BEYİN SİSİ -2-
Beyin sisi ile karıştırılan durumlar
Beyinsisi birden fazla vakit aşağıdaki klinik durumlarla karıştırılır ve yanlış yönlendirmelere neden olabilir.
İşte en sık karıştırılanlar:
Karıştırılan bu durumlar nedeniyle yanlış ilaç kullanımı yahut yanlış yönlendirme yapılabilir. Uzun süren beyin sisi kesinlikle bir uzmanın değerlendirmesini gerektirir.
(Kaynak: Cleveland Clinic Behavioral Medicine, 2023)
Zihinsel berraklık için 6 adım
Beyin sisi yaşayan biri sırf vitamin desteği alarak iyileşmez. Altta yatan ömür üslubu yanlışları düzeltilmezse tablo süreksiz düzelip tekrarlar. İşte zihni netleştiren 6 alışkanlık:
1 – Yürüyüş yapın (günde 20 dk): Aerobik idman, beyin kanlanmasını artırır.
2 – Sabah ışığına çıkın: Uyandıktan sonraki 2 saat içinde doğal ışık almak sirkadiyen ritmi düzenler.
3 – Kahve saatine dikkat: Saat 14:00’ten sonra kafein almak, gece uykusunu böler ve sonraki gün zihinsel bulanıklık yaratır.
4 – Ekran detoksu: Her 90 dakikada bir 5 dakika “göz dinlendirme” molası verin.
5 – Bol su için: Dehidrasyon, birinci olarak dikkat eksikliği yaratır.
6 – Zihinsel antrenman yapın: Yeni bir lisan, hafıza oyunu, bulmaca, kısa periyodik ezber çalışmaları nöral ilişkileri güçlendirir.
(Kaynak: NIH Aging & Brain Function Research, 2023)
Hormonlar ve beyin sisi ilişkisi
Menopozsonrası östrojen düzeyinin düşmesi, birçok bayanda dalgınlık ve beyin sisiyle sonuçlanır. Bu periyotlarda bilişsel performans düşüşü olağandır lakin büsbütün mukadderat değildir. Yale School of Medicine’a nazaran östrojen dayanaklı hormon tedavisi (HRT) yalnızca belli olaylarda ve doktor gözetiminde uygulanmalı, ama beyin sisi açısından fark yaratabilir. (Kaynak: Yale Menopause & Cognition Studies, 2022)
Son not: Geç kalmadan tedbir almak mümkün
Beyin sisi çoklukla bir hastalık değil, bir alarmdır. Erken devirde müdahale edildiğinde bilakis çevrilebilir. Fakat ihmal edilirse zihinsel yavaşlama kalıcı hale gelebilir.
Unutmayın:
Zihninizi toparlamak için ilaç değil; gerçek tespit, sağlıklı alışkanlıklar ve nizamlı uyku gerekir.
Beyin sisi testi
Aşağıdaki sorulara 3 yahut daha fazla “evet” diyorsanız, beyin sisi yaşıyor olabilirsiniz.
– Son günlerde tıpkı cümleyi birkaç defa okuyup anlamakta zorlandım.
– Gün içinde sözleri bulmakta ya da konuşma sırasında cümle kurmakta zorlanıyorum.
– Toplantılarda ya da sohbetlerde dikkatimi toparlayamıyorum.
– Sabahları zihinsel olarak “yavaş” başlıyorum.
– Unuttuğum randevu, eşya, isim sayısı arttı.
– Yakınlarım “dalgınlaştın” demeye başladı.
– Toplumsal ortamlarda içe kapanıyor, daha az konuşuyorum.
Vitamin eksikliği giderildiğinde tablo düzelebilir
B12 vitamini eksikliği beyin sisi yapan en sık biyolojik faktördür. 50 yaş sonrası mide asidi azalır, B12 emilimi bozulur. Ayrıyeten D vitamini eksikliği de hem kas zayıflığı hem zihinsel bulanıklıkla bağlantılıdır. Ferritin (depo demir) seviyeleri düşük olan bireylerde de beyin sisi raporları yaygındır.
(Kaynak: Harvard Medical School Clinical Reviews, 2022)
YARIN: UYKUSUZLUK
– Gece 7 saat uyuyorsun lakin hâlâ yorgunsan, nedenini öğren!
– 50 yaş üstüne uykusuzluk testi: Kendini denetim et!
– Uykusuzluk kalbi, beyni ve bağışıklığı çökertiyor!
– Alzheimer’a giden yolda birinci durak: Uykusuzluk!
– Yatakta dönüp duruyorsan bu yazıyı kaçırma!