İktidar 2025 yılını ‘aile yılı’ ilan ederken, milyonlarca ailenin içinde bulunduğu derin yoksulluk Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine bile yansıdı. TÜİK’in 2024 yılı “İstatistiklerle Aile” raporunda Türkiye’deki hanelerin yüzde 21.2’sinin fakir olduğu belirlendi. Geniş ailelerden oluşan hanehalklarında bu oran yüzde 26.9’a çıktı. Rapora nazaran, her 3 hane halkından 1’inin makûs ve sıhhatsiz barınma şartlarında yaşadığı görüldü. Hanehalkının yüzde 31.3’ü konutunda sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçevesi vb. sıkıntıyla karşılaştı. Nüfusun yüzde 30.2’si izolasyondan ötürü ısınma sorunu yaşadı. Hanelerin yüzde 10.7’si de kabahat yahut şiddet olayları ile ağır bir biçimde karşılaştı. Yüzde 21.7’si trafik yahut sanayinin neden olduğu hava kirliliği, etraf kirliliği yahut öteki çevresel sıkıntılar yaşadı. Ayrıyeten vatandaşların yüzde 28’inin kiracı olduğu, sırf yüzde 56.1’inin kendi konutunda oturduğu görüldü.
GENÇLER PERİŞAN
Ekonomik krizin gençler üzerindeki tesiri de bu raporla gözler önüne serildi. Artan kiralar ve düşen maaşlar ile birlikte, 25-29 yaş kümesinde hiç evlenmemiş olup ebeveynleri ile yaşayanların oranı yüzde 72.6 oldu. Bu oranın yüzde 44.8’ini erkekler, yüzde 27.9’unu ise bayanlar oluşturdu. Öte yandan dünyanın yapay zekayı, dijital dönüşümü konuşurken Türkiye’deki hanelerde dizüstü, tablet, netbook üzere taşınabilir bilgisayar bulunma oranı yüzde 45.2’ye yükseldi. Yani ailelerin yüzde 54.8’inin konutunda taşınabilir bilgisayar yok.
Aileler küçüldü, yalnız yaşayanların oranı %20
Ekonomik krizin geniş kapsamlı tesiri olarak ailelerin küçüldüğü, vatandaşların çocuk yapmaya korktuğu ortaya çıktı. Tekrar TÜİK’in datalarına nazaran, Türkiye’de 2008’de 4 olan ortalama hanehalkı büyüklüğü geçen yıl prestijiyle 3.11 şahsa düştü. Datalara nazaran, 2016 yılında yüzde 14.9 olan yalnız yaşayan fertlerden oluşan tek kişilik hanehalklarının oranının 2024 yılında yüzde 20’ye yükseldiği görüldü. 2024 yılında toplam 26 milyon 599 bin 261 haneden 6 milyon 726 bin 583’ünde yaşlı nüfus olarak tanımlanan, 65 ve daha üst yaşta en az bir fert bulunduğu görüldü.