Neden zamanlama kıymetli?
Vitamin ve mineral destekleri, bedenin muhtaçlık duyduğu besin unsurlarını tamamlar.
Ancak emilim oranı, alındığı saat, mide durumu, eşlik eden besinler ve kullanılan ilaçlardan etkilenir. Yanlış vakitte alınan bir destek, neredeyse hiç işe yaramayabilir. (National Institutes of Health, 2023)
Örneğin, demir aç karnına daha güzel emilir; fakat mide hassasiyeti olanlarda yemekle birlikte alınması gerekir. D vitamini yağda çözüldüğü için zeytinyağı yahut avokado üzere sağlıklı yağlarla tüketilmelidir. Magnezyum ise akşam saatlerinde gevşeme tesiri nedeniyle uyku kalitesini artırabilir.
Tablet mi, kapsül mü, sıvı mı?
-Takviyenin yalnızca ne vakit alındığı değil, hangi formda alındığı da emilim oranını değiştirir.
Örneğin, sıvı formlar çoklukla daha süratli emilirken, kapsül yahut tabletler mide asidinde çözünme mühletine bağlı olarak geç tesir gösterir. Yağda çözünen vitaminler (A, D, E, K) kapsül yahut softgel formda yağ içeriğiyle birlikte daha âlâ emilir.
-Magnezyumda “sitrat” formu kas gevşemesi ve uyku için, “glisinat” formu hudut sistemi için, “oksit” formu ise kabızlık meselesinde tercih edilir. Demir desteklerinde “fumarat” yahut “bisglisinat” formları, midede daha az rahatsızlık yaratır.
– Ayrıyeten desteklerin saklama şartları da değerlidir. Probiyotikler ekseriyetle buzdolabında saklanmalı, D vitamini üzere yağ bazlı destekler ışık almayan kaplarda koruma edilmelidir.
Yanlış depolama, desteğin aktifliğini önemli formda düşürebilir. (Journal of Dietary Supplements, 2024)
Unutmayın
Takviyeler, hakikat vakitte ve gerçek kombinasyonla alındığında yararlıdır. Yanlış saat ve yanlış eşleşme, en güzel takviyeyi bile boşa çıkarır.
Bugün deneyebileceğiniz 3 şey
1-Kahvaltıda “D vitamini dostu” tabak: Haşlanmış yumurta, zeytinyağlı avokado dilimleri ve bir dilim tam tahıllı ekmek.
2-Demir tabletinizi portakal suyu ile alın, çayınızı 2 saat sonra için.
3-Akşam yemeği sonrası 300 mg magnezyum sitrat ile uykuya geçişinizi kolaylaştırın.
İlaç–takviye etkileşimleri
Bazı destekler, kullanılan ilaçların tesirini değiştirebilir. Örneğin, kan sulandırıcı kullananlarda K vitamini yüksek dozda alındığında ilacın tesirini azaltabilir. Tiroit ilacı ile kalsiyum yahut demir tıpkı anda alınmamalıdır; en az 4 saat orta verilmelidir. Ağrı kesiciler, kimi minerallerin bedenden atılımını artırabilir; bu yüzden uzun müddetli ilaç kullanımında destek planı kesinlikle doktorla birlikte yapılmalıdır. (The Lancet, 2024)
Takviye saatleri rehberi
– Sabah aç karnına: Demir, multivitamin (mide hassasiyeti yoksa)
– Kahvaltı sonrası: D vitamini (sağlıklı yağ ile), Omega-3
-Öğle: Çinko (kahve/çaydan uzak)
– Akşam: Magnezyum (uyku öncesi gevşeme için)
– Gece yatmadan: Probiyotik (mide asidinin düşük olduğu saatlerde)
(Mayo Clinic, 2023)
YARIN
– Kolesterol ilaçları herkese ömür uzunluğu gerekli mi?
– Mide koruyucuların “yan etkisiz” olduğu yanlışsız mu?
– Ağrı kesicileri alışkanlık haline getirmenin bedeli ne?
– Vitaminleri “garanti olsun” diye daima kullanmak ziyanlı olabilir mi?
– “Deprescribing” nedir, fazla ilaçlardan nasıl kurtulun.