Dünyanın içindeki ateş topu olan iç çekirdekle ilgili, kıymetli ve çok yeni bir detay ortaya çıktı. Nature Dergisi, yeryüzünden 5 bin 100 kilometre derinlikte olan iç çekirdeğin, şimdiye kadar olduğu üzere Doğu’ya dönmek yerine artık Batı’ya hakikat dönmeye başladığını duyurdu. Üstelik dönme suratı da epeyce yavaş.
TÜRKİYE’DEKİ FAYLARI DA TETİKLEDİ
Bu durum da, farklı dalga uzunluğu çeşitleri ve sarsıntılardan tespit edildi. Bilhassa, neredeyse birebir yerde meydana gelen ve kendini tekrarlayan zelzelelerin, iç çekirdeğin hareketleriğini, dalga biçimindeki değişiklikleri gösterdiği belirtiliyor. Tahlil için 1991 ve 2023 yılları ortasında Güney Sandwich Adaları etrafında 121 sarsıntı ölçüldü. Değerlendirmeler sonucu, aksine dönüşün 2008 yılında başladığı ortaya çıkarıldı. Türkiye’de 1999 ve sonraki sarsıntılarından bu dönüşlerle tetiklendiği sanılıyor.
SÜPER DÖNÜŞ ANCAK YAVAŞ GERİ VİTES
2003 ve 2008 ortasında iç çekirdek doğuya döndü ve araştırmacılar buna “süper dönüş” ismini verdi. Bunu batıya hakikat dönüş, yani “subrotation” izledi. Lakin bu sefer geri vites, iki ila üç kat daha yavaştı. Birçok evvelki modeli altüst eden de bu asimetri oldu. Evvelki hipotezler, sinüs dalgası üzere düzgün salınım varsayıyordu. Artık ise olanları çok daha karmaşık kuvvetlerin belirlediği ortaya çıktı.
Manto, dış çekirdek ve hatta Dünya’nın manyetik alanı bile hayatımızdaki değişikliklerde değerli rol oynuyor. Araştırmacılar, “Dünya’nın iç derinliklerindeki süreçler, yüzeydeki ömürlerimizle yakından bağlantılı” derken, son yıllarda artan zelzelelerin nedeni de farklı tezlerle ortaya konulmuş oldu.