Gözünü ABD üniversitelerindeki azınlıklara diken ABD Başkanı Donald Trump, ülkenin en itibarlı eğitim kurumlarında terör estiriyor.
Columbia Üniversitesi Rektör Vekili Katrina Armstrong, vazifesinden istifa etti. Neredeyse birebir gün, Harvard Üniversitesi Orta Doğu Çalışmaları Merkezi’nin başkanı Türk asıllı profesör Cemal Kafadar ve yardımcısı Rosie Bsheer de misyondan alındı.
Trump’ın üniversitelerin devlet fonlarını keseceğine dair tehditleri, ülkenin en itibarlı üniversitelerinin kendi çalışan ve öğrencilerine inanılmaz bir baskı uygulamasına neden oluyor.
Armstrong’un ayrılışına ait resmi bir münasebet açıklanmadı. Fakat bu değişiklik, üniversitenin giderek artan siyasi baskılar karşısında aldığı konumun yine belirlenmesi manasına geliyor.
ÜNİVERSİTELER KORKUYOR
Trump idaresi, Columbia Üniversitesi’nin yerleşke protestoları sırasında Yahudi düşmanlığıyla çaba konusunda yetersiz kaldığını tez ederek bu ay 400 milyon dolarlık federal fonu iptal etti.
Daha fazlasının fonun da kesilebileceğini bildiren hükümet, üniversite idaresinin öğrenci güvenliğini sağlamadığını ve tabir özgürlüğü ismine radikalleşmeye göz yumduğunu ileri sürdü.
Columbia, fonların geri kazanılması için hükümetle tekrar müzakere etme umuduyla çeşitli ödünler vermek zorunda kaldı.
Bu ödünler, akademik özgürlük ve kurumsal bağımsızlık unsurlarına sadık kalınmadığı gerekçesiyle kamuoyunda ve akademide önemli yansılara yol açtı.
Üniversite, Trump’ın baskısına dayanamayarak öğrenci ve çalışanları yerine, fonlanmayı seçiyor.
TÜRK PROFESÖR GÖREVDEN ALINDI
Trump’ın baskısı sadece Columbia ile hudutlu kalmadı. Harvard Üniversitesi de, misal bir süreç sonunda Orta Doğu Çalışmaları Merkezi yöneticisi Cemal Kafadar ve yardımcısı Rosie Bsheer vazifeden alındı.
İkili, İsrail-Filistin ortasındaki çatışmalara dair düzenlenen programlar nedeniyle Yahudi düşmanlığı suçlamalarının maksadı olmuştu.
Üniversitenin süreksiz dekanı David Cutler, Kafadar’ın yıl sonunda vazifesinden ayrılacağını duyurdu. Ayrılığın nedenine dair detay verilmedi. Bsheer’in de misyonuna son verildiği belirtildi. Her iki akademisyen öğretim üyeliğine devam edecek.
Harvard Üniversitesi, federal hükümetin baskısıyla yalnızca protesto kurallarını sıkılaştırmakla kalmadı. Orta Doğu Çalışmaları kısmı, artık dış nezaret altında faaliyet gösterecek.
Üniversitenin profesörleri, bu uygulamalara karşı çıkmak maksadıyla Trump idaresine dava açtı. Profesör grubu, “Bu kararlar, akademik bağımsızlığı ve özgür kanıyı temelinden sarsıyor,” diyerek sürece itiraz eden üniversitelerin hükümet baskısıyla yönetilmesinin kabul edilemez olduğunu belirtti.
TÜRK ÖĞRENCİ İSE TUTUKLANDI
Yahudi tersliği suçlamarıyla profesörler vazifelerinden olurken, öğrenciler eşi gibisi görülmemiş biçimde tutuklandı.
Türk vatandaşı Rümeysa Öztürk, Filistin problemiyle ilgili yazdığı yazılardan ötürü sivil kıyafetli Ulusal Güvenlik casusları tarafından yolda önü kesilerek tutuklandı.
Benzer halde, Columbia Üniversitesi yüksek lisans öğrencisi Filistinli Mahmud Halil, bu ay başında federal göçmenlik yetkilileri tarafından gözaltına alındı.
Üniversite yerleşkelerindeki öğrenci aksiyonlarının bu derece siyasi müdahaleye açık hale gelmesi, ülke genelinde büyük bir tartışmayı tetikledi.
İnsan hakları savunucuları, bu gözaltı ve vazifeden çıkarmaların ABD anayasasının birinci hususu olan “Kongre, dinin kuruluşuna hürmet gösteren ya da dinin özgürce uygulanmasını yasaklayan; ya da tabir ya da basın özgürlüğünü; ya da halkın barışçıl bir halde toplanma ve şikayetlerin giderilmesi için Hükümete dilekçe verme hakkını kısıtlayan hiçbir yasa yapmayacaktır” unsurunu ihlal ettiğini savundu.
SU UYGUNCA ISINIYOR
2024 yazında, Columbia Üniversitesi’nde başlayan ve tüm ülkeye yayılan yerleşke protestoları, İsrail’in Gazze’ye yönelik askeri operasyonlarını durdurması ve üniversitelerin İsrail irtibatlı şirketlerden yatırımını çekmesi talebiyle gerçekleşmişti.
Bu şovlar sırasında Yahudi düşmanlığı ve İslamofobi suçlamaları karşılıklı olarak yükseldi. Trump idaresi, bu ortamda bilhassa yabancı öğrencilere ve Filistinli aktivistlere yönelik sert önlemler aldı.
Trump, Columbia ve Harvard örnekleriyle yetinmeyerek, öteki üniversiteleri de misal yapÜNİVERSİTELER KORKUYORal araçlarını kullanarak akademik kurumlara müdahale etme tarafındaki niyetini açıkça ortaya koyuyor.
Columbia Üniversitesi Mütevelli Heyeti Eş Başkanı Claire Shipman, Armstrong’un istifasının akabinde yaptığı açıklamada, “Görevi önemli bir sorumluluk şuuruyla üstleniyorum.
Akademik özgürlüğü korumak, öğrencilerimizi savunmak ve gereksinim duyulan ıslahatları kararlılıkla uygulamak için çalışacağız,” dedi. Lakin birçok akademisyen, bu kelamların ne kadar geçerli olacağı konusunda kuşkulu.