“Beyin yağı” olarak da bilinen Omega-3 yağ asitlerinin beyin hücrelerimizin yapısı ve fonksiyonu için ne kadar değerli olduğu biliniyor. Yakın tarihli bir çalışma ise bu bedelli yağların eksikliğinin, bilhassa bayanlarda Alzheimer hastalığının gelişiminde değerli bir faktör olabileceğine dair güçlü deliller sundu.
800’den fazla kişinin kan lipitlerini inceleyen araştırmacılar, Alzheimer hastası bayanların kanında, sağlıklı bayanlara kıyasla kıymetli ölçüde daha az Omega-3 yağ asidi bulunduğunu tespit etti. Eksikliğin, bilhassa EPA (eikosapentaenoik asit) ve DHA (dokosaheksaenoik asit) ismi verilen deniz kaynaklı Omega-3 cinslerinde besbelli olduğu görüldü.
Araştırma, keten tohumu üzere bitkisel kaynaklarda bulunan ALA (alfa-linolenik asit) tipi Omega-3’e değil, direkt beyin sıhhatiyle bağlantılı olan EPA ve DHA’ya odaklanıyor. Bedenimizin ALA’yı bu kıymetli yağlara dönüştürme kapasitesi hayli sonludur.
Kadınlar neden daha fazla risk altında?
Çalışmanın en dikkat alımlı bulgularından biri, bu bariz eksikliğin neden yalnızca bayanlarda gözlemlendiğiydi. Araştırmacılar, bu durumun ardında bayan cinsiyet hormonu olan östrojenin yattığından şüpheleniyor.
Östrojen, Omega-3 yağ asitlerinin beyne emilimini destekleyen bir hormondur. Menopoz sonrası östrojen düzeylerindeki düşüş, beynin bu hayati yağlardan gereğince faydalanamamasına yol açabilir.
Aynı vakitte östrojen, “iyi” HDL kolesterolü artırarak kolesterol istikrarını de düzenler. Bu hormonal takviyenin azalması, Alzheimer için bir risk faktörü olan olumsuz bir kolesterol profiline neden olabilir.
Omega-3 desteği tahlil mü?
Peki bu bulgular, Alzheimer riskini azaltmak için çabucak Omega-3 destekleri kullanmamız gerektiği manasına mı geliyor? Araştırmanın muharrirleri bu mevzuda temkinli olunması gerektiğini vurguluyor.
Bu çalışmanın şimdilik bir neden-sonuç bağını değil, güçlü bir ilişkiyi (korelasyonu) gösterdiğinin altını çiziyorlar. EPA ve DHA desteklerinin Alzheimer’a karşı esirgeyici olup olmadığını kesin olarak kanıtlayacak klinik çalışmalar şimdi tamamlanmadı.
Yine de bu araştırma, Alzheimer hastalığının bayanlar ve erkeklerde farklı sistemlerle gelişebileceğini ve deniz kaynaklı Omega-3’lerin, bilhassa bayanlar için, hastalığın önlenmesinde umut vadeden bir bileşen olduğunu güçlü bir halde ortaya koyuyor.