Milyonlarca vatandaş açlık sonunun altında maaşlarla yaşamaya çalışırken iktidarın adapsız harcamaları son hız devam ediyor. 2018 yılında geçilen tek adam rejimi ile bu usulsüzlükler arttıkça artmaya başladı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın 3 yıl evvelki “Denetimler açık arama penceresinden yapılmamalı” ayarıyla Sayıştay’ın yetkisi azaltılsa da son raporlar, kamu kurumlarındaki usulsüzlükleri bir bir ortaya döktü. Sayıştay’ın Meclis’e sunduğu 2024 yılı kontrol raporlarında 10 bin 569 usulsüzlük tespit edildi. Pazarlık tarzı ihaleler, mevzuata karşıt taşıt alımları, otellerde yapılan toplantılar ve ‘tavansız’ ek ödemeler rapora girdi. Kurumların yüzde 58’i mali tablolarını faaliyet raporlarında açıklamadı.
Saray’a günde 32 milyon
Tek adam rejiminin mabedi olan Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın harcamaları da Sayıştay raporlarında geniş yer tuttu. Saray için 12 sayfalık rapor tutuldu. Mali tablolara nazaran, 2024 yılı Cumhurbaşkanlığı harcaması kayıtlara, 12 milyar 572 milyon 434 bin TL olarak geçti. Saray’ın 2024 yılında ayda 1 milyar 47 milyon 702 bin TL kaynak kullandığı hesaplandı. Cumhurbaşkanlığı’nın günlük harcamasının ise 32 milyon 445 bin 12 TL olduğu kaydedildi. 2023 yılında 1 milyar 177 milyon 625 bin TL olan Saray’ın işçi masrafı, 2024 yılında 2 milyar 206 milyon 60 bin TL’ye ulaştı.
Gelir spor kulübüne sarfiyat bakanlığa
Sayıştay, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın 2024 yılı mali hesaplarını da inceledi. Kontrol raporu, 2024 yılında yükle muhasebe yanılgılarından oluştu. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın, Ulaştırma Spor Kulübü’ne tahsis ettiği bir adet kapalı spor salonu ile iki adet açık spor salonunun masraflarının bütçeden karşıladığı belirlendi.
Kulüp, tesisleri öteki spor kulüpleri ile üçüncü şahıslara kullandırarak gelir sağladı. Bakanlığın öte yandan, üretim işi ihalelerinde mevzuata tersliklere göz yumduğu da kayda geçirildi. Takviye Hizmetleri Dairesi Başkanlığı’nca gerçekleştirilen kimi üretim işi ve hizmet alım ihalelerinde imzalanan kontratların, ihale dokümanına ters kararlar içerdiği belirtildi.
Şehir hastaneleri sayfalara sığmadı
Kamu Özel İşbirliği projesi olarak hayata geçirilen ve bu yılın birinci 8 ayında kira ve hizmet bedeli olarak yüklenici firmalara 76 milyar 201 milyon TL ödenen Kent Hastanelerine ait Sayıştay raporu hazırlandı. Raporun 36 sayfasını usulsüzlükler oluşturdu.
Sayıştay raporuna nazaran, İzmir, Mersin, Elazığ, Adana, Manisa ve Isparta kent hastanelerinde doğalgaz sayaçları yanlış projelendirme nedeniyle tüketim yapılmasa da yapılmış üzere fatura çıkıyor.
Rapordan damat çıktı
Bazı kent hastanelerinde ticari alanlara ait elektrik, su ve doğalgaz sayaçlarının konseyimi tamamlanmadı. Eksik ve arızalı sayaç sebebiyle güç tüketimleri yanılgılı hesaplanıyor.
Ankara Kahramankazan Devlet hastanesinde taban araştırması gerektiği üzere yapılmadı ve ek maliyetler çıktı. Hatay Samandağ Devlet Hastanesi üretiminde da eksikler nedeniyle iş artışına gidildi.
Sayıştay’ın raporuna nazaran, Karabük Eskipazar’da taban çöküklüğü sebebiyle kapatılan devlet hastanesinin yer etüt raporlarının yetersiz ve yanılgılı olduğunu belirtildi.
Öte yandan Ordu Devlet Hastanesi’nin müteahhidinin TOKİ eski Lider Yardımcısı ve AKP’li Fatih Belediye Lider Yardımcısı Mehmet Özçelik’in damadı Mücahid Hamza Ekşi olduğu da belirlendi.
Halka vergi yatlara muafiyet
Ekonomi idaresi vatandaşın vergi yükünü her geçen gün katlarken, öğrenci kredilerini ödemedikleri gerekçesiyle milyonlarca mükellefin hesaplarını bloke ederken, Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Gelir Yönetimi Başkanlığı’nın (GİB) lüks yat ve teknelere muafiyet sağladığı ortaya çıktı. Sayıştay’ın (GİB) kontrollerinde koşulları sağlamadığı halde birtakım mükelleflere KDV İstisna Dokümanı verildiği belirtildi. Özel yat ve uzunluğu 24 metrenin altında olan turistik seyahat ve cümbüş hedefli deniz araçlarının KDV’den istisna edildiği tespit edildi. Sayıştay raporunda mükelleflerin bu istisnalardan haksız yere yararlanmasıyla oluşabilecek vergi kaybının önlenmesine yönelik denetim süreçlerinin oluşturulması ve uygulanması gerektiğine yer verildi.
Merkez ihaleye çıkmadan alıyor
Sayıştay’ın raporuna nazaran Merkez Bankası, alımların büyük kısmında ihaleye çıkmayı tercih etmedi. Kontrol, istisna uygulamasının kapsamı dışında kalması gereken olağan mal ve hizmet alımlarında bu tekniğin kullanıldığını ortaya koydu. Toplam 245 adet mal ve hizmet alımı ile üretim işinin 182 adedinin istisna kapsamında gerçekleştirildiği, bu işler ortasında istisna kapsamında kıymetlendirilmesi mümkün olmayan olağan idari faaliyetlere ait alımların da olduğu belirtildi. Öte yandan bankanın, kanuna muhalif bir biçimde işçisinin ve yakınlarına özel sıhhat sigortası yaptırdığı da tespit edildi.