Türkiye’de milyonlarca çalışan, yüksek vergi oranları nedeniyle yıl boyunca maaşlarında daima bir azalma ile karşı karşıya kalıyor. Vergi dilimlerinin artan oranlı yapısı, çalışanların gelirlerini kıymetli ölçüde düşürürken, bu durum bilhassa brüt fiyatla çalışanları etkiliyor.
Ekonomist Özgür Erdursun Dünya Gazetesi’nde yazmış olduğu köşe yazısında, vergi dilimlerinin neden olduğu maaş düşüşlerini şu halde açıklıyor: “Ocak ayında 50.000 TL fiyatla çalışan bir kişi, yalnızca iki ay boyunca bu fiyatı alabiliyor. Üçüncü aydan itibaren ise fiyat, ortalarındaki vergi dilimlerine nazaran düşmeye başlıyor.” Erdursun’a nazaran, yıl başında 50.000 TL maaşla çalışan bir kişinin, temmuz ayından itibaren maaşı 42.900 TL’ye kadar düşerken, bu durum yıl sonunda daha da derinleşiyor.
HEM BÜRÜT HEM DE NET FİYATLI ÇALIŞANLAR ETKİLENİYOR
Erdursun, artan oranlı gelir vergisi tarifesinin, sırf minimum fiyatın üzerinde brüt maaşla çalışanları değil, net fiyatla çalışanları da etkilediğine dikkat çekiyor. “Net fiyatla çalışanlar, ödedikleri vergiyi direkt görmeseler de, aslında maaşlarındaki artış oranı, ödettikleri verginin yükselmesiyle sonlu kalıyor” diyen Erdursun, net fiyatla çalışanların bile artan vergi yükünden nasibini aldığını vurguluyor.
KİMLER BİREBİR SORUNU YAŞIYOR?
Özellikle taban fiyatla çalışanlar ortasında fazla mesai yapan ya da maaşlarını küçük bir farkla artıran şahıslar, tıpkı sorunu yaşıyor. Örneğin, taban fiyatla çalışan bir kişi fazla mesai yaparak 25.000 TL maaş alması durumunda bile, temmuz ayından itibaren maaşında düşüş görüyor. Yıl sonunda ise 24.800 TL’ye kadar düşen maaş, artan vergilerle birleşerek çalışanların geçim zorunluluğunu daha da zorlaştırıyor.
Yılbaşında 30.000 TL maaşla başlayan bir çalışanın yıl sonunda maaşının 25.700 TL’ye, 40.000 TL maaşla başlayan bir çalışanın ise 34.200 TL’ye düşmesi, fiyatların yıl içinde daima gerileyen bir düzeye ulaşmasına sebep oluyor. Artık daha yüksek fiyatlar alanlar bile, örneğin 70.000 TL maaş alan bir kişi, yıl sonunda 60.000 TL’ye kadar düşen maaşıyla geçimini zorlaştırıyor.
‘DÜZENLEME YAPILAMZSA ÇALIŞANLARIN YAŞAN STANDARTLARI DÜŞMEYE DEVAM EDECEK’
Erdursun, “Vergi dilimlerinde rastgele bir düzenleme yapılmazsa, enflasyonun tesiriyle çalışanların hayat standartları düşmeye devam edecek” ihtarında bulunuyor. Ayrıyeten, mevcut vergi sisteminin adaletsiz olduğunu belirten Erdursun, “Yoksulluk sonu göz önünde bulundurulduğunda, vergi dilimlerinin yine belirlenmesi gerektiği açıkça görülüyor. Şu anki dilimlerle, çalışanların alım gücü önemli formda eriyor” diye ekliyor.
Çalışanların maaşlarının düşmeye devam etmesi, hem aile bütçeleri üzerinde baskı oluşturuyor hem de genel ekonomik istikrarları zorluyor. Bu nedenle, vergi dilimlerinin adil bir formda düzenlenmesi gerektiği giderek daha fazla lisana getirilen bir mevzu haline geliyor.
2025 YILI GELİR VERGİSİ TARİFESİ
(Köşe yazısından alınmış bir tablo)