Myanmar’da meydana gelen zelzelenin akabinde hayatını kaybedenlerin sayısı 1.600’ü aştı. Askeri idare inanılmaz hal ilan etti, kan bağışı davetinde bulundu.
Devlet medyasına nazaran meyyit sayısı 1.644’e çıkarken, son sayımlara nazaran 3 bin 408 kişi yaralandı ve 139 kişi kayboldu. Bu sayıların daha da artması bekleniyor.
7.7 büyüklüğündeki zelzele, merkez üssü olan Mandalay’da gerçekleştikten sonra yerin 10 kilometre altında meydana gelen sarsıntıdan sonra büyüklüğü 6.4 olan artçı dahil olmak üzere yirmiden fazla artçı zelzele yaşandı.
Cuma akşamı konuşan Myanmar ordu lideri General Min Aung Hlaing, “Can kaybı daha da artabilir. Kimi bölgelerde binalar büsbütün çöktü ve arama kurtarma çalışmaları sürüyor. Yürütülen çalışmalara mümkün olan en geniş dayanak verilmesi gerekiyor” dedi.
Deprem Tayland’da da tesirli oldu. Başşehir Bangkok’ta bir binanın çökmesi sonucu 78 kişi kayboldu, en az 10 kişi hayatını kaybetti.
MYANMAR İÇİN DÜNYA SEFERBER OLDU
Aynı gün Lider Donald Trump, yaptığı açıklamada sarsıntısı “korkunç bir fekalet” olarak tasvir etti ve ABD’nin Myanmar’a yardım edeceğini söyledi, lakin bu yardımın boyutu üzerine bilgi vermedi.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve Hindistan Başbakanı Narendra Modi takviye bildirileri verdi. Birleşmiş Milletler 5 milyon dolar, Avrupa Birliği 2.5 milyon euro, Güney Kore ise 2 milyon dolarlık yardım taahhüdünde bulundu.
Deprem bölge genelinde hissedildi. Çin’in Yunnan ve Siçuan eyaletleri, Vietnam ve Bangladeş sarsıntıdan etkilendi. ABD Jeolojik Araştırmalar Merkezi, can kaybının 10 bini aşabileceğini belirtti.
Kurum, “can kayıplarının yükselmesi ve yıkımın varsayım edilenden de büyük olması muhtemel” açıklamasını yaptı.
Ekonomik zararın ise ülkenin 2023’teki GSYH’si olan 66.76 milyar doları aşabileceği bildirildi. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres, “Myanmar’da gereksinim sahiplerine yardım ulaştırmak üzere harekete geçildiğini” söyledi. Myanmar’ı “mevcut durumda en kırılgan ülke” olarak tanımladı.
DARBE ÜLKESİNDE DEPREM
Sosyal medyada paylaşılan manzaralarda Mandalay’ın tarihi yapılarının hasar gördüğü, 90 yıllık bir köprünün yıkıldığı ve Yangon’a giden otoyolda çatlaklar oluştuğu görüldü.
Çin 14 milyon dolarlık acil yardım gönderdi ve arama kurtarma takımları sevk etti. Rusya ise iki uçakla sıhhat ve kurtarma takımları yolladı.
2021’deki darbeden bu yana iç savaşla sarsılan ülkede yaşanan sarsıntı, aslında baskı altındaki kurumları kırılma noktasına taşıdı.
Deprem merkezine yakın kuzey bölgeler, ordu ile etnik kümeler ortasındaki çatışmalar nedeniyle ağır etkilendi. BM’ye nazaran ülkede 3.5 milyon kişi yerinden edilmiş durumda.
İnternet kısıtlamaları ve medya baskısı nedeniyle bilgiye erişim güçleşti. Yabancı yardım faaliyetleri sonlu tutuldu. Starlink, internet altyapısı takviyesi için ekipman sağlamaya hazırlandığını açıkladı. Fakat sistem Myanmar’da yasal değil.
Yerel medya, kimi direniş kümelerinin Starlink’i hükümetin kısıtlamalarını aşmak için kullandığını bildirdi. 2023’teki Mocha Kasırgası ve 2008’de 100.000’den fazla kişinin hayatını kaybettiği Nargis felaketinde olduğu üzere, askeri idarenin insani yardıma mahzur olduğu sav ediliyor.
Sınır Tanımayan Doktorlar’ın Myanmar yöneticisi Federica Franco, “Durum son derece güç. Hem bilgi almak hem de yardıma muhtaç insanlara ulaşmak neredeyse imkansız. Bilhassa ağır hasar almış bölgelerde irtibat büsbütün kesilmiş durumda” dedi.
TAYLAND OLAĞANA DÖNDÜ
Tayland’ın başşehri Bangkok ise Cumartesi sabahı olağana dönmeye çalıştı. Metro ve hafif raylı sistem tekrar açıldı. Uçuşlar tekrar başladı lakin aksaklıklar devam etti.
En büyük yıkım, 33 katlı bir binanın çökmesiyle yaşandı. Enkaz altında kalanlar ortasında çok sayıda inşaat emekçisi bulunuyor. 27 yaşındaki Nattanan, babasından haber almak için olay yerindeydi. “Hâlâ umudumu koruyorum” dedi.