Son iki yılda artan maliyetler ve dolar bazında yüzde 60’a kadar yükselen fiyat farkı ile istihdam ve kapasite kullanım oranlarında ağır darbe alan dokuma ve hazır giysi kesimi tabandan dönüş için 2026 sonuna işaret etti. 2022’de 21.2 milyar dolar olan hazır giysi ihracatı 2024’te 17.9 milyar dolara kadar gerilerken, son açıklanan şubat verisi ile istihdam dokuma ve hazır giyside 1 milyonun altına düştü. Üreticilerin artık bu koşullar altında ayakta kalamayacağını kaydeden kesim temsilcileri, ‘enflasyonun faturasını biz ödedik’ derken, birtakım markaların da Türkiye’den çıkış yoluna girdiğini aktardı.
İstihdamın 1 milyonun altına düştüğünü ve taban düzeyde olduğunu, artık buradan sonra rekabet gücünü artıracak koşulların oluşması gerektiğini kaydeden İstanbul Dokuma ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği Lideri Ahmet Öksüz “Kurlardaki artışın devam etmesi takviye olacaktır. Faizlerde bundan sonra artış olmaması gerekiyor. Muhakkak bir mühletten sonra düşüşlerin tekrar başlaması gerekiyor. Faizin artışı esasen yüksek finansman maliyetlerini daha da artıracak. Finansman maliyetleri en büyük meselemiz. Enflasyonun faturasını bizler ödedik. Dalın de kapasitesinin yüzde 30’u atıl. Siparişler olmadığı için atıl bekliyor” dedi.
TOPARLANAMIYORUZ
Ege Hazır Giysi ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği İdare Şurası Lideri Burak Sertbaş ise bu yıl bölümün ihracattaki kaybı telafi etmesinin imkansız olduğunu belirterek, “2024 başından bu beri bu türlü. 2025’te toparlayacağız dedik olmadı. 2026’da toparlayacağız diyoruz o da olmuyor. Bu ekonomik siyaset ile döviz kurunun artacağını düşünmüyorum. 2026’da siparişler tahminen artmaya başlar fakat bizim eski hale gelmemiz 2026 sonunu bulur” dedi.
Kur’ da kurtarmıyor
Artık dal açısından rastgele bir kur düzeyinin de kurtarıcı olamadığını belirten Ege Hazır Giysi ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği İdare Konseyi Lideri Burak Sertbaş, “Artık dolar 40-45 TL olsun, işimiz düzelir diyebileceğimiz bir sayı kalmadı. Bu sene hazır giysi ismine ihracattaki yüzde 10 düşüş bile muvaffakiyet inşallah baş başa geliriz. Artış imkansız, enflasyon tutulursa girdilerimiz artmazsa tabanı gördük diyebiliriz, eksiyi kapatma talihimiz yok bence. Hazır giysisi hiç bırakmamız gereken bir ülkeyiz” dedi.
Maliyetler 2.7 kat arttı bölüm ayakta kalamaz
Deprem bölgesi olan Adıyaman ve İstanbul’daki yatırımları ile ön plana çıkan Gelişim Grubu Yönetim Kurulu Lideri Mustafa Akçay, maliyetlerinin 2.7 kat arttığını ve artık bölümün bu formda ayakta kalamayacağını belirtti. Kendilerinin de üretim yaptığı kimi markaların Türkiye’den çıkma kararı aldığını aktaran Akçay, şöyle devam etti “Deprem bölgesindeki yatırımımızı 750 bireye nazaran yapmıştık ancak artık 380’lerde ve daha da aşağıya çekeceğiz. İstanbul’da da 700 kişilik bir çalışanımız vardı. Şu anda 550 çalışanımız vardı tahminen bunu da 200 bireye indirmeyi planlıyoruz. Dolar bazında 2.7 katlık bir maliyet artışı var. Bu türlü kesimin ayakta kalabilmesi mümkün değil. Gelecek yıl siparişleri kesen markalar olacak.”