Erdoğan sekiz yılda 5 başkan gönderdi

ABD’de Donald Trump’ın tekrar seçilmesinin akabinde, evvelki devrinde gerginlik yaşadığı ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell ile yeni periyottaki bağlantıları de gündemin merkezine oturdu. Fed Başkanı Powell seçimlerin ardından birinci basın toplantısında Trump’a direneceği bildirisi vererek adeta bir demokrasi dersi verdi.  Fed’in faiz kararını açıklamasından sonra konuşan Powell,  Trump’ın istemesi durumunda vazifesini bırakmayacağını ve ABD liderinin merkez bankası liderini misyondan alabilecek yasal yetkiye sahip olmadığını söyledi. Powell’ın başkanlık misyonu Mayıs 2026’da sona eriyor. ABD’nin yeni Başkanı Trump o zaman yeni bir Fed başkanı atayabilecek. Trump, başkanlığı müddetince en az bir kere daha Fed liderini değiştirme bahtına sahip olacak. Türkiye’de ise  ‘tek adam rejimi’ Cumhurbaşkanı Erdoğan’a her olumsuz gidişatın faturasını Merkez Bankası’na kesme yetkisi veriyor.

SONUÇ YOKSULLUK

Son yıllarda yaşadığımız yüksek enflasyonun ve artan fakirleşmenin en kıymetli temel sebebi de Merkez Bankası bağımsızlığının yok edilmesi. 2016-2024 yıllarını kapsayan 8 yıllık müddette en son Fatih Karahan vazifeye atanana kadar 5 lider vazife yaptı. Liderler ya düşük faiz ısrarının bir sonucu olan yüksek enflasyonun sorumlusu gösterildi ya da enflasyonu denetim altına almak için devreye alınan yüksek faiz siyasetinin akabinde faiz lobileri işaret edilerek vazifeden alındı. Zira 2018 yılında geçilen Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi Cumhurbaşkanına gerekli görmesi halinde TCMB liderinin değiştirilmesi gücünü veriyor. Mevzuata nazaran Lider (Guvernör), Cumhurbaşkanı kararıyla dört yıllık bir periyot için atanıyor.

Antidemokratik sistemin doğası 

Trump’ın daha süratli faiz indirimi talebiyle Powell’a yüklenebileceğini lakin Fed liderlerini azletme yetkisi olmadığını kaydeden Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hayri Kozanoglu, “Türkiye’de ise merkez bankası liderleri çarçabuk cumhurbaşkanı tarafından misyondan alınabiliyor.Genellikle de iktisadın olumsuz gidişatının faturası TCMB liderlerine çıkarılabiliyor. Bu, keyfi tasarruflara kapıaralayan anti-demokratik Cumhurbaşkanılığı İdare Sistemi’nin tabiatından kaynaklanıyor” dedi.