Bitlis’in Güroymak ve Tatvan ilçelerinde dağların doruklarında doğal olarak yetişen ve halk ortasında “yayla muzu” ya da “ışkın” olarak bilinen uçkun, baharın gelişiyle birlikte tekrar tezgahlarda yerini aldı. Yalnızca yılda bir defa, yaklaşık bir aylık kısa bir mühletle toplanabilen bu şifalı bitki, pazarlarda kilosu 200 ila 250 TL ortasında değişen fiyatlarla alıcı buluyor.
“DEĞERLİ BİR GELİR KAYNAĞI”
Sabahın erken saatlerinde yola çıkan bölge halkı, 10-15 kilometrelik güçlü yürüyüşlerle yüksek rakımlara ulaşıp uçkun topluyor. Dağların tepelerinde elleriyle itinayla toplanan bu bitki, daha sonra kent merkezlerine getirilerek pazarda satışa sunuluyor. Semih Orki isimli bir satıcı, “Uçkun kısa müddetli lakin kıymetli bir gelir kaynağı. Zahmetli ancak aile bütçemize katkı sağlıyor,” diyerek emeğin ve tabiata duyulan hürmetin altını çiziyor.
ŞİFA KAYNAĞI OLARAK GÖRÜLÜYOR
Ekşimsi ve özgün tadıyla bilhassa bölge halkı tarafından büyük ilgi gören yayla muzu, tıpkı vakitte doğal bir şifa kaynağı olarak biliniyor. Sarılık, tansiyon, şeker hastalığı, mide rahatsızlıkları ve diyabet üzere birçok hastalığa yeterli geldiği söylenen uçkun, bilhassa kış uzunluğu hastalıklara karşı doğal dayanak arayanların tercihi oluyor.
Hizan yaylalarında uçkun toplayan Ercan Sepet, “Yılda bir kere çıkıyor, biz de bu fırsatı kıymetlendiriyoruz. Her sıkıntıya deva diyebilirim,” derken, Oğuz Uçak isimli bir diğer satıcı ise, “Bir kış boyunca bu bitkinin çıkmasını bekliyoruz. Şifası bol, lezzeti de farklı,” kelamlarıyla hem tabiatın döngüsüne olan sabrı hem de uçkunun yöresel kıymetini tabir ediyor.
Doğada zaten yetişmesi ve yalnızca kısa bir devirde toplanabilmesi nedeniyle uçkuna olan talep her yıl artarken, eserin hudutlu bulunması fiyatları da üst çekiyor. Pazarlarda uçkunu gören vatandaşlar, “bulunmaz nimet” diyerek bu özel bitkiyi kaçırmadan alıyor.