Türkiye’de enflasyon ve artan hayat maliyetleri bilhassa dar ve sabit gelirli bölümlerin mecburî harcamalarından bile kısmalarına neden oluyor. Büyükşehirlerde barınma sarfiyatı 25 bin liranın üstüne çıkarken, 22 bin 104 lira fiyat alan emekçinin kirasını bile ödeyemeyecek duruma sokuyor. Bir öbür zarurî harcamalar ortasında yer alan mutfak masrafları ise cep yakıyor. Besin enflasyonu dar gelirlinin sağlıklı ve kâfi besine erişimini günden güne zorluyor.
Son olarak Birleşik Metal-İş Sınıf Araştırmaları Merkezi’nin (BİSAM), dört kişilik bir ailenin sağlıklı ve istikrarlı beslenebilmesi için yapması gereken aylık asgarî besin harcaması 23 bin 615 TL’ye yükseldiğini duydurdu. Yoksulluk hududu ise 81 bin 686 TL olarak hesaplandı. Bu da mayıs ayında minimum fiyatın açlık hududunun 1.511 lira altında kalması demek oluyor. Öte yandan meskene iki taban fiyatın girmesi halinde bile toplam 44 bin 208 liralık fiyat yoksulluk sonunun neredeyse yarısına denk düşüyor.
NEREDEYSE 5 BİN TL ERİYECEK
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan ise mayısta yaptığı bir açıklamada, “Asgari fiyatla ilgili bir orta artırımı konuşmak için çok erken” demişti. CHP Genel Başkanı Özgür Özel ise, 29 Mayıs’ta Türkiye Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu’nu (DİSK) ziyaretinin akabinde yaptığı açıklamasında 10 bireyden 6’sının taban fiyat aldığını söyleyerek orta artırım verilmesi daveti yaptı. Özel, taban fiyatın Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) sayılarına nazaran birinci dört ayda yüzde 14’lük enflasyonla 3 bin liradan fazla eridiğini belirtti. “İki ay da bu türlü geçecek. Bu erime TÜİK’e nazaran bile 4 bin 500 lirayı geçecek” diyen Özel, ‘enflasyon canavarı’nın altı ayda işçinin artırımını yediğini vurguladı.
Geçen yıl da yapılmadı
2022 ve 2023 yıllarında minimum fiyata temmuz aylarında orta artırım yapılmıştı. Ama 2024 yazında enflasyonun bir evvelki yıldan daha yüksek seyretmesine karşın bir orta artırım yapılmadı. 2025 başında ise taban fiyat yüzde 30 zamlandı. İYİ Parti Küme Başkanvekili Turhan Çömez, “Mutlaka emekli maaşlarıyla ve taban fiyatla ilgili iktidarın bir adım atması, bir revizyon yapması, buna dair tedbirler alması şarttır” dedi. DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu da milyonlarca işçinin orta artırım talebine ait “Hükümete davetimiz minimum fiyat başta olmak üzere bütün fiyatların ivedilikle arttırılmasıdır” tabirini kullanmıştı.