Trump’ın, Japonya ve Avrupa Birliği (AB) ile gümrük tarifelerinin düşürülmesine yönelik muahede arayışları, piyasalarda risk iştahını artırırken, altın üzere inançlı liman varlıklarına olan talebi sınırladı.
Bununla birlikte, Avrupa iktisadının ticaret savaşı belirsizliğine karşın dirençli kalması ve Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) ek faiz indirimine gitmeyebileceğine yönelik beklentiler, fiyatlamalar üzerinde tesirli oldu.
Makroekonomik bilgiler tarafında, ABD’de İmalat Sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), temmuzda evvelki aya nazaran 3,4 puan azalarak 49,5 düzeyine geriledi. Piyasa beklentilerinin altında kalan ve son yedi ayın en düşük düzeyini kaydeden data, imalat kesiminde daralmaya işaret etti.
Dünyanın ikinci büyük iktisadı Çin’de mali gelir yılın birinci altı ayında geçen yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 0,3 azaldı. Çin Maliye Bakanlığı, ocak-mayıs döneminde kaydedilen düşüş oranının korunduğunu açıkladı.
Gelecek hafta yatırımcılar, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz kararının yanı sıra ağır bilgi gündemini takip edecek.
Öte yandan, Trump’ın, Fed Başkanı Jerome Powell ile gerçekleştirdiği görüşmenin akabinde faizlerin düşebileceği tarafında verdiği iletiler, ileride daha düşük faiz ortamının oluşabileceğine yönelik beklentileri güçlendirdi.
Düşük faiz oranları beklentileri ve tahlile kavuşan ticaret tansiyonları, güç ve sanayi metalleri talebini destekledi. Öte yandan, İran ile diplomatik temasların sürmesi ve Rusya ile Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) kaynaklı arz kararları, jeopolitik risklerin kısmen azalmasına ve piyasalardaki belirsizliğin bir ölçü hafiflemesine katkı sağladı.
ABD’nin yürürlüğe koyduğu geniş kapsamlı gümrük tarifeleri, kimi emtialarda bölgesel fiyat ayrışmalarına neden oldu. Bilhassa bakır ve alüminyum üzere metallere uygulanan yüksek ithalat vergileri, New York ve Londra piyasaları ortasındaki fiyat farklarını rekor düzeylere taşıdı.
Söz konusu gelişmelerin akabinde ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi 4 baz puanlık azalışla haftayı yüzde 4,39 düzeyinde tamamlarken, dolar endeksi yüzde 0,9 düşüşle 97,6’ya indi.
DEĞERLİ METALLER KAYBETTİRDİ
Değerli metaller, haftanın birinci süreç gününde tarife telaşlarıyla yükseliş kaydetse de akabinde gelen ABD’deki tarife mutabakatları ve faiz indirimi beklentilerinin tesiriyle haftayı düşüşle tamamladı.
Altın fiyatları, haftanın birinci süreç gününde ABD’nin 1 Ağustos’ta yürürlüğe koyacağı ek gümrük tarifeleri öncesindeki belirsizliklerin yanı sıra dolar ve tahvil getirilerinin zayıflamasının tesiriyle paha kazanarak son beş haftanın doruğuna ulaştı. Fakat, ilerleyen günlerde gelen ticaret muahedesine yönelik olumlu haberlerle birlikte paha kaybeden altın, haftayı negatif bir seyirle tamamladı.
Gümüş fiyatları, yaklaşık 14 yılın en yüksek düzeyine çıkarak ons başına 39,40 doları gördü. ABD’nin bakır ithalatına getirmeyi planladığı yüzde 50’lik vergi artışının yarattığı telaşlar, spot piyasadaki arz sıkışıklığı ve altına alternatif arayışı, gümüşe talebi güçlendirdi. Lakin artan talebe karşın, haftanın son gününde gelen kar satışlarıyla gümüş haftayı düşüşle tamamladı.
Bu gelişmelerle bedelli metallerde, ons bazında fiyatlar, paladyumda yüzde 1,7, platinde yüzde 1,4, altında yüzde 0,4 ve gümüşte yüzde 0,1 bedel kaybetti.
BAZ METALLERDE TARİFE DEĞİŞİKLİĞİ
Baz metaller, Trump’ın bakır ithalatına yönelik tarife açıklamaları ile bu açıklamaların fiyatlamalara yansıması ve olumlu tarife haberlerinin imalat kesimini destekleyeceği beklentisiyle haftayı müspet bir seyirle tamamladı.
Trump’ın, ithal bakıra yönelik ağustos ayında yürürlüğe girecek yüzde 50’lik gümrük vergisi sürprizinin akabinde, ABD vadeli bakır fiyatları rekor düzeylere yükseldi. Bu gelişmeyle birlikte Londra Metal Borsası (LME) ile ABD Comex bakır fiyatı ortasındaki fark açılarak, yüzde 13’ten yüzde 31 düzeylerine kadar çıktı.
Nikel piyasasında, Endonezya Ekonomi Bakanı Airlangga Hartarto, ABD ile kritik maden ticaretinin stratejik idaresi konusunda görüşmeler yürüttüklerini açıkladı. 1 Ağustos’taki tarife artışı öncesinde varılan muahede kapsamında, ABD, Endonezya menşeli metal eserlere uygulanan gümrük vergisini yüzde 32’den yüzde 19’a düşürdü. Dünyanın en büyük nikel üreticisi pozisyonundaki Endonezya, bu gelişmeyle ABD pazarında kıymetli bir avantaj elde etti.
Analistler, ticaret tansiyonlarının azalmasının ekonomik faaliyetleri canlandırabileceğini, bunun da baz metaller üzerinde olumlu tesirler yaratabileceğini belirtti.
Bu gelişmelerle baz metallerde tezgah üstü piyasada bu hafta fiyatlar libre bazında bakırda yüzde 4,1, çinkoda ve kurşunda yüzde 0,3, nikelde yüzde 0,1 paha kazanırken, alüminyumda yatay seyretti.
PETROLDE NEGATİF SEYİR
Petrol fiyatları, haftanın son süreç gününde ABD ve Çin’den gelen olumsuz makroekonomik datalar ile artan arz işaretlerinin yarattığı kaygılarla gerileyerek son üç haftanın en düşük düzeyinden haftayı tamamladı.
İran, cuma günü gerçekleştirilen temasların akabinde, Avrupalı ülkelerle nükleer müzakerelere devam edeceğini açıkladı. Uzmanlar tarafından, bu görüşmenin, İsrail ve ABD’nin geçen ay İran’ı gaye alan akınlarının akabinde yapılan birinci yüz yüze temas olması bakımından ehemmiyet taşıdığı tabir edildi.
Öte yandan, analistler, Venezuela ve İran’ın OPEC üyesi ülkeler ortasında yer aldığına dikkati çekerek, bu ülkelere yönelik yaptırımlara karşın ihracat kapasitesini artırabilecek rastgele bir mutabakatın, global piyasalara sunulan ham petrol ölçüsünü yükseltebileceğini tabir etti.
ABD’nin ticaret mutabakatlarına yönelik adımlarının, gelecekte global ekonomik büyümeyi ve petrol talebini artırabileceğine dair beklentiler, fiyatlardaki düşüşü sınırladı.
Trump, Japonya’nın Alaska’da yürütülecek bir sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) projesi kapsamında ABD ile ortak teşebbüs kuracağını açıkladı. Fakat Japon yetkililer, bu türlü bir plandan haberdar olmadıklarını söz etti.
Bu gelişmelerle , Brent petrolün varil fiyatı yüzde 1,5 azalırken, New York Ticaret Borsası’nda süreç gören doğal gazın İngiliz termal ünitesi (MMBtu) cinsinden fiyatı da yüzde 12,3 kıymet kaybetti.
TARIM EMTİA KARIŞIK SEYREDİYOR
Tarım emtia fiyatları, hem arz hem de talep tarafındaki gelişmelerin yakından izlendiği haftada, karışık bir seyir izledi.
Pirinç fiyatları haftayı olumlu bir seyirle tamamlarken, Hindistan’da muson yağmurlarının tesiriyle ekim alanlarının yüzde 12’nin üzerinde genişlemesi ve ABD-Japonya ticaret mutabakatının Amerikan pirincine kota kolaylığı getireceği beklentisi, fiyatların gerilemesini önledi.
Mısır fiyatlarında, sıcak hava şartları ve Karadeniz Bölgesi’ndeki kuraklık riski tesirli olurken, ABD’de haftalık ihracat satışlarının 643 bin tonla geçen yılın yaklaşık iki katına ulaşması fiyatları destekledi. Fakat bu gelişmelere karşın, mısır haftayı negatif bir seyirle tamamladı.
Soya fasulyesinde, Çin’in alımlarındaki ivme korunurken, ABD’de eski dönem satışlarının düşmesi fiyatları olumsuz etkiledi. Fakat soya yağına talep ile biyodizel kullanımındaki artışın sürmesi, fiyatlardaki kayıpları sınırladı.
Bu gelişmelerle, bu hafta Chicago Ticaret Borsası’nda kile başına fiyatlar soya fasulyesinde yüzde 1,4, mısırda yüzde 2,2, buğdayda yüzde 1,3 kıymet kaybederken, pirinçte yüzde 2 yükseldi.
ABD’de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange’te libre bazında fiyatlar, kahvede yüzde 1,9, şekerde yüzde 3,2 ve pamukta yüzde 0,7 azaldı. Kakaonun ton başına fiyatı ise haftayı yüzde 6,7 artışla tamamladı.