Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Ertuğrul Okuyan aortun yapısı, aort diseksiyonun nedenleri, risk faktörleri ve ameliyat sonrası düzgünleşme süreci hakkında bilgi verdi.
Prof. Dr. Okuyan, “Aort diseksiyonu, kalpten çıkan ve pak kanı beyne, organlara ve en uç noktalara taşıyan bedenin en büyük damarı olan aortun yırtılmasıyla oluşuyor. Ekseriyetle ileri yaşlarla ilişkilendirilse de bu ölümcül durum, 20’li yaşlardaki gençlerde de görülebiliyor” diye konuştu.
‘DİSEKSİYON İHTİMALİNİ GÖZ ARKASI ETMİYORUZ’
Ailede damar hastalığı hikayesi olan gençlerin, erken teşhis ve sistemli kardiyolojik takip konusunda şuurlu olması gerektiğini belirten Prof. Okuyan, “Aort diseksiyonu sadece yaşlı hastaların sorunu değil. Genç yaşlarda da genetik yatkınlıklar yahut teşhis konmamış bağ dokusu hastalıkları nedeniyle ortaya çıkabiliyor. Genç bir hastamız, ani başlayan göğüs ya da sırt ağrısıyla başvurduğunda, diseksiyon ihtimalini göz gerisi etmiyoruz.
Çünkü bu cins hadiselerde erken müdahale hayat kurtarıcıdır. Ayrıyeten aort diseksiyonunun teşhisinden cerrahi süreçlere kadar olan tüm basamakların multidisipliner takip gerektirdiğini ve genç bireylerde bu sürecin hem fizikî hem ruhsal olarak dikkatle yönetilmesi gerekiyor” sözlerini kullandı.
‘AORT HASARI TÜM SİSTEMİ ETKİLEYEBİLİR’
Aortun, sol karıncığın çıkış noktasından başlayarak kalbi besleyen damarları verdiğini ve akabinde beyin, iç organlar ve bacaklara kadar uzandığını belirten Prof. Dr. Okuyan, “Aort damarı, bedenin her noktasına kan taşıyan bir ana yol üzeredir. Kalpten çıkan bu damar, birinci olarak kalbi besleyen koroner damarları verir, akabinde beynin sağ ve sol taraflarını, omuriliği, iç organları ve bacakları besleyen çok sayıda kısma ayrılır. Bu nedenle rastgele bir hasarı tüm sistemi etkileyebilir” dedi.
‘AORT DİSEKSİYONU, DAMAR DUVARININ ZAYIFLAMASI SONUCU OLUŞUR’
Aort damarının üç katmandan oluştuğunu belirten Prof. Dr. Okuyan, bu katmanlardan birinin yırtılmasıyla kanın başka katmanlar ortasına dolduğunu ve diseksiyonun bu halde geliştiğini tabir ederek, “Aort diseksiyonu, çoklukla damar duvarının zayıflaması sonucu oluşur. Bu zayıflamanın en sık sebebi ise yıllarca denetimsiz kalan hipertansiyondur. Sigara kullanımı, şeker hastalığı, yüksek kolesterol, obezite ve hareketsizlik üzere risk faktörleri de damar yapısını bozar. Fakat en başta gelen tehdit, tedavi edilmeyen yüksek tansiyondur” diye konuştu.
‘DOĞUŞTAN GELEN KALP ANOMALİLERİ RİSKİ ARTIRIR’
Bazı doğuştan gelen hastalıkların da aort diseksiyonuna neden olabileceğini söz eden Prof. Dr. Okuyan, “Bağ dokusu hastalıkları, vaskülitler, marfan sendromu üzere genetik geçişli hastalıklar da damarın yapısını zayıflatır. Ayrıyeten biküspid aort kapağı üzere doğuştan gelen kalp anomalileri, diseksiyon ve genişleme riskini artırır” dedi.
‘YIRTILMA TRAVMAYLA DA OLUŞABİLİR’
Diseksiyonun yalnızca içsel nedenlerle değil, dışsal travmalarla da oluşabileceğini söyleyen Prof. Dr. Okuyan, “Trafik kazaları, yüksekten düşme üzere önemli travmalar da aort yırtığına neden olabilir. Fakat tabiatıyla gelişen diseksiyonlar ekseriyetle altta yatan diğer bir damar zayıflığına işaret eder” dedi.
Aort diseksiyonunun cerrahi müdahale gerektiren önemli bir durum olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Okuyan, başarılı bir ameliyat sonrası hastaların çoklukla 3 ila 6 ay içinde olağan ömürlerine dönebildiklerini belirterek “Ancak güzelleşme süreci boyunca hastanın fizikî bakımı, rehabilitasyonu ve ilaç tedavisine ahengi çok kıymetlidir. Bilhassa tansiyon denetimi, ikinci bir diseksiyonun önlenmesinde kilit rol oynar. Bu ameliyat, insanın geçirebileceği en ağır operasyonlardan biridir” diye konuştu.