Çöl tozlarının kaynağı başta Sahra Çölü olmak üzere Kuzey Afrika’daki geniş kurak bölgeler. Bu tozlar, rüzgarların tesiriyle atmosfere yükseliyor ve binlerce kilometre yol katederek farklı kıtalara ulaşıyor.
Libya, Cezayir ve Nijer üzere ülkelerden yükselen toz kütleleri Amerika kıtasına kadar uzanabiliyor. Türkiye ise bu toz taşınımının en ağır hissedildiği ülkelerden biri.
SAĞLIĞA OLUMSUZ TESİRLERİ VAR
Toz taşınımının sıhhate olumsuz tesirleri de bulunuyor. İçeriğinde PM10 ve PM2.5 üzere ince partiküller barındıran bu tozlar, astım ve KOAH üzere teneffüs hastalıklarını tetikleyebiliyor. Birebir vakitte nefes darlığı, öksürük, burun tıkanıklığı üzere semptomlara yol açabiliyor. İnce toz parçacıkları akciğerlerden kana karışarak tansiyon üzerinde de tesirli olabiliyor.
Euronews’de yer alan habere nazaran; Meteoroloji Mühendisi Dr. Güven Özdemir, bu çeşit taşınımların yılda 4 milyona yakın dış yer kaynaklı vefata yol açabileceğini belirtiyor. Kapalı alanlardaki hava kirliliği de yaklaşık 3 milyon mevte neden olabiliyor.
ORMANLARA YARAR SAĞLAYABİLİYOR
Çöl tozlarının yalnızca ziyan değil, yarar da sağladığını söyleyen uzmanlar, tozların taşıdığı çözünebilir demir ve fosfor üzere unsurların okyanuslardaki alglerin ve tropikal ormanların gelişimi için hayati kıymette olduğunu belirtiyor. Bu hususlar, besin zincirinin temelini oluşturan canlıların çoğalmasını destekliyor.
Ayrıca, Sahra’dan gelen tozların Atlantik Okyanusu üzerindeki kasırga oluşumlarını da etkilediği biliniyor. Rüzgar suratlarını değiştirip gök gürültülü fırtınaların büyümesini engelleyen bu tozlar, güneş ışınlarının tesirini azaltarak buharlaşmayı düşürüyor ve kasırgaları “yakıtsız” bırakabiliyor.
Toz taşınımının ekosistem üzerindeki tesirleri de büyük. Orta ve Güney Amerika’daki tropikal ormanlar üzere fosfor açısından yoksul topraklara sahip bölgelerde, çöl tozları bu eksikliği telafi ediyor ve doğal istikrarın korunmasına katkı sağlıyor.