Güney ÖZTÜRK
İsrail’in İran’a yönelik hücumunda dün prestijiyle devreye Amerika girdi. Lakin bu çatışma, göründüğünden çok daha büyük bir savaşın kesimi: ABD’nin BRICS’i durdurma savaşı. BRICS (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika) 2006’da kuruldu. 2024 prestijiyle 10 üyeye ulaştı: Mısır, Etiyopya, İran, Suudi Arabistan ve BAE de dahil oldu. Toplamda dünya nüfusunun yüzde 40’ını, global GSYİH’nın da yüzde 30’unu temsil ediyor.
HÜRMÜZ KRİTİK ÖNEMDE
Ama Batı’yı asıl rahatsız eden şey bu değil. BRICS, dolar hakimiyetini kırmak, IMF ve Dünya Bankası’na alternatif finans sistemleri kurmak, direkt güç ve ticaret mutabakatları yapmak ve çok kutuplu bir dünya sistemi kurmak istiyor. İşte Washington’ın “varoluşsal tehdit” olarak gördüğü tam da bu.
İRAN DEĞİL
Washington’un evvel Ukrayna üzerinden Rusya’yı, artık de İsrail eliyle İran’ı yıpratma uğraşı bir tesadüf değil. İki ülke de güç, ender toprak elementleri ve stratejik coğrafyalarıyla Çin’le birlikte BRICS’in belkemiğini oluşturuyor. ABD, bu ülkeleri yıpratarak Çin’in güç güvenliğini ve Kuşak-Yol sınırını (2013’te başlayan Çin’i Asya, Afrika ve Avrupa üzerinden tüm dünyaya karayolu, demiryolu, deniz ve güç ağlarıyla bağlamak projesi) kesmeye çalışıyor.
Trump’ın etrafı bile artık bu savaşın nükleer programla değil, rejim değişikliğiyle ilgili olduğunu açıkça söylüyor. İran’a diz çöktürmek, Çin’i izole etmek, Rusya’yı karıştırmak: Bu, emperyal stratejinin “kutsal üçlemesi.”
İran, bu sistemin güç bacağında çok kritik. Çin’in Hürmüz’den petrol güvenliği, Rusya ile nükleer işbirliği ve Orta Asya koridorları için kilit kıymette. Onu devre dışı bırakmak, Pekin’i zayıflatmak demek. Zati Ukrayna savaşıyla Rusya baskı altına alınmış durumda.
TÜRKİYE SICAK
Türkiye BRICS’e üye değil lakin adaylık başvurusu yaptı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, her toplantısına katılıyor. Zira Ankara da IMF’ye ve AB’ye bağımlı olmayan yeni ekonomik ağlara sıcak bakıyor.
Bu tabloya bakıldığında, İsrail’in füze saldırısı sırf bir bölge krizinin değil, yeni dünya tertibi çabasının modülü. Silahlar İran’da patlıyor lakin maksat haritası çok daha geniş: Moskova, Pekin ve tahminen bir gün… Ankara.