Önce artan maliyetler, sonra kurak geçen yaz ayları derken çiftçiyi bu defa de zirai don vurdu. Her alanda yalnız bırakılan binlerce çiftçi, hükümetten dayanak beklerken Vergi Uzmanı Ozan Bingöl, SÖZCÜ için kaleme aldığı yazısında, iktidarın çiftçiye yıllardır ödenmeyen ziraî takviyelerin ödenmediğini belirterek “Devlet çiftçiye 3.5 trilyon TL borçlu” dedi.
Meyve yetiştiricileri, sisleme makinesiyle eserlerini müdafaaya çalıştı.
FAİZE VAR TOPRAĞA YOK
2006 yılında yürürlüğe giren 5488 sayılı Tarım Kanunu’nu hatırlatan Bingöl, “Bu kanuna nazaran, bütçeden ayrılacak kaynak, gayrisafi ulusal hasılanın yüzde birinden az olamaz. Buradan yola çıkarak yaptığımız hesaplamalara nazaran, 2006-2024 devrinde eksik ödenen takviyelerin ilgili yıllar ortalama dolar kuru ile karşılığı 93.7 milyar dolardır. Bugünkü dolar kuruyla (38 TL) bu meblağı TL’ye çevirdiğimizde, çiftçinin 2006 yılından bu yana eksik ödenen ziraî takviye meblağı 3 trilyon 559 milyar TL’ye ulaşmaktadır” sözlerini kullandı.
Bakanlık yetkilileri, don vuran bahçelerde ziyan incelemesi gerçekleştirdi.
Bingöl, yıllardır hak ettiği dayanağı alamayan çiftçinin, toprağına daha fazla küsmemesi için her zamankinden daha fazla sahip çıkılmaya, desteklenmeye gereksinimi olduğunu vurguladığı yazısında şunları söyledi: “Bütçedeki faiz harcamaları ile ziraî takviyelere bakalım. Örneğin 2024 yılında bütçeden faiz için yapılan ödeme toplamı; 1 trilyon 270 milyar TL iken tıpkı bütçeden yapılan ziraî takviye ödemelerinin toplamı yalnızca 91.5 milyar TL’dir. Faiz ödemelerinin ziraî dayanak ödemelerinin 13.9 katı olduğu bir durumda, çiftçinin toprağa küsmemesini beklemek, üretmesini istemek, et-süt-yumurta fiyatlarının ucuzlamasını beklemek pek de mümkün değildir.”
Tarlada nöbet tutan çiftçiler ateş yakıp soğuğu kırmaya çalışıyor.
Bu tablo alarm veriyor
Tarım alanlarının azaldığına da dikkat çeken Vergi Uzmanı Ozan Bingöl, “2001 yılında kişi başına 0.40 hektar tarım alanı düşerken, 2023 yılı sonunda 0.28 hektar tarım alanına kadar düşmüştür. Nüfusun yüzde 30.13 yükseldiği bir periyotta tarım alanlarının yüzde 9.02 azalması besin arz güvenliği açısından üzerinde değerli durulması gereken çok değerli bir bahistir. Bu tablo besin arz güvenliği açısından alarm veriyor” tabirlerini kullandı.
Çiftçiler, eserlerini zirai dona karşı ağaçların üzerinde oluşturulan buz katmanıyla muhafazaya çalıştı fakat bu süreç de başarılı olamadı.