Küresel piyasalarda, ABD ve Çin ortasındaki ticaret muahedesinin akabinde azalan risk algısının Orta Doğu’da artan tansiyondan ötürü tekrar yükselmesiyle geçen hafta karışık bir seyir izlendi.
Orta Doğu’da İsrail ve İran ortasında güç kazanan tansiyon yakından takip edilirken, gelecek hafta gözler başta ABD Merkez Bankası (Fed) başta olmak üzere merkez bankalarının kritik para siyaseti kararlarına çevrildi.
Geçen hafta görüşmelerin akabinde Çin ile muahedeye varıldığını Truth Social hesabından paylaşan ABD Başkanı Donald Trump, anlaşmanın kendisi ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in son onayına tabi olacağını kaydetti.
Trump, Çin tarafından gerekli tüm az toprak elementlerinin temin edileceğini belirterek, “Aynı formda, kolejlerimizi ve üniversitelerimizi kullanan Çinli öğrenciler de dahil olmak üzere üzerinde anlaştığımız şeyleri biz de Çin’e sağlayacağız. Toplam yüzde 55 tarife uyguluyoruz, Çin yüzde 10 uyguluyor.” tabirlerini kullandı.
Çin’i Amerikan ticaretine açmak için Lider Şi ile yakın çalışacaklarının bilgisini veren Trump, bunun her iki ülke için yarar olacağını vurguladı.
ABD’nin en değerli ticaret ortağı Çin ile kalıcı bir mutabakat sürecine girmesi ve öbür ülkelerle uzlaşma sağlanacağına yönelik artan beklentiler hisse piyasalarını desteklerken, İsrail’in İran’a yönelik saldırısı sonrasında yatırımcılar jeopolitik risklere odaklandı.
İsrail ordusu, cuma günü erken saatlerde İran’ın nükleer programını vurmak için taarruz başlattıklarını duyurdu. Sabaha karşı başlayan ve gün içinde devam eden taarruzlarda İran’ın başşehri Tahran, Tebriz, İsfahan’daki Natanz nükleer tesisi ile Loristan, Kirmanşah, Şiraz, Huzistan, Hemedan ve Kum kentleri gaye alındı.
Cuma günü sabah başlayan hücumların akabinde piyasalardaki risk algısı artarken, geçen günlerde ABD tarifeleri tarafındaki olumlu haber akışıyla gerileyen “korku endeksi” olarak bilinen ve S&P 500 Endeksi’ndeki dalgalanmayı gösteren VIX Endeksi yüzde 15,5 yükselişle 20,82 düzeyine çıktı.
FED’DEN TEKRAR FAİZ SABİT TUTMA KARARI ÇIKABİLİR
Jeopolitik gelişmelerin yanı sıra gelecek hafta açıklanacak ABD Merkez Bankasının (Fed) faiz kararı da yatırımcıların odağına yerleşti. ABD’de enflasyonun mayısta yıllık bazda üst üste dördüncü ayda beklentilerin altında gerçekleşmesine rağmen, piyasalarda Fed’in eylül ayındaki toplantısına kadar faiz indirimine gitmeyeceği tarafındaki fiyatlamalar öne çıkıyor.
ABD’de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), mayısta aylık bazda yüzde 0,1, yıllık bazda ise yüzde 2,4 ile beklentilerin altında artarken, bilginin alt kalemlerine bakıldığında barınma maliyetlerindeki artış öne çıktı.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in gelecek haftaki para siyaseti toplantısında siyaset faizini yüzde 4,25-4,50 ortasında sabit bırakacağına kesin gözüyle bakılırken, bankanın yılın birinci faiz indirimine yüzde 86 ihtimalle eylül ayında gideceği ve yıl boyunca toplamda iki indirim yapacağı fiyatlanıyor.
Hızlı değişen tarife gündeminin tesirlerinin de değerlendirileceği siyaset toplantısında, Federal Açık Piyasa Komitesinin (FOMC) gelecek periyoda ait projeksiyonlarının ve Fed Başkanı Jerome Powell’ın açıklamalarının piyasaların istikameti üzerinde tesirli olması bekleniyor.
WALL STREET SATICILI PETROL YÜKSEK
New York borsasında geçen hafta ABD ve Çin ortasındaki ticaret mutabakatı piyasalarda risk iştahını artırırken, Orta Doğu’da artan tansiyonlar piyasalara satıcılı seyri geri getirdi. Haftalık bazda New York borsasında, S&P 500 yüzde 0,39, Nasdaq endeksi yüzde 0,63 ve Dow Jones endeksi yüzde 1,32 kıymet kaybetti.
Brent petrolün varil fiyatı ise İsrail ve İran ortasında devam eden hava taarruzlarının tesiriyle haftayı yüzde 11,1 paha karıyla 73,7 dolar düzeyinden tamamlarken, kelam konusu haftalık artış 3 Ekim 2022 haftasından bu yana en büyük haftalık artış olarak öne çıktı.
Bu gelişmelerin ışığında ABD tahvil piyasalarında geçen hafta alıcılı seyir hakim olurken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yaklaşık 9 baz puanlık azalışla haftayı yüzde 4,42’den kapattı.
Yatırımcıların inançlı liman varlıklara talebiyle altının ons fiyatı geçen hafta yüzde 3,44 artışla 3 bin 433 dolara çıktı. Dolar endeksi ise haftalık bazda yüzde 1 düşüşle 98,2 düzeyinden haftayı tamamladı.
16 Haziran’la başlayan haftanın bilgi takviminde, pazartesi New York Fed sanayi endeksi, salı perakende satışlar, sanayi üretimi ve kapasite kullanım oranı, çarşamba konut başlangıçları, haftalık işsizlik maaşı müracaatları, Fed’in faiz kararı ve Fed Başkanı Powell’ın basın toplantısı, cuma New York Fed öncü göstergeler endeksi takip edilecek.
ABD’de perşembe günü ise piyasalar 1865’te köleliğin son verildiği güne atfen federal tatil ilan edilen Juneteenth (19 Haziran) nedeniyle kapalı olacak.
AVRUPA’DAKİ YATIRIMCILAR SATIŞA GEÇTİ, İNGİLTERE’NİN FAİZ KARARI KRİTİK
Avrupa borsalarında geçen hafta İngiltere hariç negatif bir seyir öne çıkarken, ABD yönetimi ve Avrupa Birliği (AB) ortasındaki uzayan tarife müzakereleri ve Orta Doğu’daki tansiyonlar bölge endekslerindeki satıcılı seyirde tesirli oldu.
Gelecek hafta ise İngiltere Merkez Bankasının (BoE) faiz kararı yatırımcıların odağına yerleşti. Para piyasalarındaki fiyatlamalarda gelecek hafta BoE’nin siyaset faizini yüzde 4,25 düzeyinde sabit bırakacağı öngörülüyor.
Tarifelere yönelik müzakere süreçleri devam ederken, AB’nin müzakere sürecinin şimdi bir sonuca ulaşmaması ve müzakerelerin 9 Temmuz son tarihini aşabileceği beklentisi şirketlerin ve yatırımcıların gelecek projeksiyonlarında belirsizliklere neden olmaya devam ediyor.
Öte yandan, AB Kurulu, NATO ve birliğin tüm alanlarda karşılıklı işbirliğini geliştirme konusunda kararlı olduğunu ve bunun Avrupa’da savunma harcamalarının artırılmasını ele alan paydaşlık yoluyla yapılması gerektiğini bildirdi
Geçen hafta Almanya’da DAX endeksi yüzde 3,24, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,54 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 2,86 kıymet kaybederken, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,14 paha kazandı.
Gelecek hafta salı Almanya’da Zew ekonomik itimat endeksi, çarşamba Avro Bölgesi ve İngiltere’de tüketici enflasyonu, perşembe İngiltere’de BoE’nin faiz kararı, cuma Almanya’da üretici enflasyonu takip edilecek.
JAPONYA MERKEZ BANKASI’NIN FAİZİ SABİT TUTMASI BEKLENİYOR
Asya borsalarında geçen hafta ticaret savaşlarının durulacağına yönelik haber akışının risk iştahını artırmasıyla Çin hariç müspet bir seyir öne çıkarken, salı günü açıklanacak Japonya Merkez Bankasının (BoJ) faiz kararı bölgenin odağında bulunuyor.
Japonya’da enflasyonist baskılardaki azalma ve global ekonomik belirsizliklerin büyümeyi olumsuz etkileyebileceği beklentiler, BoJ’un faiz artırım beklentilerini öteliyor. Para piyasalarındaki fiyatlamalarda gelecek hafta Japonya’nın siyaset faizini sabit tutacağına kesin gözüyle bakılıyor.
Analistler, bankanın para siyaseti metninde ve BoJ Başkanı Kazuo Ueda’nın açıklamalarında gelecek periyoda ait sinyaller aranacağını söyledi.
Bölgede son açıklanan bilgilere nazaran, Japonya’da ülke çapındaki fiyat eğilimlerinin öncü göstergesi olarak görülen Tokyo Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), mayısta yıllık bazda yüzde 3,4 arttı. Kelam konusu enflasyon oranı piyasa beklentilerine paralel gerçekleşti.
Asya tarafında geçen hafta ABD ile Çin ortasındaki ticaret muahedesi bölgedeki risk algısını azaltırken, başka ülkelerin tarife müzakerelerine yönelik açıklamaları da yakından takip edildi. Geçen hafta açıklamalarda bulunan Japonya Başbakanı İşiba Şigeru, ABD ile gümrük vergisi müzakerelerinde istikrarlı bir ilerleme kaydedildiğini söyledi.
İşiba, ayrıyeten hükümetin artan fiyat problemlerini ciddiye aldığını belirterek, devlet maliyesini bozacak her türlü plana karşı ihtiyatlı olunması gerektiğini söyledi.
Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,25, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,42 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 2,94 paha kazanırken, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,25 bedel kaybetti.
Gelecek hafta pazartesi günü Çin’de perakende satışlar ve sanayi üretimi, salı günü Japonya’da BoJ’un faiz kararı, çarşamba günü Japonya’da dış ticaret istikrarı, cuma günü Japonya’da tüketici enflasyonu takip edilecek.
BEKLENTİ MERKEZ’İN FAİZİ SABİT TUTMASI YÖNÜNDE
Yurt içinde geçen hafta satış yüklü seyir öne çıkarken, BIST 100 endeksi haftalık bazda yüzde 1,84 düşüşle 9.311,88 puandan kapandı. Yeni haftada ise Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) faiz kararı ve nisan ayına ait cari süreçler istikrarı yatırımcıların odağına yerleşti.
AA Finans’ın beklenti anketine katılan ekonomistler, haziran ayında TCMB’nin siyaset faizini değiştirmeyerek yüzde 46 düzeyinde sabit tutmasını bekliyor. Ekonomistlerin yıl sonu siyaset faizi beklentilerinin medyanı ise yüzde 35,50 oldu.
Cari süreçler hesabının ise nisan ayında 7 milyar 80 milyon dolar açık verdiğini iddia eden ekonomistler, cari süreçler açığının 2025 yılında 18 milyar 988 milyon dolar olarak gerçekleşeceğini öngörüyor.
Gelecek hafta yurt içinde pazartesi cari istikrar, TCMB Piyasa İştirakçileri Anketi ve bütçe istikrarı, perşembe konut satış istatistikleri, haftalık para ve banka istatistikleri ve TCMB’nin faiz kararı cuma günü ise konut fiyat endeksi, memleketler arası yatırım durumu ve tüketici itimat endeksi takip edilecek.