Almanya’da seçimlerden zaferle çıkan Hristiyan Demokratlar’ın (CDU/CSU) lideri Friedrich Merz, seçim sürecinin devam ettiği son iki ay boyunca ülkenin Toplumsal Demokratlarını (SPD) ağır bir halde eleştirdi.
SPD’yi ekonomik sakinliğin, denetimsiz yasadışı göçün ve çok sağın yükselişinin sorumlusu olarak gösteren Merz, CDU/CSU’nun hükümet kurabileceği tek mümkün ortak olarak SPD öne çıkınca, Merz dostça bir tutum takınmaya başladı.
Merz, seçim zaferinin akabinde SPD ile bir hükümet kurmayı istediğini açıkladı. Seçimi kaybeden lakin yeni bir hükümet kurulana kadar Şansölye misyonuna devam eden Olaf Scholz’un partisiyle “yapıcı, düzgün ve hızlı” müzakereler yürütmeye kararlı olduğunu söyledi.
Merz, önümüzdeki günlerde SPD ile görüşmelere başlayacağını belirtti ve koalisyon muahedesini Nisan ayının ikinci yarısında, 20 Nisan Paskalya bayramı civarında tamamlamayı hedeflediğini lisana getirdi. Olağan kaidelerde Almanya’da hükümetin kurulması, 6 ay kadar sürebiliyor.
BİR GARİP ORTAKLIK
SPD ismine müzakereleri partinin eş başkanı Lars Klingbeil yürütecek. Merz, geçiş sürecinin problemsiz olması için Scholz ile de bir ortaya gelmeyi planladığını söyledi.
Danışmanları, Scholz’un yeni hükümet kurulana kadar dış siyasette Almanya’nın tutarlılığını muhafazası için memleketler arası sahnede CDU/CSU’nun siyasetini temsil edebileceğini belirtti. Gelecek hafta düzenlenecek Avrupa’nın güvenliğin bahisli inanılmaz AB doruğuna Scholz’un katılması bekleniyor.
SPD ve CDU/CSU, koalisyon müzakerelerini süratle tamamlamak istediklerini gösteren iletiler verdi. SPD’nin meclis küme başkanlığına geçmesi beklenen Klingbeil, partisinin Merz ile görüşmelere hazır olduğunu söyledi.
Seçimlerde alınan ağır mağlubiyetin akabinde SPD’yi süratle yine organize edeceğini belirten Klingbeil, global gelişmelerin süratli karar almayı gerektirdiğini vurguladı.
Scholz hükümetine yöneltilen tenkitler ortasında dış siyasette yetersizlik ve kararsızlık öne çıkıyor. Klingbeil yeni idarenin Avrupa’nın dış tehditlere güçlenmesine katkı sağlaması gerektiğinin altını çizdi.
AŞIR SAĞIN GÖLGESİNDE
Tarafların bilhassa göç siyasetlerinde da uyuşmazlık yaşayabileceğini kestirim ediliyor. Merz’in seçim kampanyası sırasında, hükümeti hudut denetimlerini sıkılaştırmaya zorlamaya çalışmış ve çok sağcı Almanya için Alternatif (AfD) partisinin dayanağıyla göç siyasetlerini sıkılaştıran bir önergeyi meclise sunmuş olduğunu hatırlattı.
2. Dünya Savaşı’ndan bu yana Alman çok sağı için en büyük zaferi kazanan AfD, hükümette daha etkin bir rol oynamak istiyor. Lakin Alman siyasetinde AfD ile anlaşmak ya da takviyesini almak büyük bir tabu olarak kabul ediliyor. Merz’in daha evvel AfD takviyesiyle bir tasarıyı sunması, Almanya’da tasa yarattı.
Koalisyon müzakerelerinde iktisat temel tartışma başlıklarından biri olacak. CDU/CSU, vergileri düşürmeyi, toplumsal yardımları azaltmayı ve piyasa düzenlemelerini gevşetmeyi savunuyor. SPD ise toplumsal harcamaları korumakta kararlı.
Artan savunma harcamaları ve altyapı yatırımlarının anayasadaki borçlanma limitine uygun halde nasıl finanse edileceği de taraflar ortasında uyuşmazlığa yol açabilecek bir öteki mevzu olarak görülüyor.
SEÇMENLERİ KAZANMAK İÇİN SON ŞANSLARI
CDU/CSU ve SPD ortasındaki güç istikrarı, hassas bir terazide duruyor. CDU seçimlerde SPD’den çok daha güçlü çıktı lakin hükümet kurmak için SPD’ye bağımlı. Fakat Rusya baskısı altında olan Almanya’nın hükümeti süratle kurması gerekecek.
SPD’nin evvelki koalisyon ortakları Yeşiller ve Hür Demokratlar (FDP) ile yaşadığı tansiyon şimdi hafızalardayken, bu sefer yıllık yenilenen ve öncelikli birkaç bahse odaklanan bir idare programı oluşturulması gündemde.
SPD, koalisyon anlaşmasını parti üyelerinin oylamasına sunabilir. Merz’in SPD’ye yönelik sert seçim kampanyasının akabinde bu türlü bir oylama belirsizlik yaratabilir ve müzakereleri birkaç hafta geciktirebilir.
SPD ve CDU/CSU artık bir “Büyük Koalisyon” oluşturacak çoğunluğa sahip değil. Çok sağın ve çok solun yükselişi SPD’yi mecliste üçüncü sıraya geriletti.
Ancak CDU ve SPD, AfD ve aşırı sol parti Die Linke’nin daha da güçlenmesi ihtimaline karşı ortak hareket etmeye zorlanıyor. Merz, seçmenlerin inancını yine kazanmak için bunun son baht olabileceğini söyledi.
Eğer bu yasama periyodunda başarılı olunmazsa, 2029’da Almanya’da sıradan bir iktidar değişiminin bile mümkün olmayacağını öne sürdü.