Hemen hemen hepimiz kullanıyoruz! Deniz yaşamına etkisi çok fazla

Küresel güneş kremi pazarı süratle büyüyor ve 2028 yılına kadar 13,6 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Lakin, bu eserlerin büyük ölçülerde denizlere karıştığı belirtiliyor. Araştırmaya nazaran, şayet kullanılan güneş kreminin yüzde 50’si yıkanarak denize karışıyorsa, kıyıda bin kişinin güneş kremi sürmesiyle 35 kg kimyasal unsur okyanusa taşınabiliyor.

Marine Pollution Bulletin mecmuasında yayımlanan araştırma, güneş kremleri ve UV filtreleri ile ilgili 110’dan fazla bilimsel yayını inceledi. Bilim insanları, her yıl yalnızca mercan resiflerine 6 bin  ile 14 bin ton ortasında UV filtresinin karıştığını ve bu durumun ekosistemler üzerinde önemli sonuçlar doğurabileceğini vurguladı.

Araştırmanın baş müellifi ve Plymouth Deniz Laboratuvarı’nda doktora araştırmacısı olan Anneliese Hodge, şu ana kadar yapılan çalışmaların sadece yüzeysel olduğunu belirtti. “Bu kimyasalların deniz ömrünü nasıl etkilediğini tam manasıyla bilmiyoruz. Daha da değerlisi, bu bileşenlerin besin zincirinde birikme potansiyelini araştırmalıyız” dedi.

UV filtreleri, ağır turistik bölgelerden Antarktika üzere uzak noktalara kadar dünya genelinde deniz ortamlarında tespit edildi. Bu hususlar direkt yüzme sırasında suya karışabildiği üzere, plaj duşları yoluyla da denizlere taşınabiliyor.

Güneş kremlerinde en yaygın bulunan kimyasal bileşenlerden biri olan benzofenon, kalıcı ve toksik bir unsur olarak tanımlanıyor. Avrupa Kimyasallar Ajansı (ECHA), bilhassa benzofenon-3 isimli bileşiğin hormon bozucu bir tesire sahip olup olmadığını incelemeye aldı.

Araştırmaya nazaran, güneş kremi kirliliği sırf denizlerde değil, tarımda da tesirli oluyor. Atık su arıtma tesislerinden geri dönüştürülmüş suyun gübre olarak kullanılması, bu kirleticilerin tarım topraklarına ve oradan da su yollarına ulaşmasına neden olabiliyor.

Mevcut atık su arıtma usulleri de UV filtrelerinin toksisitesini azaltmada etkisiz kalıyor. Plymouth Üniversitesi’nde genetik toksikoloji ve ekotoksikoloji profesörü olan Prof. Awadhesh Jha, “Giderek artan ölçülerde ve farklı cinslerde güneş kremi bileşeni etrafa karışıyor ve bu kirleticiler birbirleriyle etkileşime giriyor” dedi.