Araştırmanın odak noktası, yaklaşık 540 milyon yıl öncesine dayanan ve hala içinde bulunduğumuz Fanerozoik Vakit oldu. Bu jeolojik çağ, Paleozoik, Mezozoik ve Senozoyik evrelerini kapsıyor. Bilim insanları, bu devir boyunca yaşanan büyük olayların –örneğin dinozorları yok eden asteroit çarpması gibi– yeni vakit bloklarının başlangıcına nasıl taban hazırladığını inceledi.
DEĞİŞİM GÖRÜNDÜĞÜ KADAR RASTGELE DEĞİL
Araştırma grubu, Milletlerarası Stratigrafi Komitesi tarafından belirlenen vakit dilimlerini temel alarak; konodontlar, amonoidler, graptolitler ve kireçli nanoplanktonlar üzere denizel canlıların fosil kayıtlarını tahlil etti. Elde ettikleri sonuçlar, bu hudutların ölçüsüz olmadığını, uzun devirli sakinliklerin akabinde kümelenmiş biçimde gelen büyük dönüşümlerle kesildiğini ortaya koydu.
Spiridonov, “Bu olaylar sistemsiz üzere görünse de, aslında vakit içinde hiyerarşik kümeler halinde organize oluyorlar” diyor. Grup, bu örüntüyü “bileşik multifraktal-Poisson süreci” olarak tanımladıkları yeni bir matematiksel modelle söz etti.
GEZEGENSEL DAVRANIŞLARI ANLAMAK İÇİN EN AZ 500 MİLYON YIL GEREK
Araştırmaya nazaran, Dünya’nın değişkenlik kapasitesini tam manasıyla kavrayabilmek için en az 500 milyon yıllık jeolojik kayıtları incelemek gerekiyor. Spiridonov’a nazaran, daha kısa vakit dilimlerine odaklanmak, gezegenin ani değişim potansiyelini gereğince yansıtamıyor.
Bu da aslında insanlık tarihinin, Dünya’nın genel değişim eğrisi içinde son derece sakin bir periyoda denk geldiğini gösteriyor. Spiridonov, “Eğer gelecekte bizi nelerin beklediğini anlamak istiyorsak, geçmişin tüm ölçeğine bakmalıyız” diyor.
GELECEĞE IŞIK TUTABİLİR
Yeni modelin, Dünya’nın bugüne kadar geçirdiği evreleri daha manalı halde sınıflandırmakla kalmayıp, gelecekteki mümkün dönüşümlere dair de ipuçları verebileceği düşünülüyor. Araştırmacılar, bu örüntülerin yalnızca geçmişi açıklamakla kalmayıp, gelecekteki ani gezegensel değişimlere dair iddiaları de güçlendirebileceğini belirtiyor.
Çalışma, jeolojik vaktin yalnızca rastgele krizlerle şekillenmediğini, bunun yerine karmaşık lakin sistemli bir yapının hâkim olduğunu ortaya koyarak, bilim beşerlerine yeni bir bakış açısı sunuyor. Sonuçlar Earth and Planetary Science Letters mecmuasında yayımlandı.