Kalp hastalarının aklında soru işaretlerine neden olan bir mevzu da antrenmandır.
Zira ne vakit idmana başlamaları gerektiğini, hangi idmanları, hangi tempoda, ne kadar müddetle yapacaklarını merak ederken; bir yandan da endişelenirler.
Kalp Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Bingür Sönmez, işte bu noktada hastalara kılavuzluk edecek bilgiler paylaştı.
Prof. Dr. BingüAr Sönmez
Hayati uyarılar
Kalp hastalarının spor yapması mümkündür. Fakat onlar için idman, hakikat formda yapıldığında hayat kurtarıcı olabilir.
Dolayısıyla sonlar net çizilmeli, ani zorlamalardan kaçınılmalı ve idman kesinlikle doktor tarafından kişiye özel planlanmalıdır.
KALP YETMEZLİĞİ YA DA RİTİM BOZUKLUĞU VARSA MÜHLET UZAR
Komplikasyonsuz bir enfarktüs ve sıkıntısız geçen bir bypass ameliyatından sonra hasta 1–2 hafta içinde hafif seviyede fizikî aktiviteye (örneğin konutta yürüyüş) başlayabilir.
Egzersiz programı (kardiyak rehabilitasyon) ekseriyetle 3. yahut 4. haftadan itibaren doktor onayı ile başlatılır. Şayet kalp yetersizliği, ritim bozukluğu yahut öbür komplikasyonlar varsa bu mühlet uzar.
Önce kontrol
Egzersize başlamadan evvel denetim kural. Ekokardiyografi (EKG) ile kalp atım gücü kıymetlendirilir ,
– Gerekirse denetimli bir efor testi, holter ile kan basıncı ve nabız değerlendirmesi yapılır.
– Böylece doktor hangi yoğunlukta egzersizin inançlı olduğunu belirler.
Bunları yapmayın
– Karın içi ve göğüs içi basıncı artıran eforlar (Ağır yük kaldırmak, otomobil itmek …)
– Ani hareket (ani hızlanma) gerektiren sporlar (tenis, futbol ) çoklukla önerilmez.
– Aort anevrizması, şiddetli kalp yetmezliği, faal iskemik kalp hastalığı varsa, idman kesinlikle doktor kontrolü olan bir ortamda yapılmalı.
Bu belirtilerde çabucak durun
– Antrenman sırasında nefes nefese kalma, göğüs ağrısı, baş dönmesi, çarpıntı, yorgunluk olursa çabucak durun. Hiçbir vakit kendinizle yarışmayın.
– İdman sonrası soğuma mühleti olarak yavaş tempoda 5–10 dakika yürüyüşe devam edin.
Kaçınılması
gerekenler
– Soğukta ya da sıcakta ağır idmanlar yapmak,
– Ağırlık kaldırma, ani efor, zıplama üzere zorlayıcı hareketler,
– Yemekten çabucak sonra idman yapmak. (yemekten az iki saat sonra yapılmalı),
n Yetersiz ısınma ve soğuma (ani kalp yüklenmeleri tehlikelidir).
İŞTE AŞAMALAR
Kalp krizi geçirmiş bir hasta için idman programı, kademeli, inançlı ve şahsileştirilmiş olmalıdır. Şu evreleri kapsar:
HASTANEDE
1. HAFTA
Hedef: Komplikasyonları
önlemek, deveranı artırmak.
Önerilen aktiviteler
– Yatak içi egzersizler
– Hafif oturup kalkmalar
– Ayakta durma, kısa aralı yürüme (2–5 dakika)
– Teneffüs egzersizleri
Sıklık
Günde 2–3 sefer, 5–10 dakika
EVDE
İlk 6 hafta
Hedef: Fonksiyonel kapasiteyi artırmak, inançlı aktivite alışkanlığı kazandırarak öz inancı yükseltmek.
Önerilen aktiviteler
– Yavaş tempolu yürüyüş (günde 10 – 15 dakika, haftada 5 gün)
– Konut içi hafif aktiviteler
– Günlük yürüyüşler (ilk başta 10-15 dakika, sonra kademeli olarak 30 dakikaya çıkarılır)
– Hafif germe ve esneme hareketleri
– Düşük yoğunluklu mesken işleri
– Gerekirse konut tipi pedal bisiklet (düşük direnç)
6. haftadan sonra
Hedef: Kondisyonu geliştirme, kalp sıhhatini koruma
– Tempolu yürüyüş, hafif eğimli yol olabilir
– Meskende bisiklet (düşük dirençli, sabit)
– Yüzme (doktor onayıyla)
Sıklık
– Haftada en az 4-5 gün
– Müddet 30-45 dakika
3. aydan sonra
– Antrenmanlar günlük rutine alınabilir
– Doktor onayı varsa 1-2 kg ile hafif yük egzersizleri
– Küme idmanları veya yürüyüş kulüpleri destekleyici olabilir.