Türkiye otomotiv pazarında yeni bir tarihi rekora işaret etti. Son iki yıldır ÖTV matrah güncellemesi yapılmaması ve krediye erişimde yaşanan zorluklara karşın, satışların hem aralık ayı bazında hem de yıl sonunda rekor tazelemesi iddia ediliyor.
Sektör MB’nin faiz indirimi sonrası taşıt kredi kanallarının açılmasına paralel, 2025’te de hareketli bir sene bekliyor. Öbür yandan, geçen hafta yayımlanan ÖTV muafiyetli araçlara yönelik yeni düzenlemenin, ithal markaları zorlaması, yerli hissesini ise artırması öngörülüyor.
Aralık 2023’te yıllık bazda yaklaşık yüzde 38 artışla 158,7 bin adet araba ve hafif ticari araç satılmış, böylece tüm vakitlerin aralık ayı rekoru tazelenmişti.
2023 toplamında da 1 milyon 232 bin adetle en uygun yıllık satış yapılmıştı. Bu ay pazarın çok daha hareketli olduğunu belirten dal temsilcileri, aralık sonunda araba ve hafif ticari araç satışlarının 165 bin ila 175 bin ortasında olabileceğine sinyalini yansıttı.
Bu kestirimler gerçekleşirse, otomotivciler 2023’teki tarihi rekoru tazeleyecek. Dal temsilcileri, Türkiye otomotiv pazarının artık 1 milyon adet bandına oturduğu konusunda tıpkı fikirdeler. 2025’te de bu barajın aşılacağına neredeyse kesin gözüyle bakılıyor. Bölüm temsilcilerine nazaran, 2025’te otomotiv piyasasını etkileyecek en değerli faktörlerden biri, faiz indirimi olacak.
TAŞIT KREDİ FAİZLERİND EDÜŞÜŞ OLABİLİR
Görüşülen banka yöneticileri, Merkez Bankası’nın (MB) geçen hafta 250 baz puan indirime giderek, siyaset faizini yüzde 47,5’e çekmesinin akabinde bankaların da süratlice hem taşıt hem de konut kredisini aşağı çekeceğini belirti.
Görüşlerin alındığı Türkiye’nin önde gelen bankalarından birinin yöneticisi, taşıt kredilerinin önümüzdeki günlerde 25 ila 30 baz puan ineceği görüşünde. Bu oranı kıymetli biri adım olarak pahalandıran banka yöneticisi, “Taşıt kredi faizlerinin inmesi, satışlara ilaç üzere gelir. Tüketici şu anda en ulaşılabilir yatırım aracına yöneliyor. Kredi faiz oranlarının düşmesinin, bilhassa de düşük fiyatlı araçlara ve ulusal araba Togg’a tesiri olur” diye açıklamada bulundu.
Ekonomi’den Aysel Yücel’in haberine nazaran, Skoda Genel Müdürü Zafer Başar, uygun şartlardaki kredinin her vakit satışları tetiklediğini söyledi. Honda Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Bülent Kılıçer de faiz indiriminin otomotiv satışlarına tesirine dair, “Mutlaka tesiri olacaktır lakin sonlu ve küçük bir tesirden bahsedebiliriz” dedi. OYDER Genel Sekreteri Nebi Erbaş, birinci etapta kısıtlı tesir yapsa da birkaç ay sonra faiz indiriminin daha olumlu tesir yapmasını varsayım ettiklerini söyledi.
STOK ERİTME TELAŞI
Nissan, Renault, Dacia, Fiat, Peugeot, Opel ve Citroen bayiliğini yapan Gülan Otomotiv Yönetim Kurulu Lideri Alp Gülan, aralıkta pazarın beklentilerin de üzerinde hareketli olduğuna dikkat çekti. Gülan aralıkta pazarın hareketli olmasının en kıymetli nedenlerinden birinin de markaların pazar hisselerini korumak ismine gerekirse ziyanına satış yaparak stokları eritme telaşına düşmesi olduğunu söyledi. Bir başka faktörde filo satışlarının hareketlenmesi oldu.
Gülan, “Piyasa hareketli, aralık ayında 165-175 bin ortasında pazar bekliyoruz. Pandemiyle birlikte ötelenen talep de şimdi tam karşılanamadı. MB’nin faiz indirimi de satışlara olumlu tesir yapacak. Vatandaşın ferdi kredi kullanımının artacağını hissediyoruz. Sıfır faiz kampanyaları da devam ediyor. Önümüzdeki yıl da pazar 1 milyonun üzerine çıkacağı tarafında beklenti var” dedi.
“MATRAH GÜNCELLEMESİ ELEKTRİKLİDE OLUR”
Türkiye otomotiv bölümünde iki yıldır ÖTV matrahları güncellenmeye gitmiyor. Bu yüzden yüzde 80 ÖTV bareminin altında araç bulunmuyor. Matrah güncellemesi yapılsaydı fiyatların ortalama yüzde 6’ya yakın düşebileceği bilgisini paylaşan bölüm uzmanları, bu mevzuda umudu yok.
Sektör temsilcileri her fırsatta piyasada ÖTV matrah artışına muhtaçlık olduğunu belirtseler de hükümetin enfl asyonla uğraş amaçları doğrultusunda bu adımı atması bekleniyor. Dalın önde gelen kimi isimleri ise matrah artışının elektrikli araçlar için gündeme gelebileceğini öngörüyor.
Elektrikli araçlarda yüzde 10 ve yüzde 30 ÖTV baremlerinin çok düşük kaldığı aktarılırken, matrah artışının Togg’un satışlarına da olumlu yansıyacağı belirtiliyor. Öteki yandan, 2024’te döviz kurunun hareketli olmaması sebebiyle fiyatların enflasyonun altında kaldığını hatırlatan otomotivciler, yılın başında ise yeniotomobillere fabrika çıkış artırımı geleceğini belirtti.
“ENGELLİYE YENİ DÜZNELEME YERLİ HİSSESİNİ ATRIRACAK”
Sektör temsilcileri, 2025’te pazarı etkileyecek değerli gelişmelerden birinin de geçen hafta engellilere yönelik araç satışındaki yeni düzenleme olduğuna vurgu yapıyor.
Yapılan düzenleme kapsamında, ÖTV istisnası için yüzde 40 yerlilik kuralı getirildi. ÖTV istisnası olarak engelli vatandaşlara yapılan satışlarda yerlilik oranı yüzde 40’a, bu istisna kapsamında alınan araçlar için elde tutma müddeti de 5 yıldan 10 yıla çıkarıldı.
Otomotivcilere nazaran, yerli araçları desteklemek için atılan bu adımın ithal markaları bilhassa yılın birinci çeyreğinde zora sokacak. Kimi markaların mevcut siparişleri gözden geçirmesi gerekecek. Öbür yandan, düzenleme 2024’te yüzde 30’un altına inen yerli araç satışlarına ise olumlu yansıyacak. Buna nazaran bu yıl, 200 bine yakın ÖTV muafiyetli araç satışı varsayım ediliyor.
ARAÇ KİRALAMADA HAYALLER 2025’E KALDI
Tüm Oto Kiralama ve Mobilite Kuruluşları Derneği’nin (TOKKDER) son raporuna nazaran, operasyonel araç kiralama bölümü yılın birinci dokuz ayında 64 milyar 200 milyon TL’lik yeni araç yatırımı yaparak 48 bin 300 adet aracı filosuna kattı. Yılın üçüncü çeyreği sonu prestijiyle bölümün faal büyüklüğü 217 milyar 800 milyon TL olarak gerçekleşti. Bu periyotta, dalın toplam araç sayısı yıllık bazda yüzde 0,2 azalarak 253 bin 500 adede düştü.
TOKKDER Başkanı Kağan Yaşa, “Operasyonel araç kiralamaya talep olmasına karşın, enflasyondaki artışla bir arada kira fiyatlarının artması ve finansman kaynaklarına erişimdeki pürüzler sebebiyle büyüme beklentinin altında kaldı. Enflasyonun denetim altına alınması ve finansmana erişimin olması durumunda kesimimiz tekrar büyüme sürecine girecek. Operasyonel araç kiralama kesiminin yılın son çeyreğini de emsal halde bir ölçü düşüş ile kapatacağını varsayım ediyorum. 2025 yılında ise dalın gelişimini ekonomik aktivitenin seyri, finansmana erişim ve maliyetler belirleyecek” biçiminde açıklamada bulundu.
“SATIŞ SONRASINDAKİ SÜRECİ FAİZ İNDİRİMİ BELİRLEYECEK”
Otomotiv Satış Sonrası Eser ve Hizmetleri Derneği (OSS) Başkanı Ali Özçete, 2024’ün otomotiv satış sonrası dalı için hafif durağan bir yıl olarak tamamlandığını söyledi.
Özçete, satışlardaki düşüşün sebeplerini krediye erişim zorlukları, nakit akışı dengesizlikleri, güç ve hammadde maliyet artışları, talep daralmaları ve araç bakım dönemlerinin ertelenmesi olarak sıraladı. 2025’te satışları etkileyecek en değerli faktörün faiz indirimleri olacağını, bu sayede yurtiçi piyasada arz-talep istikrarının yine canlanacağını tabir eden Özçete, Ayrıyeten Afrika ülkelerine açılacak yeni ihracat pazarları ve Çinli yatırımcıların üretim yatırımlarının bölüme büyüme ve istihdam katkısı sağlayacağını belirtti.
Leave a Reply