Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, TRT Haber’de katıldığı programda gündeme ait değerlendirmelerde bulundu. Fidan, şunları söyledi:
*Türkiye’nin durumu bu savaşın başından itibaren Cumhurbaşkanımızın ortaya koyduğu bir irade bir vizyon var. Yani biz bölgemizde savaş istemiyoruz. Hele burada olan bu kadar maliyeti yüksek insani manada, maddi manada, her türlü manada bu kadar maliyeti yüksek ve bölgesel yayılma riski olan bir savaşın bir an evvel durması gerekiyor.
*Maalesef 21. yüzyılda Avrupa’nın ortasında 1 milyondan fazla insanın vefatıyla ve yaralanmasıyla sonuçlanan büyük kentlerin yok olmasıyla sonuçlanan bölge iktisadını felç olmasıyla sonuçlanan bir savaşla baş başayız.
*Tıpkı İkinci Dünya Savaşı’nda olduğu üzere yani neredeyse dördüncü yılına dönüyor. Büyük bir savaş ve bu savaşta yalnızca iki ülke yok iki ülkenin gerisindeki öteki ülkelerde aslında saf almış durumda.
*Bu daha global bir savaşa dönüşüyor. Biz baştan itibaren bu savaşın durdurulması ile ilgili gayretimiz ortaya koyarken tam da bu nedenden ötürü yani bu iki ülkenin savaşı değil bu iki ülke gerisinde saf tutan ülkelerin savaşla birlikte global yayılma riski olacak bir savaş olacak.
“O VAKİT GERÇEK MAKSADA ULAŞIRIZ”
*Taraflar İstanbul’da 16 Mayıs’ta birinci kere bir ortaya geldiler. Hiç kimse bu kadar uzun süren, kapsamlı, maliyetli bir savaşın bir yahut iki oturumla çabucak durmasını beklememeli. Değerli olan ateşkesi hedefleyen bir süreç içerisine girmek.
*Bizim baştan itibaren söylediğimiz süreci başlatalım taraflar tertipli görüşmeyle ilgili irade geliştirsinler, itimat inşaa etsinler biz o vakit gerçek maksada ulaşırız.
*16 Mayıs’ta bir ortaya geldiler birinci kere. Birinci kere bu savaş başladığından itibaren mümkün olan en yüksek sayıda esir takası konusunda bir mutabakatı olan 1000 kişi.
*Daha sonra taraflar bir birlerine ateşkesin kurallarının ne olduğunu kendilerince tabir edecek bir çalışma hazırlayacaklarını söylediler. Üçüncü olarak o başkanlar toplantısı ile ilgili neler yapılabilir onun çalışması yapıldı.
*Çok şükür 2 Haziran‘da bir ortaya geldiklerinde de taraflar hazırlıklı gelmişlerdi. Olumlu bir ortamda geçti. Herkes somut bir sonuç alma maksadıyla geldi yeniden esir değişimi konusunda bir karar alındı ve bu alınan karar sonucunda 1000’den de daha fazla yapıtın değiştirilmesi konusu kararlaştırıldı ve bunun içerisinde daha sonra durumu tespit edilecek yaralılar var ağır yaralılar var hastalar var genç ve çocuk sayılabilecek nitelikte beşerler var ve bütün bunlardan oluşacak büyük bir değişim konusunda mutabık kalındı.
“ATEŞKESE YÖNELİK TUTUMU SÜRDÜRMEK’
*Aynı vakitte birbirlerine ateşkesle ilgili kaideleri nelerdir onlara itibaren kurallar sunuldu bunlarla ilgili ön tartışmalar yapıldı ön konum tabirlerinde bulunuldu. Daha sonra başkanlar Toplantısı ile ilgili her iki taraf da kendi perspektifini ortaya koydu ve bir sonraki süreçte tekrar bir ortaya gelinmesi ile ilgili bir mutabakata varıldı.
*Bence yani bir evvelki toplantıda alınan kararların hayata geçilmesi bundan sonra tekrar tıpkı biçimde devam etmesi prestiji ile ara alınmış bir toplantıydı. Bizim beklentimiz bir sonraki çeşidin olacağı tarafında zira her iki tarafta aslında bir ortaya gelmenin bir yarar getirdiğini görüyor. Kıymetli olan masadan kalkmamak ve ateşkese yönelik tutumu sürdürmek. Bizim taraflara tavsiyemiz bu.
*Putin, Trump ve Zelenski’nin bir ortaya gelmesi çok değerli. Üç başkanın de birebir anda itimat ettiği Erdoğan’dan öbür bir önder yok. Cumhurbaşkanımız en başından itibaren hem bölgesel başkanlara hem iki tarafın liderliğine sık sık davette bulundu. Ben birkaç toplantı daha olur ise, şahsi tahlilimi söylüyorum, birkaç sefer daha bir ortaya gelirlerse sorun bir noktaya getirilirse önderlerin karşı karşıya gelmesi de kaçınılmaz olur.
SURİYE
Şam idaresi ve SDG ortasındaki muahedede Mart’tan bu yana çok bir şey olmadı. Suriye, Ankara ve ABD işbirliği ile bu belayı inşallah sorunsuz halde aşmanın yolunu bulacağız.
Suriye’yi her alanda rehabilite etmek için çok fazla çalışma gerekli. DEAŞ ile uğraşta Ürdün, Suriye ve Türkiye’den müteşekkil gruplar DEAŞ ile uğraş hücresini hayata geçirdiler. Bu sahiden bölgesel güvenlik açısından atılmış değerli bir adım.
GAZZE
Kesintisiz insani yardımlar Gazze’ye girerse 2 milyon kardeşimizin yaşadığı bu güç kurallar bir ölçü olsun hafifleme imkanı bulur. Elimizden gelen her türlü şeyi yapmamız gerekiyor. Bizler gece gündüz bu mevzu için çalışıyoruz. Netanyahu idaresine baskı yapılmalı ve kalıcı ateşkes sağlanmalıdır.
Haziran ayında İİT Dışişleri Bakanları İstanbul’da görüşecek. İslam İşbirliği Teşkilatı’nda Gazze sıkıntısı bir numaralı hususumuz olacak. Şu ana kadar yapmadığımız daha neler yapılabilir o bahiste yoğunlaşmamız gerekiyor. İsrail’in soykırımcı siyaseti kendi meşrutiyetini kaybetmesine sebep olur.”