ABD’nin Maryland eyaletine bağlı Elkton kasabasında yaşayan Debbie Blankenship, yıllardır süren sıhhat sıkıntılarını “talihsizlik” olarak görüyordu. Lakin köpeğinin de kanserden ölmesinin akabinde gerçek gün yüzüne çıktı: Meskeninin bahçesindeki kuyudan çıkan su, tehlikeli kimyasallarla doluydu.
Blankenship’in yaşadığı bölge, su geçirmez kumaşlar (Gore-Tex) ve Teflon gibisi eserler üreten W.L. Nazaran & Associates firmasının tesislerine çok yakın. Şirketin 2023’te başlattığı su testleri, yüksek oranda PFOA isimli zehirli “sonsuz kimyasal”ın varlığını ortaya çıkardı.
“BİR IŞIK YANDI”
Blankenship, eşinin ve çocuklarının her vakit şişe suyu içtiğini, sırf kendisinin ve köpeklerinin kuyu suyunu kullandığını söyledi: “İşte o vakit ışık yandı. Sıhhat problemlerimin ve köpeklerimin ölümlerinin sebebi bu olabilir.”
Uzmanlara nazaran PFOA üzere PFAS kümesi kimyasallar, insan bedeninde ve etrafta yok olmayan yapılarıyla büyük bir tehdit oluşturuyor. Bu unsurlar; yüksek kolesterol, kalp-damar hastalıkları, kısırlık, düşük doğum tartısı ve birtakım kanserlerle ilişkilendiriliyor.
ŞİRKET KENDİNİ SAVUNDU
Eski bir Nazaran çalışanı tarafından açılan dava sonrası Maryland eyaleti de şirket hakkında türel süreç başlattı. Su örneklerinde Blankenship’in kuyusunda 3,4 ppt PFOA tespit edildi. Bu bedel, ABD Etraf Müdafaa Ajansı’nın hudut kıymeti olan 4 ppt’nin altında olsa da, kurum “bu kimyasalın inançlı düzeyi yok” açıklamasını yapıyor.
Çevredeki kimi kuyularda ise 800 ppt’ye kadar çıkan bedeller ölçüldü. Nazaran ise yaptığı açıklamada PFOA’yı kendilerinin üretmediğini, sadece hammadde tedarikçilerinden gelen “iz seviyelerinde” bulunduğunu savundu.
TEHLİKE TOPRAĞIN ALTINDAN GELİYOR
Uzmanlar, bölgede alınan su örneklerine bakıldığında kimi kuyuların büsbütün kapatılması gerektiğini belirtiyor. Eski ulusal etraf sıhhati enstitüsü yöneticisi Linda Birnbaum, “Eğer bu bir kamu suyu olsaydı derhal temizlenmesi gerekirdi” dedi.
Gore ise 2014’te tedarik zincirinden PFOA’yı çıkardığını, şu anda ise etkilenen meskenlere filtre sistemleri kurduğunu yahut şebeke suyuna bağladığını açıkladı.
İlginç olan ise Blankenship’in çelişkili hisleri. Şirketin eşi Richard’a 40 yıl iş verdiğini, kendilerine uygun davrandığını söyleyen Blankenship, tekrar de sıhhatini kaybetmiş durumda.
Şimdi hayatının geri kalanını hastane yerine konutunda geçirmek isteyen Blankenship, son köpeğinin başına gelenlerin tekrar yaşanmaması için sadece damacana su kullanıyor.