” varlıklara olan iştahı artıyor.
ALTININ ONSU 4 BİN DOLARI AŞABİLİR
Bazı analistler, altının önümüzdeki yıl ons başına 4 bin ABD dolarına yahut üzerine çıkma potansiyeli görüyor. Yatırım bankası Goldman Sachs, altın konusunda değerli bir ihtar yaptı. Bankanın tahliline nazaran, kurumsal yatırımcıların elinde tuttuğu ABD Hazine tahvillerinin yalnızca yüzde 1’ini altına kaydırması durumunda, fiyatların ons başına 5 bin dolara ulaşabileceğini öngörüyor.
ALTINDA 5 BİN DOLAR SENARYOSU
JPMorgan da FED’in faiz indirim döngüsü ve yatırımcı talebinin tesiriyle, bu yılın dördüncü çeyreğinde ons başına 3 bin 800 dolara ulaşılacağını ve gelecek yılın birinci çeyreğinde 4 bin doların aşılacağını öngörüyor. JP Morgan da benzeri formda, FED’in bağımsızlığının zedelenmesi ve tahvillerden altına kayış üzere “aşırı senaryoda” fiyatların iki çeyrek yıl içinde 5 bin doları aşabileceğini varsayım ediyor.
İsviçreli banka UBS ise, faiz indirimleri ve doların zayıflamasına dikkat çekerek, 2025 yılsonu için altın fiyat maksadını 300 dolarlık artışla ons başına 3 bin 800 dolara, 2026 ortası için ise 200 dolarlık yükselişle ons başına 3 bin 900 dolara çıkardı.