Çocuk ve Ergen Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Serhat Nasıroğlu, otizmin tam sebebi bilinmemekle birlikte ileri baba ve anne yaşı ile etraf kirliliğinin çok kıymetli etkenlerden olduğunu belirtti.
Nasıroğlu, anne karnında kullanılan ilaçlar ya da bu ilaçların çok ve az alınması üzere faktörlerin de otizmin şiddetini, varlığını tetikleyebildiğini söyledi.
Dünyada 31 çocuktan birinde otizmin görüldüğü bilgisini veren Nasıroğlu, bu oranın her geçen yıl arttığını lisana getirdi.
Araştırmalarında otizm spektrum bozukluğu tanısı almış 1465 çocuk ortasında bu tanıyı kaybeden 50 çocuğun demografik ve klinik özelliklerini incelediklerini anlatan Nasıroğlu, “Çalışmanın sonuçlarını bilimsel bir makale ile dünyaya duyurduk. 2 ve 3 yaş ortasında teşhis alan 50 çocuğun ağır eğitim ve aile takviyesi ile teşhisten çıktığını gözlemledik. Araştırmamızda erken teşhis ve müdahalenin güzelleşme sürecinde kritik rol oynadığı ortaya çıktı. Bu 50 çocuğun otizm tanısı alma ortalaması 2,4 yaş. Tanıyı kaybetme yaşı da 5,5 yaş. Tüm çocukların zeka seviyesi olağan. Tanıyı kaybeden çocukların yüzde 92’si devlet dayanaklı özel eğitim almış” diye konuştu.
“Otizmli çocuklarda teşhisten çıkmak mümkün”
Otizmin toplumda genel olarak ağır bir hastalık olarak bilindiğini söz eden Nasıroğlu, şöyle devam etti:
“Otizmle ilgili toplumdaki genel yaklaşık teşhis bir defa konur ve hayat uzunluğu devam eder. Bu, yanlış. Otizmli çocuklarda teşhisten çıkmak mümkün. Otizm belirtileri 2-3 yıl sonra ortadan kaybolabilir. Teşhis ne kadar erken konulursa düzelme de o kadar uygun oluyor. Zira beynin 2-3 yaşında süratli dönüşümden geçtiğini görüyoruz. Nöroplastisite dediğimiz beynin değişim kapasitesi bilhassa 2-3 yaşlarında çok süratli. Bu devirde otizm riski olan çocuklar çok ağır eğitim alırlarsa birtakım çocuklarda otizme yol açan beyin bölgelerindeki işlev meseleleri kalıcı olarak düzelebiliyor. O yüzden teşhisin 1 gün bile erken konulması çok kıymetli.”
“Haftada en az 20 saatlik eğitim almalı”
Çocuğun teşhis konulduktan sonra otizm spektrum şiddetinin de ehemmiyetine dikkati çeken Nasıroğlu, “Otizm şiddeti çocukta çok yüksekse düzelme ihtimali bir tık daha düşüyor ancak asla düzelmez olan küme olarak görmüyoruz. Düzelme mümkün lakin ihtimali otizm şiddetinin daha az olduğu çocuklara nazaran göreceli olarak daha düşük. En değerli olan zeka kapasitesi.
IQ kapasitesi 70’ten üstte olan çocuklar daha süratli ilerliyor, bu çocuklarda özel eğitim uygulamalarından çok daha randıman alınıyor. Eğitimin yoğunluğu ve niteliği de çok değerli. Haftada en az 20 saatlik eğitim almalı. Ağır bir eğitimle beyni değiştirmek istiyoruz. Beynin değişimi de otizm belirtilerinin azalması ya da kaybolması manasına geliyor.” tabirlerini kullandı.
“Erkek çocuk geç konuşur, bekleyelim’ üzere bir yaklaşıma girmeyin”
Nasıroğlu, Türkiye’de özel eğitim kurumlarının dünya standartlarında olduğunu ailelerin daha evvel başarısı kanıtlanmış eğitim programlarını uygulaması gerektiğini belirtti.
Ailenin eğitimin kesimi olması ve etkin olarak yer alması gerektiğini anlatan Nasıroğlu, şunları kaydetti:
“En kıymetli bahislerden bir tanesi de teşhis için 3 yaş beklenmemeli. Çok yanlış bilinen bir konu. ‘Erkek çocuk geç konuşur, bekleyelim’ üzere bir yaklaşıma girmeyin. Erkek çocuklar geç konuşabilir lakin bu oran çok yüksek değil. ‘Çocuğumda otizm var mı?’ diye bize gelen ailelerin çocuklarına yüzde 90 oranında otizm tanısı konuluyor. Artık 12 aydan sonra otizm taramaları yapıyoruz.”