Yaz aylarında da virüsler, bakteriler peşimizi bırakmıyor… Son vakitlerde mide-bağırsak enfeksiyonlarına sıkça rastlanıyor. Enfeksiyon Hastalıkları, Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Özlem Alıcı, bu enfeksiyonlarla ilgili bilinmesi gerekenleri şöyle anlattı:
Enfeksiyonlar neden artıyor?
Yaz enfeksiyonlarında birinci akla gelen enfeksiyon gastrointestinal (mide-bağırsak) enfeksiyonlardır.
Sıcak ve nemli ortamlar, mikroorganizmaların (özellikle bakterilerin) üremesini hızlandırır.
Bozulmuş ve hijyen olmayan yiyecek ve içecekler, kirli eller ve havuzlar da enfeksiyon riskini artırır.
Gıda zehirlenmelerine dikkat!
Yüksek sıcaklıkta besinler yanlışsız koruma edilmedikleri takdirde süratle bozulur. Besin üzerinde üreyen bakterilerin toksinleri besin zehirlenmesine yol açar. Bilhassa et, süt, yumurta içeren yiyecekler bakteri üretir. Salmonella, E. coli ve Staphylococcus aureus üzere patojenlere maruz kalınabilir.
BELİRTİLERİ
Bulantı, kusma başta olmak üzere bazen ishal, daha ender olarak da karın ağrısı, ateş görülebilir. Hâlsizlik de yaygındır.
Sıvı kaybına yahut kâfi sıvı alamamaya bağlı dehidratasyon dediğimiz önemli tablo gelişebilir.
Buz zehirlenmesi nedir?
Temiz olmayan sudan yapılan ve elle temas eden buzlar da enfekte mikroorganizmalar içerebilir. Muteber olmayan buzların içeceklere konulması besin kaynaklı enfeksiyonlara hasebiyle buz zehirmenmesine yol açabilir.
En hassas gruplar
Bu enfeksiyonlar her yaş kümesinde görülebilir. Lakin 0–5 yaş ortası çocuklar, yaşlı bireyler, bağışıklığı baskılanmış şahıslar (örneğin kanser, diyabet hastaları) en hassas kümelerdir.
GENEL KORUNMA ÖNERİLERİ
1 – Temel hijyen kurallarına uyulmalı. Bilhassa eller sık sık sabunla yıkanmalı.
2 – Gıdalarbuzdolabında saklanmalı, pişmiş yiyecekler uzun müddet dışarıda bekletilmemeli. Çiğ ve pişmiş besinler başka ayrı koruma edilmeli.
3 – Sebzeve meyveler uygunca yıkanmalı ya da kabukları soyulmalı.
4 – Açıkta satılan, güneşte bekleyen yiyeceklerden ve içeceklerden kaçınılmalı. Şişe suları tercih edilmeli. İçeceklerde hijyeninden emin olunmayan buzlar tüketilmemeli.
5 – Dışarıda besin, yer ve işçi hijyenine dikkat edilmeli. Pişmemiş-çiğ, az pişmiş et ve et eserlerinden, krema, mayonezli besinlerden ve salatalardan uzak durulmalı.
6 – Havuzun hijyen olmasına ve yüzerken su yutulmamasına, ayrıyeten kulak, göz ve cilt paklığına itina gösterilmeli.
7 – Temaslı şahısla ortak havlu, çatal-bıçak kullanılmamalı.
İshal hadiseleri neden yaygın?
Vakalar, mikrobiyal bulaş (bozulmuş besin, kirli su, havuz), sıcak hava ve hijyen eksikliği nedeniyle artıyor. İshalin bilhassa çocuk ve yaşlılarda görülmesi daha risklidir.
Evde neler yapılabilir?
– Bol sıvı alınmalı (su, ayran, çorba)
– Muz, pirinç, haşlanmış patates üzere lifsiz ve bağlayıcı besinler tüketilmeli.
– Süt eserleri, yağlı-kızartılmış yiyecekler, kafeinli içecekler, çiğ sebze/meyve tüketiminden kaçınılmalı.
– Probiyotik mikroorganizma içeren besinlerin tüketilmesi uygun olur. Konut üretimi yoğurt gibi…
Ne vakit doktora başvurulmalı?
– Ateşli, kanlı yahut 3 günden uzun süren ishalde,
– Şiddetli kusma, şuur değişikliğinde,
– Susuzluk bulgularında (ağız kuruluğu, idrarsızlık, halsizlik) vakit kaybedilmeden doktora başvurulmalı.