Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğünce hazırlanan “Yapı Kontrolü Uygulama Yönetmeliği” ile “Dağıtım Tebliği” ve “Ceza Tebliğinde” değişiklikler Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna nazaran, yeni yapılan bir bina 15 yıl içerisinde yıkılır, imali sırasında komşuya ziyan verilir ya da 3 ay içinde inşaatına başlanmasa yapı kontrol kıuruluşları ağır cezalar alacak
Değişiklikler kapsamında, yapı kontrol kuruluşlarıyla ilgili yeni kararlar alındı. Buna nazaran, daha evvel her yıl Üretici Fiyat Endeksi’ne (ÜFE) nazaran güncellenen teminat fiyatları, 2026’dan itibaren TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) ve ÜFE ortalamasına nazaran belirlenecek.
500 METREKARE ALTINDAKİ BİNALARA KONTROL KOLAYLIĞI
Vatandaşın işlerinin kolaylaşması ve Yapı kontrol hizmetinden faydalanmaları için inşaat alanı 500 metrekareye kadar olan yapılarla yapı kontrol hizmet kontratı bedeline temel kalan inşaat alanı 500 metrekare kadar olan yapılar, Elektronik Dağıtım Sistemi dışında tutuldu.
Bakanlık, Elektronik Dağıtım Sistemi ile kontrol hizmeti alamayanlar yapı sahiplerine, istedikleri kontrol kuruluşlarıyla mukavele imzalama imkanı sağlayacak.
Bunun yanı sıra 500 metrekareye kadar olan ve inşası tamamlanmış lakin yapı kullanım dokümanı almakta zorluk çeken bina sahipleri de bu değişiklikle yapı kontrol firmalarına daha kolay ulaşabilecek.
Vatandaşlar belirleyeceği yapı kontrol kuruluşlarıyla yüzde 1,75 ile yüzde 3,50 ortasında hizmet bedeli oranıyla kontrol hizmet kontratı imzalanabilecek. Güçlendirme işlerinde ise kontrol hizmet bedeli, binanın tamamı için hesaplanan bedelin en az yüzde 25’i oranında uygulanacak.
İNŞAATA 3 AYLIK SÜRE
Yayınlanan kontratta fesih münasebetlerinde de değişiklikler yapıldı. İnşaatın imal mühleti 6 aydan 3 aya düşürüldü. Böylece yapı kontrol kuruluşları 3 ay içinde inşaatın başlatılmaması durumunda mukaveleyi feshedebilecek.
Yapı kontrol kuruluşlarının, kalıp ve donatı imalatını teslim alma, betona nezaret etme üzere mevzuatla verilen kontrol misyonlarını yerine getirmeme hallerinde de kontratın feshedilebilmesinin önü açıldı.
Elektronik Dağıtıma Ait Bildirim Değişikliği ile 45 ve üzerinde yapı kontrol kuruluşuna sahip olan vilayetlerde iki alternatifli kontrol kuruluşu ataması yapılabilecek.
Buna nazaran, elektronik sistemde vatandaşa evvel bir yapı kontrol firması önerilecek. Şayet vatandaş bu firmayla 3 iş günü içinde kontrat yaparsa, öbür bir firma önerilmeyecek. Fakat 3 gün içinde bir seçim yapılmazsa, sistem otomatik olarak ikinci bir firmayı atayacak. Bu kuruluşla, yapı kontrol hizmet mukavelesinin imzalanmasına dair süreç başlatılacak.
Yeni uygulama kapsamında 1 Şubat 2026’ya kadar vilayetlerdeki aktif yapı kontrol kuruluşu sayıları güncellenecek. Bu tarihe kadar uygulama, İstanbul, Ankara, Bursa, Konya, İzmir, Kocaeli, Antalya, Gaziantep, Mersin, Kayseri, Şanlıurfa, Diyarbakır, Tekirdağ, Adana, Samsun ve Muğla’da hayata geçirildi.
KOMŞU BİNAYA ZİYAN VERMENLERE DE MAKÛS HABER
Ceza Bildirim Değişikliği ile ilgili kanunda yer alan “taşıyıcı sisteminde onarılamaz seviyede yapısal bir hasar” sözü, “bu hasar nedeniyle yapının yahut binanın yıkıldığının yahut yıkılmasını gerektiren durumların anlaşılması gerektiği” olarak değiştirildi.
Bu değişiklikle yapı kontrol kuruluşunca kontrolü üstlenilen bir yapının, yapı kullanma izi dokümanı aldıktan sonra 15 yıl içinde yıkılırsa yağı kontrol firmasının faaliyetleri durdurulacak ve teminatına el konulacak.
Ayrıca, binanın inşatı sırasında etrafa ya da komşuya ziyan verilmesi durumunda ise yeniden yapı kontrol kuruluşunun müsaade evrakı iptal edilecek ve yeniden teminatına el konulacak.